Sınıf Öğretmenlerinin ‘’Köy Öğretmeni’’ Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 3, 808 - 820, 31.12.2023

Oğuzhan Kuru Bekir Orçan

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1329840

Öz

Bu araştırma ilk görev yerleri ve mesleki hayatlarının çoğu kırsalda geçen sınıf öğretmenlerinin köy öğretmenliği kavramına ilişkin metaforik algılarını belirlemek amacıyla yapılmış ve değerlendirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim deseni kullanılmış olup veriler içerik analizi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2020-2021 eğitim öğretim döneminde şehir, ilçe, kasaba ve köylerde görev yapan 149 sınıf öğretmeninden ‘’Köy öğretmeni olmak ……. gibidir. Çünkü ……’’ cümlesini tamamlamaları ve nedenini açıklamaları istenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre 67 adet metafor üretilmiştir. Üretilen metaforlar anlamlarına ve benzerliklerine göre 7 olumlu, 1olumsuz kategoriye ayrılmıştır. Üretilen 16 metafor ile en fazla metafora sahip olan kategori ‘’sorumluluk sahibi olarak köy öğretmeni’’ kategorisi (f=24) olurken en fazla öğretmen sayısına sahip olan kategori ise ‘’kurtarıcı olarak köy öğretmeni’’(f=26) kategorisidir. En fazla üretilen metaforlar ise ‘’güneş (10), süper kahraman (5), anne baba (5), mum (4), hayat (4), su (4)’’ metaforlarıdır. En az metaforun üretildiği (4) ve en az öğretmen sayısına sahip olan (f=4) kategori ise ‘’öğrenen olarak köy öğretmeni’’ kategorisidir. Sınıf öğretmenlerinin köy öğretmeni kavramına yönelik algılarının genel olarak olumlu olduğu ancak imkanların kırsalda imkanların yetersizliği sebebiyle ‘’ Köy öğretmeni olmak Plüton gibidir, çünkü MEB’de aslında varsın ama yoksun’’ gibi olumsuz metaforlar üretildiği de görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sınıf öğretmeni, Metafor, Köy Öğretmeni

Metaphoric Perceptions of Classroom Teachers on the Concept of "Village Teacher

Öz

This research was conducted and evaluated in order to determine the metaphorical perceptions of primary school teachers, who spent most of their careers and professional lives in rural areas, regarding the concept of village teaching. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was used in the research and the data were analyzed using the content analysis technique. The study group of the research consisted of 149 classroom teachers working in cities, districts, towns and villages in the 2020-2021 academic year, “Being a village teacher ……. like this. They were asked to complete the sentence “Because…” and explain why. According to the results of the research, 67 metaphors were produced. The metaphors produced were divided into 7 positive and 1 negative categories according to their meanings and similarities. With 16 metaphors produced, the category with the highest number of metaphors is the category of "village teacher as a responsible person" (f=24), while the category with the highest number of teachers is the category of "village teacher as a savior" (f=26). The most produced metaphors are "sun (10), superhero (5), parents (5), candle (4), life (4), water (4)" metaphors. The category with the least metaphor (4) and the least number of teachers (f=4) is the category of "village teacher as a learner". It has been observed that the perceptions of primary school teachers towards the concept of village teacher are generally positive, but because of the lack of opportunities in rural areas, negative metaphors such as "Being a village teacher is like Pluto, because you actually exist in MEB, but you are not" are produced.

Anahtar Kelimeler

Classroom teacher, Metaphor, Village Teacher

Kaynakça

• Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘’Fen’’ ve ‘Fen ve Teknoloji Öğretmeni’’ kavramlarına yönelik metafor durumları. Education Sciences, 6(1), 1242-1254.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 35(171), 100-108
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Başkale, H. (2016). Nitel araştırmalarda geçerlik, güvenirlik örneklem büyüklüğünün belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 9(1), 23-28
• Bilgen, N., Tezcan, Ş., Karatepe, A., & Ayas, C. (2014). Teacher candidates’ thoughts regarding the concept of village through metaphors analysis: Denizli case. SDU International Journal of Educational Studies, 1(1), 36-44.
• Çelikten, M. (2005). Kültür ve öğretmen metaforları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21. 2006/2 (269-283 s.)
• Çetin, M., & Evcim, U. (2009). Örgütsel kültürün algılanmasında metaforların rolü. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (28), 185-220.
• De Guerrero, MCM; Villamil, OS (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language Teaching Research, 6(2), 95–120.
• Forceville, C. (2002). The identification of target and source in pictorial metaphors. Journal of Pragmatics, 34, 1-14.
• Geçit, Y. ve Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1.sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23(Ocak), 1-19
• Gedikli, Ö. (2014). Ortaokul 2, 3 ve 4. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretmenini algılayışının metaforlar aracılığıyla belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Girmen, P. (2007) İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• İncebacak, B. B., TUNGAÇ, A. S., & Yaman, S. (2018). Sınıf öğretmenlerinin gözünden eğitimde yenilik ve inovasyon kavramlarına bir bakış: Metafor analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 3(2), 19-29.
• Kıral, Y. (2015). Öğretmen adaylarının algılarına göre öğretmen metaforları. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 57-65
• Koç, S. (2014) Sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğretmenlik mesleği kavramlarına ilişkin metaforik algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Nisan 15(1), 47-72
• Mıles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded source book qualitative data analysis. (Second Edition). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Özcan, Ş. (2019) Sınıf öğretmeni Adaylarının ‘’Çevre’’ Kavramına yönelik metaforlarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Özpınar, M. & Sarpkaya, R. (2010) Köyde görev yapan sınıf öğretmenlerinin sorunları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 17-29
• Parin, K. (2017). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. Söylem Filoloji Dergisi, 2(1), 149-151.
• Saban, A. (2004) Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının ‘’Öğretmen’’ kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 131-155
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip olduğu zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Tamimi, Y. (2005). Örgüt kültürünün metaforlarla analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Turhan, M., & Yaraş, Z. (2013) Öğretmen ve öğrencilerin öğretmen, disiplin, müdür, sınıf kuralları ödül ve ceza kavramlarına ilişkin metaforik algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 23, Sayı: 1, Sayfa: 129-145.
• Yılmaz, F., Göçek, S. Ve Yılmaz, F. (2013) Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 151-164.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.