KAMU POLİTİKASI SÜRECİNİN KARAR ALMA SAFHASI ÜZERİNE BİR SORUŞTURMA

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 8, 14.07.2018

Hamza Ateş Elif Genç

Öz

Kamu politikası sürecinin bileşenlerinin oluşturulması üzerine siyasa yapıcıların bitmek bilmeyen arayışları, bu sürecin başlangıç aşamalarından biri olan karar alma safhasını tartışmanın merkezine oturtmaktadır. Literatürde karar alma süreciyle alakalı rasyonel seçim teorisi ve sınırlı rasyonellik olmak üzere iki ana yaklaşım bulunmaktadır. Birinci yaklaşım yalnızca rasyonel şekilde verilen kararların siyasaların faydalarını en uygun ve en yüksek seviyeye ulaştırabileceğini savunmaktayken, ikinci yaklaşım ise siyasa kararlarını etkileyen bilişsel yeterliliklerin optimum sonuçlara sahip olma şansını sınırlandırabileceğini ortaya koyarak rasyonel seçim teorisine karşı eleştirel bir bakış açısı sunmaktadır. Araştırmacıların bir çoğu birbirine karşıt olarak görülen bu görüşlerden yalnızca birine yakın bir duruşu benimserken, bu yaklaşımlardan ikisi arasında gerçekten bir seçim yapmanın zorunlu olup olmadığı da tartışılabilir. Sınırlı rasyonellik yaklaşımı, rasyonel seçim teorisinin eksiklikleri üzerine inşa edildiği için bu yeni yaklaşımı tamamiyle kabul edip rasyonel seçim teorisini reddetmek çok yerinde bir tercih olmayabilir. Bunun yerine, iki yaklaşım arasında bir duruşu benimsemek, özellikle karar alma süreçlerinin uygulamasına katkı sağlaması açısından iyi bir alternatif olarak önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Rasyonel Seçim Teorisi, Sınırlı Rasyonellik, Karar Alma Süreci

BOUNDED RATIONALITY APPROACH AS AN ALTERNATIVE TO RATIONAL CHOICE: A CRITICAL PERSPECTIVE

Öz

Rational choice theory is a framework formed in order to explain organizational and economical behaviours in decision making process. Basically, it is claimed that people calculate costs and benefits of their actions before initiating to do any activity. Although Rational Choice Theory has a quite important background which various social science fields benefit from, it frequently confronts some criticisms especially coming from Human relations school.

Bounded Rationality Approach offers an argument by claiming that human being has limited mind to make optimum choices, therefore, tries to satisfy rather than optimize. There is still an ambiguity in the literature whether these two approaches should be used separately or mutually complementary. Accordingly, this paper discusses whether Bounded Rationality Approach can replace Rational Choice Theory by overcoming lacks of it. It is concluded that Bounded Rationality Approach is not able to substitute Rational Choice Theory, though its persuasive arguments provide an insight in order to comprehend the complex decision making process.

Anahtar Kelimeler

Rational Choice Theory, Bounded Rationality, Decision Making Process

Kaynakça

• Bendor, J. 2012. Bounded Rationality and Politics, London: University of California Press.
• David van Mill. 1994. Rationality, Action, and Autonomy in Hobbes's "Leviathan". Palgrave Macmillan Journals 27.2: pp. 285-306.
• Dowding, K. 1991. Rational Choice and Political Power, Aldershot: Edward Elgar.
• Etzioni, A. 1967. Mixed-Scanning: A Third Approach to Decision-Making, Public Administration Review 27.5: pp.385-392.
• Foss, N. J. 2003. Bounded rationality in the economics of organizations: `much cited and little used. Journal of Economic Psychology 24: pp.245-264.
• Hindmoor, A. 2010. Rational Choice, (ed.) in D. Marsh and G. Stoker, Theories and Methods in Political Science. New York: Palgrave Macmillan.
• John, P. 2012. Analysing Public Policy. London: Routledge.
• Jones, B. D. 1999. Bounded Rationality. Annual Review Political Science 2: pp.297-321.
• Jones, B. D. 2003. Bounded Rationality and Political Science: Lessons from Public Administration and Public Policy. Journal of Public Administration Research and Theory 13. 4: pp.395-412.
• MacDonald, P. K. 2003. Useful Fiction or Miracle Maker; The Competing Epistemological Foundations of Rational Choice Theory. American Political Review 97.4: pp.551 -565.
• Parsons, W. 1995. Public Policy: An Introduction to the Theory and Practice of Policy Analysis. UK: Edward Elgar.
• Satz, D. Ferejohn, J. 1994. Rational Choice and Social Theory. The Journal of Philosophy 92. 2: pp.71-87.
• Simon, H. A. 1955. A Behavioral Model of Rational Choice. The Quarterly Journal of Economics. 69.1; pp. 99-118.
• Simon, H. A. 1976. Administrative Behaviour: A Study of Decision Making Processes in Administrative Organization, London: The Free Press.
• Simon, H. A. 1983. Reason in Human Affairs. England: Basil Blackwell Publisher.
• Simon, H. A. 1997. Models of Bounded Rationality Empirically Grounded Economic Reason, Volume 3. England: Massachusetts Institute of Technology Press.
• Tversky, A. Kahneman, D. 1981. The Framing of Decision and the Psychology of Choice. Science, New Series 211.4481: pp.453-458.