İLKÖĞRETİM İKİNCİ KADEMEDE COĞRAFYA EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ: ÖĞRENME ALANLARI VE KAZANIM BOYUTU

Yıl 2007, Sayı: 16, 93 - 108, 26.09.2013

Alaattin Kızılçaoğlu HALİL Taş Halil İbrahim Taş

Öz

İlköğretime ilişkin yeni öğretim programlarında derslerin bütünlüğü
esas alınmış ve coğrafya dersi de bu çerçevede değerlendirilmiştir. İlköğretim
ikinci kademesinde fen ve teknoloji ile sosyal bilgiler derslerinde coğrafyaya ait
konulara yer verilmiştir. Coğrafya eğitimi, 1. sınıfta hayat bilgisi dersi ile
başlamakta, fen ve teknoloji dersi ile 8. sınıfın sonuna kadar sürmektedir. İkinci
kademede ise öğrencilere, genel coğrafi bilgiler ile ülkemizin coğrafi
özelliklerine ilişkin temel bilgilere yer verilmektedir.
Bu çalışmada, ilköğretim okullarının ikinci kademesinde coğrafya ile
ilgili konuların yeri belirlenerek, çeşitli öğretim programlarında coğrafya ile
ilgili konulardan hangilerine yer verildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Zira
ilköğretimde birden fazla akademik disipline ilişkin bilgilere yer veren öğretim
programlarında (hayat bilgisi, sosyal bilgiler ile fen ve teknoloji), coğrafya ile
ilgili konuları ilgili programlar detaylı bir şekilde incelemeden, bir çırpıda
bakıp görmek mümkün değildir. Bu araştırmada,aşağıdaki soruların cevabı
araştırılacaktır. İlköğretim okullarının ikinci kademesinde coğrafyaya ilişkin
konular hangi derslerde verilmektedir? Bu derslerin hangi öğrenme
alanlarında, coğrafyaya ne şekilde yer verilmiştir? Söz konusu derslerde
coğrafyayı ilgilendiren hangi konulara ve kazanımlara yer verilmektedir?
Ayrıca bu çalışmada, ilköğretimi bitirdiğinde öğrencilerin sahip olması gereken
coğrafi bilgi, beceri ve bakış açılarına ilişkin öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya Eğitimi, Öğretim Programları, İlköğretim

Kaynakça

• Efe, R., 1997, Coğrafyada Yeni Yaklaşımlar, Coğrafya Eğitiminde Çağdaş Metod ve Teknikler. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:1, s.135-149, İstanbul.
• Engin, İ.-Akbaş, Y.-Gençtürk, E., 2003, 1. Coğrafya Kongresinden Günümüze Liselerimizde Müfredat Programlarındaki Değişimler. Milli Eğitim Dergisi, Sayı:157, Ankara.
• GFL (Geography For Life), 1994, The National Geography Standarts 1994. Washington D.C.: Geography Education Standarts Project.
• Kızılçaoğlu, A., 2006, İlköğretimin İlk Kademesinde Coğrafya Eğitimi ve Öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:14, s.81-106, İstanbul.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), 2005a, İlköğretim Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (1., 2. ve 3. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), 2005b, İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (4., 5. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), 2005c, İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu (6., 7. ve 8. Sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), 2005d, Sosyal Bilgiler 4.-5. Sınıf Programı, Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), 2005e, Sosyal Bilgiler 6.-7. Sınıf Programı, Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Ünlü, M., 2001, İlköğretim Okullarında Coğrafya Eğitim ve Öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi, sayı:4, s.31-47, İstanbul.