İki Farklı Taban Gübresi Uygulamasının Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinin Hasıl Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkisinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 154 - 163, 22.12.2023

Yusuf Kenan Ateş Erdal Çaçan

https://doi.org/10.53518/mjavl.1306869

Öz

Mısır veriminin yüksek, sindirilmesinin kolay, enerji oranının yüksek ve üretiminin tamamen makinayla yapılmasından dolayı dünyada silaj amaçlı en fazla tercih edilen bitkidir. Bu çalışma, Bingöl ekolojik koşullarında iki farklı taban gübresi uygulamasının bazı silajlık mısır çeşitlerinin hasıl verimi ve kalitesi üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada 8 adet tescilli silajlık mısır çeşidi ile diamonyum fosfat (DAP) ve organomineral olmak üzere iki farklı gübre türü kullanılmıştır. Araştırmada; en yüksek bitki boyu 30B74, en yüksek koçan oranı 94MAY66, Hido, Everest ve PR32W86, en yüksek yaprak oranı DKC6442, en yüksek sap oranı TK6063, DKC677, DKC6442 ve 30B74, en yüksek yeşil ot ve kutu ot verimi DKC6777, Hido, 30B74, 94MAY66 ve DKC6442 çeşitlerinden elde edilmiştir. En yüksek ham protein, fosfor ve potasyum oranları ile en düşük asit deterjanda çözünmeyen lif (ADF) ve nötr deterjanda çözünmeyen lif (NDF) oranları 94MAY66 çeşidinden elde edilmiştir. Dolayısıyla hem verim ve hem de kalite açısından 94MAY66 çeşidinin ön plana çıktığı görülmektedir. Gübre çeşitleri açısından bakıldığında ise verim açısından organomineral ile DAP gübre çeşitleri arasında herhangi bir farklılığın olmadığı, ham protein, ADF, NDF, fosfor ve potasyum açısından DAP gübresinin, kalsiyum ve magnezyum açısından ise organomineral gübrenin daha iyi sonuçlar verdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak; çevre üzerindeki olumsuz etkisinin az olması göz önünde bulundurulduğunda silajlık mısır çeşitleri için organomineral gübrenin taban gübre olarak DAP gübresine bir alternatif olabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

DAP, Silajlık mısır Gübreleme Organomineral

Determination of the Effect of Two Different Base Fertilizer Applications on Yield and Quality of Some Silage Corn Cultivars

Öz

Corn is the most preferred crop for silage purposes worldwide due to its high yield, easy digestion, high energy content, and the ability for fully mechanized production. This study was carried out to determine the effects of two different base fertilizer applications on yield and quality of some silage corn cultivars in Bingöl ecological conditions. Eight registered silage corn cultivars and two different fertilizers (diamonyum fosfat (DAP) and organomineral) were studied. The highest value of plant height was obtained in 30B74; the highest cob ratio was obtained in 94 MAY66, Hido, Everest and PR32W86; the highest leaf ratio was observed in DKC6442; the highest stem ratio was obtained in TK6063, DKC677, DKC6442 and 30B74; the highest green forage and dry matter yield were also obtained in DKC6777, Hido, 30B74, 94 MAY66 and DKC6442 cultivars. On the other hand, the highest crude protein, phosphorus and potassium ratios as well as the lowest acid detergent fiber (ADF) and neutral detergent fiber (NDF) ratios were observed in 94 MAY66 cultivar. So, it could be concluded that 94 MAY66 is the best cultivar in yield and quality parameters. Regarding to fertilizer types, there was no significant difference between organomineral and DAP fertilizers on yield. Also, DAP fertilizer had better results on crude protein, ADF, NDF, phosphorus and potassium, while, the organomineral fertilizer had better effects on calcium and magnesium. As a result, it was concluded that organomineral fertilizer can be an alternative to DAP fertilizer as a base fertilizer for silage corn cultivars considering its low negative impact on the environment.

Anahtar Kelimeler

Silage corn, Fertilizer, Organomineral, DAP

Kaynakça

• Akbay, F., Özer, M.E., Erol, A. ve Uslu, Ö.S. (2022). Mısır bitkisinde farklı dozlarda sıvı ve katı kimyasal gübre formlarının tarımsal özelliklere ve silaj kalitesi üzerine etkisi. Manas Journal of Agriculture Veterinary and Life Sciences, 12(I): 21-30.
• Çaçan, E. ve İşikten, S. (2019). Bingöl ili ekolojik koşullarında bazı silajlık mısır çeşitleri için uygun ekim zamanının belirlenmesi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6(1): 39-49.
• Çakmakcı, T. ve Şahin, Ü. (2020). Arıtılmış atık suyun farklı sulama yöntemleriyle uygulanmasının silajlık mısırda makro-mikro element ve ağır metal birikimine etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(1): 12-23.
• Çelebi, Ş.Z., Şahar, A.K., Çelebi, R. ve Çelen, A.E. (2010). ‘TTM-815' Mısır (Zea mays L.) çeşidinde azotlu gübre form ve dozlarının silaj verimine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(1): 61-69.
• Demirbaş, A. ve Coşkan, A. (2019). Biyokömür ve kadmiyum uygulamalarının mısır bitkisinin verimine ve besin elementleri alımına etkileri. Turkish Journal of Agriculture Food Science and Technology, 7(2): 100-109.
• Doğan, S., Doğan, Y. ve Eren, A. (2021). II. ürün mısır yetiştiriciliğinde farklı gübre kaynaklarının verim ve besin elementleri içeriğine etkisi. Journal of the Institute of Science and Technology, 11(1): 722-731.
• Erdal, Ş., Pamukçu, M., Ekiz, H., Soysal, M., Savur, O. ve Toros, A. (2009). Bazı silajlık mısır çeşit adaylarının silajlık verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1): 75-81.
• Güney, E., Tan, M., Gül, D.Z. ve Gül, İ. (2010). Erzurum şartlarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve silaj kalitelerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(2): 105-111.
• İptaş, S. (2002). Tokat-Kazova koşullarında birinci ürün silajlık mısır yetiştirme olanakları. Journal of Agricultural Sciences, 8(4): 267-273.
• Karagöz, Ş.M. (2018). Farklı azotlu gübre ve dozlarının silajlık mısırın verim ve kalite özelliklerine etkisi [Yüksel lisans tezi, Erciyes Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (Tez No: 521374).
• Keskin, B., Temel, S. ve Eren, B. (2017). Bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1): 347-351.
• Korkmaz, Y., Aykanat, S. ve Sevilmiş, U. (2019). İkinci ürün koşullarında bazı silajlık mısır çeşitlerinde verim ve verim öğeleri arasındaki ilişkilerin saptanması. International Journal of Eastern Mediterranean Agricultural Research, 2(2): 84-93.
• Kutlu, H.R., Görgülü, M. ve Baykal Çelik, L. (2005). Genel Hayvan Besleme. Çukurova Üniversitesi ZM-208 Ders Notu, Adana.
• Küçük, B. (2011). Bazı silajlık mısır çeşitlerinde morfolojik özelliklerin ve yem verimlerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (Tez No:299701).
• Okan, M. (2015). Diyarbakır Bismil koşullarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Bingöl Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (Tez No:418606).
• Olgun, M., Kutlu, İ., Ayter, N.G., Başçiftçi, Z.B. ve Kayan, N. (2012). Farklı silajlık mısır genotiplerinin Eskişehir koşullarında adaptasyon yeteneklerinin belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5(1): 93-97.
• Özata, E., Öz, A. ve Kapar, H. (2012). Silajlık hibrit mısır çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (1): 37-41.
• Özkan, U. ve Demirbağ, N.Ş. (2016). Türkiye’de kaliteli kaba yem kaynaklarını mevcut durumu. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 9(1): 23-27.
• Öztürk, Y. ve Çarpıcı, E.B. (2019). Bazı silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin silaj kalite özelliklerinin belirlenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(2): 227-233.
• Seydoşoğlu, S. ve Saruhan, V. (2017). Farklı ekim zamanlarının bazı silajlık mısır çeşitlerinde verim ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 54(4): 377-383.
• Tepecik, M., Kayıkçıoğlu, H.H. ve Kılıç, S. (2022). Farklı piroliz sıcaklıklarında elde edilen biyokömürün mısır bitkisinin bitki besin elementleri üzerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 59(1): 171-181.
• TÜİK, (2022). Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr (Erişim tarihi: 12.12.2022).
• Torun, Ö. (2019). Bursa koşullarında farklı silajlık mısır çeşitlerinin bazı verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi [Yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi (Tez No: 604717).
• Yıldız, H., İlker, E. ve Yıldırım, A. (2017). Bazı silajlık mısır (Zea mays) çeşit ve çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(2): 81-89.
• Yılmaz, N., Akman, O. ve Öner, F. (2020a). Bazı silajlık mısır çeşitlerinde (Zea mays L.) verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 9(1): 271-278.
• Yılmaz, N., Akman, O. ve Öner, F. (2020b). Bazı silajlık mısır çeşitlerinde (Zea mays L.) bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 9(1): 103-110.
• Yürekli, S., Altınkaya, T., Karadağ, Y. ve Özkurt, M. (2021). Tokat ve Kocaeli ekolojik koşullarında silajlık mısır (Zea mays L.) çeşitlerinin verim ve verim özelliklerinin belirlenmesi. Muş Alparslan University Journal of Agriculture and Nature, 1(1): 21-38.
• Yozgatlı, O., Başaran, U., Gülümser, E., Mut, H. ve Doğrusöz, M.Ç. (2019). Yozgat ekolojisinde bazı mısır çeşitlerinin morfolojik özellikleri, verim ve silaj kaliteleri. KSÜ Tarım ve Doğa Derisi, 22(2): 170-177.