İnsansız Hava Aracı Sistemlerinin Ayrılmamış Hava Sahasına Entegrasyonu ile İlgili Mevzuatların Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 59 Sayı: 691, 1 - 14, 05.06.2018

Tamer Savaş Murat Karaderili Öznur Usanmaz

Öz

Günümüzdeki İnsansız Hava Aracı (İHA) uygulamaları genellikle ayrılmış hava sahasında yapılmaktadır. Ancak önümüzdeki yıllarda bu durumun, mevcut hava trafik sistemini emniyet
ve kapasite gibi konularda etkileyeceği öngörülmektedir. İHA sistemlerinin ayrılmamış hava
sahasına entegrasyonu, bu sistemlerin gelecekte hava trafiğine kabulü açısından hala çözülmesi
gereken önemli bir zorluk olarak değerlendirilmektedir. İHA sistemlerinin hava trafik yönetimine emniyetli ve verimli entegrasyonunda, gerek ulusal ve gerek uluslararası paydaşlarca,
eşgüdümlü bir mevzuatın geliştirilmesi ve uygulanmasına yönelik çeşitli çalışmalar yürütülmektedir. Bu çalışmada, önümüzdeki yıllarda önemi daha da artacak olan İHA sistemlerinin
ayrılmamış hava sahasına entegrasyonu ile ilgili havacılık otoriteleri ve önde gelen kurum ve
kuruluşlarca yapılan çalışmalar ve ilgili mevzuatlar incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsansız hava aracı (İHA), hava trafik yönetimi, ayrılmamış hava sahası, entegrasyon, emniyet

Destekleyen Kurum

Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP)

Proje Numarası

1703F076

Teşekkür

Bu çalışma, Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Komisyonunca kabul edilen 1703F076 nolu proje ile Anadolu Üniversitesi tarafından ve Savunma Sanayii İçin Araştırmacı Yetiştirme Programı (SAYP) projesi ile Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) tarafından desteklenmiştir.

Kaynakça

• 1. DeGarmo M., Nelson, G. M. 2004. “Prospective Unmanned Aerial Vehicle Operations in the Future National Airspace System,” AIAA 4th Aviation Technology, Integration and Operations (ATIO) Forum, 20-22 September 2004, Chicago.
• 2. Marshall, D. M. 2012. UAS Standards, Regulations and Developmental Strategies: A Global Effort, Infotech@Aerospace.
• 3. SHGM. 2016. İnsansız Hava Aracı Sistmeleri Talimatı (SHT İHA Revizyon 1), Ankara.
• 4. Gupta, S. G., Ghonge, M. M., Jawandhiya, P. M. 2013. Review of Unmanned Aircraft System (UAS), International Journal of Advanced Research in Computer Engineering & Technology (IJARCET), vol. 2 (4), p. 1646-1658.
• 5. Austin, R. 2010. Unmanned Aircraft Systems, Wiley, ISBN: 9780470058190
• 6. ICAO Doc 10019 (2015) Manual on Remotely Piloted Aircraft Systems (RPAS), Montreal.
• 7. FAA. 2013. Integration of Civil Unmanned Aircraft Systems (UAS) in the National Airspace System (NAS) Roadmap, Washington.
• 8. SSM. 2011. Türkiye İnsansız Hava Aracı Sistemleri Yol Haritası (2011-2030), Ankara.
• 9. Eurocontrol. 2017. http://www.eurocontrol.int/news/rpas-dashboard, son erişim tarihi: 16.03 2017.
• 10. ICAO Doc 4444. 2007. Air Traffic Management, Montreal.
• 11. Uslu, S., Cavcar, A., Özgür, M., Canarslanlar, A. O. 2016. Hava Trafik Kontrol Hizmetleri, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi.
• 12. Eurocontrol. 2003. Eurocontrol Manual for Airspace Planning, Brüksel. Savaş, T., Karaderili, Murat., Usanmaz, Ö.
• 13. ICAO Annex 11. 2001. Air Traffic Services, Montreal.
• 14. Eurocontrol. 2017. RPAS ATM CONOPS, Montreal.
• 15. Acar, Ö. B. 2013. İnsansız Hava Araçları ve Sertifikasyon Çalışmaları, Stagnag 4671 & Stagnag 4702, Ankara.
• 16. EUROCAE. 2013. WG-73 Unmanned Aircraft Systems (UAS), Fransa.
• 17. RTCA. 2017. http://www.rtca.org/content.asp?contentid=178, son erişim tarihi: 04.04.2017.
• 18. Euteneuer, E. A., Papageorgiou, G. 2011. UAS Insertion into Commercial Airspace: Europe and US Standards Perspective, IEEE/AIAA 30th Digital Avionics Systems Conference (DASC), 16-20 December 2011, ABD.
• 19. NASA. 2015. UTM: Air Traffic Management for Low-Altitude Drones, Washington.
• 20. NASA. 2017. https://utm.arc.nasa.gov/, son erişim tarihi: 02.03.2017.
• 21. NextGen. 2011. Concept of Operations for the Next Generation Air Transportation, Washington.
• 22. Cordon, R. R., Nieto, F. J. S., Rejado C. C. 2014. RPAS Integration in Non-Segregated Airspace: the SESAR Approach, Fourth SESAR Innovation Days, 25-27 November 2014.
• 23. DeGarmo, M., Maroney, D. 2008. Nextgen And Sesar: Opportunities for Uas Integration, The 26th Congress of International Council of the Aeronautical Sciences (ICAS), 14-19 September 2008, Alaska.
• 24. Radu, C. 2015. ICAO Vision, Remotely Piloted Aircraft Systems Symposium, Montreal.
• 25. ICAO Cir 328. 2011. Unmanned Aircraft Systems (UAS), Montreal.
• 26. EASA. 2016. Prototype Commission Regulation on Unmanned Aircraft Operations.