ACCOUNTING AND DETERMINATION OF RETURNS OBTAINED FROM EMPLOYEE INVENTION AND EMPLOYEE INVENTION COMPENSATION

Yıl 2020, Cilt: 13 Sayı: 2, 477 - 494, 01.07.2020

Ayşegül İpek Şükrü Dokur

https://doi.org/10.29067/muvu.649525

Öz

The protection of intellectual property rights is one of the fundamental rights of individuals in society. Intellectual property rights based on employee inventions have been protected by legal frameworks in many countries around the world. Intellectual property rights arising as a result of employee inventions in our country are regulated in Industrial Property Law no 6769. As the relevant literature is examined, it is determined that this regulation is mainly inspired by the regulations of the German Act on Employee Inventions, ‘‘Gesetz über Arbeitnehmererfindungen” (ArbEG), which regulate the rights and obligations of employees and employers with respect to inventions made by employees in Germany. In addition to examining the concepts of service invention and free invention, the methods of calculating the price to be paid to the employee regarding their inventions within the framework of the Regulation are discussed, detailed with examples and how to accounting the calculated on the amount.

Anahtar Kelimeler

Intellectual Property Rights, Employee Inventions, Employee Invention Compensation

ÇALIŞAN BULUŞLARINDA BULUŞTAN ELDE EDİLEN KAZANCIN, ÇALIŞANA ÖDENECEK BEDELİN BELİRLENMESİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ

Öz

Fikri mülkiyet haklarının korunması toplumda bireylerin en temel haklarındandır. Çalışan buluşlarına dayalı fikri mülkiyet hakları dünyada pek çok ülke tarafından yasal çerçevelerle korumaya alınmıştır. Ülkemizde çalışan buluşları neticesinde ortaya çıkan fikri mülkiyet hakları 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nda düzenlenmiş ve ardından 29.09.2017 tarihli ve 30195 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yayımı tarihinde yürürlüğe giren “Çalışan Buluşlarına, Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair Yönetmelik” ile açıklığa kavuşturulmuştur. İlgili literatür incelendiğinde söz konusu düzenlemenin büyük ölçüde Almanya’da çalışanların ve işverenlerin buluşlara dair haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyen ‘‘Gesetz über Arbeitnehmererfindungen” (ArbEG) Çalışan Buluşlarına Dair Düzenleme’den esinlendiği görülmektedir. Çalışmada hizmet buluşu ve serbest buluş kavramlarının incelenmesinin yanı sıra, Yönetmelik çerçevesinde çalışan buluşlarına dair çalışana ödenecek bedelin hesaplama yöntemleri ele alınmış, örnekler üzerinden detaylandırılmış ve hesaplanan bedelin nasıl muhasebeleştirileceği konusu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fikri Mülkiyet, Çalışan Buluşu, Çalışan Buluşu Fiyatlaması

Kaynakça

• Bartenbach, K. Voltz, F. Goetzmann, M. J. (2009). Effects of the German Law on Employees’ Inventions when Posting Employees Within the European Union in Patents and technological progress in a globalized world, Springer.
• Beneito, P. (2006). The Innovative Performance of In-House And Contracted R&D In Terms Of Patents And Utility Models. Research Policy, 35, 502-517.
• Çalışan Buluşlarına, Yükseköğretim Kurumlarında Gerçekleştirilen Buluşlara Ve Kamu Destekli Projelerde Ortaya Çıkan Buluşlara Dair Yönetmelik, (2017). https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.23927&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fan%20bulu%C5%9F. (Erişim Tarihi: 14.11.2019)
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (1951). T. C. Resmi Gazete, 5846, (05.12.1951).
• https://ggm.gtb.gov.tr/sikca-sorulan-sorular/ticari/fikri-mulkiyet-haklari, (Erişim Tarihi: 06/11/2019).
• Işık, C. (2014). Patent harcamaları ve iktisadi büyüme arasındaki ilişki: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, Ocak, 69-86.
• Kurumlar Vergisi Genel Tebliği Seri No:1, (2007). T.C. Resmi Gazete, 26482, (03.04.2007).
• Parlakyıldız, F.M, Güvel, E.A. (2015). Fikri Mülkiyet Hakları Ve Bu Hakları Korumanın Ekonomik Önemi. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 8.4, 29-39.
• Sınai Mülkiyet Kanunu (2016). T. C. Resmi Gazete, 6769, (22.12.2016).
• Svacina, P., Antosova G. (2018). Searching for Today’s Purpose of Remunerating Employee Inventions Through Grounded Theory, The Impact Of Globalization on International Finance and Accounting, 18th Annual Conference on Finance and Accounting (ACFA), 2018, pp.217-227.
• TPE. (2018). Patent/Faydalı Model. http://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/522B990B-E529-4378-8287-66E77494B4FA.pdf . (Erişim Tarihi: 10.11.2019)
• WIPO. (2004). Relationship Between Employed Inventors And Employers: Legal, Contractual And Financial Questions, Wipo National Workshop On Innovation Support Services And Their Management.