Üstün zekalıların / yeteneklilerin tanılanması konusunda neler biliyoruz? Bibliyometrik analiz

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 202 - 212, 08.03.2024

Sırma Seda Bapoğlu Dümenci

https://doi.org/10.48146/odusobiad.1201500

Öz

Üstün zekalı ve yeteneklilerin tanılanması ve tanılama sonrasında eğitimlerinin gerekliliği en çok tartışılan konular arasında yer almakta olup tanılanması sırasındaki yaklaşımlar da farklılaşmaktadır. Bu sebepten yola çıkılarak alanyazında üstün zekalılık ve yetenekliliğin tanılanmasına yönelik olan çalışmaların sistemli bir şekilde incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada, betimsel yöntemlerden tarama modeli kullanılmış ve bibliyometrik analiz tekniği uygulanmıştır. Web of science veri tabanında üstün zekalılar /yetenekliler ve tanılama kelimeleri kullanılarak araştırma temalarında arama yapılmıştır. 1980-2022 yılları arasında yayımlanan 819 akademik çalışmanın bibliyometrik analizi gerçekleştirilmiştir. Web of science kategorilerine göre dağılımda, 359 makale ile Education Special, 228 makale ile Psychology Educational ve 122 makale ile Education Educational Research olduğu tespit edilmiştir. Yayınlanan dergilerin ise 121 makale ile Gifted Child Quarterly, 76 makale Journal For The Education of The Gited, 45 makale ile Roeper Review A Journal On Gifted Education dergileri arasında yer almaktadır. En çok kullanılan anahtar kelimeler ise “gifted, “identification”, “giftedness” ve “talent identification” kavramlarıdır. Bu araştırma ile üstün zekalıların ve yeteneklilerin tanılanmasına ilişkin alınyazında yer alan araştırmaların alana katkısı ve araştırmacılar için temsil edilen konu hakkında bakış açısı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırma konusu, WoS veri tabanı dışında SCOPUS gibi uluslararası ya da ULAKBİM, Dergipark gibi ulusal veri tabanlarında da benzer çalışmalar yapılarak karşılaştırmalar sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Üstün zekalılar, üstün yetenekliler, tanılama, bibliyometrik analiz, literatür taraması, Gifted, talented, identification, bibliometric analysis, literature survey

What Do We Know About Identifying the Gifted / Talented? Bibliometric Analysis

Öz

The identification of gifted and talented people and the necessity of their education after diagnosis are among the most discussed issues, and the approaches during their diagnosis also differ. Based on this reason, it is aimed to systematically examine the studies on the diagnosis of giftedness and talent in the literature. In the research, scanning model from descriptive methods was used and bibliometric analysis technique was applied. Research themes were searched in the web of science database using the words gifted/talented and diagnostic. A bibliometric analysis of 819 academic studies published between 1980-2022 was carried out. In the distribution by web of science categories, it was determined that there are Education Special with 359 articles, Psychology Educational with 228 articles, and Education Educational Research with 122 articles. Among the published journals are Gifted Child Quarterly with 121 articles, Journal For The Education Of The Gited with 76 articles, and Roeper Review A Journal On Gifted Education with 45 articles. The most used keywords are “gifted”, “identification”, “giftedness” and “talent identification” concepts. With this research, it is thought that the studies in the literature on the diagnosis of the gifted and talented will contribute to the field and provide a perspective on the represented subject for the researchers. Comparisons can be made by conducting similar studies in international databases such as SCOPUS or national databases such as ULAKBİM and Dergipark, apart from the WoS database.

Anahtar Kelimeler

Gifted, talented, identification, bibliometric analysis, literature survey

Kaynakça

• Bećirović, S. (2021). Fostering giftedness: Challenges and opportunities. Nova Science Publishers.
• Block, J. H., Fisch, C., & Rehan, F. (2020). Religion and entrepreneurship: A map of the field and a bibliometric analysis. Management Review Quarterly, 70(4), 591–627. https://doi.org/10.1007/s11301-019-00177-2
• Borland, J. H. (2008). Identification. İçinde J. H. Plucker, & C. M. Callahan (Eds.), Critical issues and practices in gifted education (ss. 261-280). Prufrock Press.
• Castellano, A. (2003). Special populations in gifted education: Working with diverse gifted learners. Pearson Education Inc.
• Chadegani, A. A., Salehi, H., Yunus, M. M., Farhadi, H., Fooladi, M., Farhadi, M., & Ebrahim, N. A. (2013). A comparison between two main academic literature collections: Web of Science and Scopus databases. Asian Social Science, 9(5). https://doi.org/10.5539/ass.v9n5p18
• Clarivate Analytics. (2022). Web of science platform: Web of science: Summary of coverage. https://clarivate.libguides.com/librarianresources/coverage
• Cote, J. (1999). The influence of the family in the development of talent in sport. The Sport Psychologist, 13, 395-417. https://doi.org/10.1123/tsp.13.4.395
• Cukierkorn, J. R., Karnes, F. A., Manning, S. J., Houston, H., & Besnoy, K. (2008). Recognizing giftedness: Defining high ability in young children. Dimensions of Early Childhood, 36(2), 3-13.
• David, H. (2019). Teaching mathematically gifted students in Israel: The state of the art. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 7(1), 57-69. https://doi.org/10.17478/jegys.466451
• Davis, G. A. (2009). New Developments in gifted education. İçinde L. V. Shavininia (Ed.), International Handbook of Giftedness (ss. 1035-1043). Springer Science Business & Media.
• Dereli, F., & Yılmaz, A. (2022). Üstün yetenekli çocuk algı ölçeğinin geliştirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 12(2), 675-692. https://doi.org/10.24315/tred.922724
• Erden, G., Yiğit, İ., Çelik, C., & Guzey, M. (2022). The diagnostic utility of the Wechsler Intelligence scale for children-fourth edition (WISC-IV) in identification of gifted children. Journal of General Psychology, 149(3), 371–390. https://doi.org/10.1080/00221309.2020.1862038
• Gagne, F. (2013). Yes, giftedness (aka “innate” talent) does exist! İçinde S. B. Kaufman (Ed.), The complexity of greatness: Beyond talent or practice (ss. 191–221). Oxford University Press.
• Heller, K. A., & Hany, E. (2004). Identification of gifted and talented students. Psychology Science, 46(3), 302-323.
• Hollingworth, L. S., & Monahan, J. E. (1926). Tapping rate of children who test above 135 IQ (Stanford-Binet). Journal of Educational Psychology, 17(8), 505. https://doi.org/10.1037/h0074518
• Karadağ, F., & Demirtaş, V. Y. (2022). Working memory based early intervention program for gifted preschoolers: an effectiveness study. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 10(1), 121-135. https://doi.org/10.17478/jegys.1088559
• Karateke, B. (2019). Okul öncesi dönemde özel yeteneğin değerlendirilmesinde nöropsikolojik bir yaklaşım: Renkli progresif matrisler testi güvenirlik ve geçerlik çalışması. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2(4), 12-25. https://doi.org/10.36731/cg.623534
• Keli, G., & Gabrijelcic Mojca, K. (2021). Parents nominating gifted children in their early years-the case of Slovenia. The New Educational Review, 66, 170-181. https://doi.org/10.15804/tner.21.66.4.14
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). 17. Milli Eğitim Şurası http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_06/06021327_17_sura.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2010). 18. Milli Eğitim Şurası http://www.meb.gov.tr/duyurular/duyurular2010/ttkb/18Sura_kararlari_tamami.pdf
• National Association for Gifted Children. (2019). National Standards in Gifted and Talented Education. https://www.nagc.org/resources-publications/resources/national-standards-gifted-and-talented-education
• Özcan, D., & Gülkaya, Ş. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklara yönelik algı ve eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(5), 2355-2368. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3776
• Öztürk, O., & Gürler, G. (2021). Bir literatür incelemesi aracı olarak bibliyometrik analiz. Nobel Yayınevi. Panov, V. I. (2002). Gifted children: Identification, teaching, and development. Russian Education & Society, 44(10), 52-80. https://doi.org/10.2753/RES1060-9393441052
• Pfeiffer, S. I. (2003). Challenges and opportunities for students who are gifted: What the experts say. Gifted Child Quarterly, 47(2), 161–169. https://doi.org/10.1177/001698620304700207
• Pianta, R. C., Barnett, W. S., Burchinal, M., & Thornburg, K. R. (2009). The effects of preschool education: What we know, how public policy is or is not aligned with the evidence base, and what we need to know. Psychological Science in The Public Interest, 10(2), 49-88. https://doi.org/10.1177/1529100610381908
• Reilly, T., Williams, A. M., Nevill, A., & Franks, A. (2000). A multidisciplinary approach to talent identification in soccer. Journal of Sports Sciences, 18, 695–702. https://doi.org/10.1080/02640410050120078
• Sak, U. (2010). International perspectives on education for gifted students: Turkey. In C. J. Maker & S.W. Schiever (Eds.), Curriculum Development and Teaching Strategies for Gifted Learners, (ss. 432-441). PRO-Ed Inc.
• Sak, U., Ayas, B., Bal Sezerel, B., Öpengin, E., Özdemir, N. N., & Demirel Gürbüz, Ş. (2015). Türkiye'de üstün yeteneklilerin eğitiminin eleştirel bir değerlendirmesi. Türk Üstün Zekâ ve Eğitim Dergisi, 5(2), 110-132.
• Sattler, J. M. (2001). Assessment of children: Behavioral and clinical applications (4. baskı). Jerome Sattler Publisher.
• Silverman, L. K. (1992). Leta Stetter Hollingworth: Champion of the psychology of women and gifted children. Journal of Educational Psychology, 84(1), 20. https://doi.org/10.1037/0022-0663.84.1.20
• Subotnik, R. F., Olszewski Kubilius, P., & Worrell, F. C. (2011). Rethinking giftedness and gifted education: A proposed direction forward based on psychological science. Psychological Science in The Public Interest, 12(1), 3-54. https://doi.org/10.1177/1529100611418056
• Şeref, İ., & Karagöz, B. (2019). Türkçe eğitimi akademik alanına ilişkin bir değerlendirme: Web of Science veri tabanına dayalı bibliyometrik inceleme. Journal of Language Education and Research, 5(2), 213-231. https://doi.org/10.31464/jlere.578224
• Terman, L. M. (1924). Tests and measurements of gifted children. Washington Education Journal, 3, 172-190. Thompson, D. F. (2018). Bibliometric analysis of pharmacology publications in the United States: A state-level evaluation. Journal of Scientometric Research, 7(3), 167-172. https://doi.org/10.5530/jscires.7.3.27
• Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2017). Citation-based clustering of publications using CitNetExplorer and VOSviewer. Scientometrics, 111(2), 1053-1070. https://doi.org/10.1007/s11192-017-2300-7
• Williams, A. M., & Reilly, T. (2000). Talent identification and development in soccer. Journal of Sports Sciences, 18(9), 657-667. https://doi.org/10.1080/02640410050120041
• Yamin, T. (2009). Gifted education in the Arabian Gulf and the Middle Eastern regions: History, current practices, new directions, and future trends. İçinde L.V. Shavinina (Ed.), International handbook on giftedness (ss. 1463–1490). Springer Netherlands.
• Yılmaz, E. (2018). Erken çocukluk döneminde üstün yetenekliler ile ilgili Türkiye’de yapılan çalışmaların incelenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 3(1), 1-16.
• Yiğit, İ., Çelik, C., & Erden, G. (2017). Üstün yetenekli çocuklarda WÇZÖ-R ve WÇZÖ-IV zekâ puanlarının karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 32(79), 80-91.
• Yu, H., Wei, Y. M., Tang, B. J., Mi, Z., & Pan, S. Y. (2016). Assessment on the research trend of low-carbon energy technology investment: A bibliometric Analysis. Applied Energy, 184, 960-970. https://doi.org/10.1016/j.apenergy.2016.07.129