6. SINIF GÖRME YETERSİZLİĞİ OLAN ÖĞRENCİLERİN ‘ELEKTRİĞİN İLETİMİ’ ÜNİTESİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK İHTİYAÇLARI

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 32, 02.03.2022

Betül Okcu Mustafa Sözbilir Mustafa Şahin Bülbül

Öz

Fen bilimleri dersi içerdiği konular bakımından destek materyaller ve etkinliklerin kullanılmasını gerektiren bir derstir. Günlük yaşama yönelik konuları içermesi bakımından da her öğrencinin etkili bir şekilde konuları öğrenmesi gerekmektedir. Bu nedenle dersin içeriğine yönelik etkinlik, araç-gereç ve materyal kullanımında öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının yanı sıra öğrenme ihtiyaçları da dikkate alınmalıdır. Çeşitli sebeplere bağlı olarak, görme yetisini yeterli derecede kullanamayan öğrencilerin bu dersin öğrenimi esnasında çeşitli ihtiyaçlara sahip olduğu bilinmektedir. Bu duruma bağlı olarak bu çalışma Erzurum Yakutiye Görme Engelliler Okuluna devam eden 6. sınıf öğrencilerinin ‘Elektriğin İletimi’ ünitesine yönelik öğrenme ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışmada Elektriğin İletimi ünitesi kapsamında yer alan beş kazanım belirlenmiş ve öğrencilerin bu kazanımlara ulaşabilmeleri için gereken ihtiyaçlar; nitel araştırma yaklaşımı olan durum çalışması yönteminden yararlanılarak çeşitli açılardan incelenmiştir. Bu ihtiyaçların belirlenmesi amacıyla sınıf içi gözlemler ve öğrencilerle yarı-yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerle yapılan görüşmeler ve gözlem verilerinin analizi sonucunda üniteye yönelik kavramsal ihtiyaçların yanı sıra etkinlik, materyal, fiziksel ortam, ölçme-değerlendirme ve öğreticiye yönelik olarak da ihtiyaçlar olduğu belirlenmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Görme yetersizliği, elektriğin iletimi, fen öğretimi

Kaynakça

• Aktaş, F. N., & Argün, Z. (2021). Görme engelli bireylerin matematik eğitiminde ihtiyaçları ve sorunları: Cebir kavramları bağlamında. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Erken Görünüm. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.750682
• Ataman, A. (2012). Temel eğitim öğretmenleri için kaynaştırma uygulamaları ve özel eğitim (1. Baskı). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Ayas, A., Çepni, S. & Akdeniz, A. R. (1993). Development of the Turkish secondary science curriculum. Science Education,77(4), 433-440.
• Ayvacı, H.Ş. & İpek Akbulut, H. (2012). Elektrik akımı ile ilgili kavramların gelişiminde v diyagramlarının etkisini belirlemeye yönelik bir pilot çalışma. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1).
• Azizoğlu, N. İ. (2013). Görme engellilere Türkçe öğretiminin sorunları.Gazi ÜniversitesiTürkçe Araştırmaları AkademikÖğrenci Dergisi,3(4), 1-7.
• Balbağ, M. Z., Leblebicier, K., Karaer, G., Sarıkahya, E. & Erkan, Ö. (2016). Türkiye’de fen eğitimi ve öğretimi sorunları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,5(3), 12-23.
• Buyurgan, S. & Demirdelen, H. (2009). Total kor bir öğrencinin öğrenmesinde dokunma, işitsel bilgilendirme, hissetme ve müze. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 563-580.
• Bülbül, M. S., & Eryilmaz, A. (2010). How does a blind student measure three basic units in mechanics. In 27th International Physics Congress Book of Abstracts (p. 352).
• Bülbül, M. Ş. (2013). Görme engelli öğrenciler ile çalışırken nasıl bir materyal kullanılmalıdır? Fen Eğitimi ve Araştırmaları Derneği Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 1(1), 1-11.
• Cavkaytar, A. & Diken, İ. H. (2012). Özel eğitim: Özel eğitim ve özel eğitim gerektirenler (1.Baskı). Ankara: Vize Basın Yayın. Cohen, R., Eylon, B. & Ganiel, U. (1982). Potential difference and current in simple elektric circuits: A Study of students' concepl. American Journal of Physics, 51(5), 407-412.
• Creswell, J.,W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni(3. Baskıdan çeviri). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
• Demir, R. (2018). Özel Gereksinimli Öğrencilerin Din Eğitiminde Karşılaşılan Problemler Ve Çözüm Önerileri.Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Diken, İ.,H. (2018). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (16. Baskı). İ. H. Diken (Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
• Dilber, R., & Düzgün, B. (2003). Doğru Akım Devreleri ile ilgili Olarak Orta Öğretim Fen Kolu Öğrencilerinde Oluşan Kavram Yanılgıları. Çukurova Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 90-96.
• Gürsel, O. (2017). Görme Yetersizliği Olan Öğrenciler. İ. H. Diken (Ed.), Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim içinde (14. bs., ss. 246–277). Ankara: PegemAkademi Yayınları.
• Horzum, T. & Bülbül, M. Ş. (2017). Görme Engelliler için Bir Geometri Öğretim Materyali: Geometri Kafesi. Sürdürülebilir ve Engelsiz Bilim Eğitimi, 3(1), 1-15.
• Karakuyu, Y. & Tüysüz, C. (2011). Elektrik konusunda kavram yanılgıları ve kavramsal değişim yaklaşımı. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 867 890.
• Keser, Ö. F. & Başak, M.H. (2013). Yaşamımızdaki elektrik ünitesine yönelik öğrenci kazanım düzeylerinin incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(2).
• Kumar, D.D., Ramasamy, R., & Stefanich, G.P. (2001). Science instruction for students with visual impairments. ERIC Clearinghouse for Science, Mathematics and Environmental Education. Columbus: OH.
• Mayo, P. M., (2004). Assessment of the impact chemistry text and figures have on visually impaired students' learning. Unpublished Doctoral Dissertation, Purdue University, West Lafayette, Indiana. McCallum, D. & Ungar, S. (2003). An introduction to the use of inkjet for tactile diagram production.The British Journal of Visual Impairment, 21(2), 73-77.
• MEB (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/2006/05/20060531-2.htmadresinden erişilmiştir.
• Moore, E. B., & Grossman, P. D. (2016). ConfChem conference on interactive visualizations for chemistry teaching and learning: the cutting edge-educational innovation, disability law, and civil rights. Journal of Chemical Education.DOI: 10.1021/acs.jchemed.5b00777
• Neely, M.,B., (2007). Using technology and other assistive strategies to aid students with disabilities in performing chemistry lab tasks. Journal of Chemical Education,84(10), 1699-1701.
• Okcu, B. (2016). İlköğretim 8. sınıf görme engelli öğrencilere “yaşamımızdaki elektrik” ünitesindeki kavramların öğretimi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Okcu, B. & Zorluoğlu, L., S. (2019). Fen Bilimleri Eğitiminin Ülkemizde Tarihsel Gelişimi. H. Mertol, S. L. Zorluoğlu, & Ç. Akkanat (Ed.). Özel eğitimde fen ve sosyal bilgiler öğretimi içinde (ss.1-12). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Okcu, B., & Sözbilir, M. (2016). 8. sınıf görme engelli öğrencilere “Yaşamımızdaki Elektrik” ünitesinde “Elektrik Motoru Yapalım” etkinliği. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,45(1), 23-48.
• Okcu, B., Yazıcı, F. & Sözbilir, M. (2016). Ortaokul düzeyindeki görme engelli öğrencilerin okuldaki öğrenim sürecine dair görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 51-83.
• Okur, M. R. & Demir, M. (2019). Görme engelli öğrenenlerin eğitim yaşantısında karşılaştıkları sorunların belirlenmesi, açık ve uzaktan öğrenme alanı için çözüm yolları geliştirilmesi. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi (AUAd), 5(2), 49-62. Özcan, C. & Kaptan, F. (2019). 2018 Yılı Fen Bilimleri Öğretim Programının Fen Bilimleri için Uyarlanmış Bloom Taksonomisine Göre İncelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 78-90.
• Özçelik, D., A. (2010). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi (1. Baskı). (Edt.L.W. Anderson & D., R, Krathwohl). Pegem Akademi: Ankara.
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim öğrenme ve öğretim: kuramdan uygulamaya (26. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Supalo, C. A., Dwyer, D., Eberhart, H. L., Bunnag, N., & Mallouk, T. E. (2009). Teacher training workshop for educators of students who are blind or low vision. Journal of Science Education for Students with Disabilities, 13(1), 9-16.
• Şafak, P. (2017). Braille yazı sistemi, tarihçesi ve dünyada Braille. P. Şafak (Ed.), Görenler için braille (kabartma) yazı rehberi içinde (1. Baskı., ss. 2–23). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. doi:10.14527/9786052410271
• Şendurur, Y. (2016). Görme engelli müzik öğretmenlerinin görme engelli öğrencilerin çalgı eğitimi dersi sürecine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (İpekyolu),2477 –2488.
• Tüfekçioğlu, U. (2007). Görme yetersizlikleri. S. Eripek (Ed.), Özel eğitim içinde (ss. 119–151). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Yazıcı F.,Gül Ş.,Sözbilir M.,Çakmak S.& Aslan C.(2021).Altıncı sınıfa devam eden görme engelli öğrencilerin Fen Bilimleri dersine yönelik öğrenme ihtiyaçlarının belirlenmesi.Millî Eğitim Özel Eğitim ve Rehberlik Dergisi,1(1),26-64.
• Yeşilyurt, M. (2006). İlköğretim ve lise öğrencilerinin elektrik kavramı ile ilgili düşünceleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,5(17), 41-59.
• Yin, R.K. (2013). Case study research: Design and methods (5. Edt). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Zorluoğlu, S. L. & Sözbilir, M. (2017). Görme yetersizliği olan öğrencilerin öğrenmelerini destekleyici ihtiyaçlar. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,7(2), 659-682.