YABANCI YATIRIMCI VE BIST-100 GETIRI ENDEKSI ILIŞKISININ INCELEMESI

Yıl 2023, Cilt: 17 Sayı: 1, 192 - 193, 30.07.2023

Adil Guzel Vahit Ferhan Benlı

https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2023.1780

Öz

Amaç- Bu çalışmanın amacı Türkiye özelinde de giderek önem kazanmakta olan yabancı portföy yatırımlarının Borsa İstanbul (BİST)-100 getiri endeksiyle olan ilişkinin analiz edilmesidir. Bu doğrultuda,
Yöntem- 2010 ve 2021 yıllarını kapsayan çeyreklik dönemler baz alınarak yabancı yatırımcı portföy büyüklükleri ve BİST-100 getiri endeksi arasındaki ilişki incelenmiştir. Yabancı portföy büyüklüklerinin ve yabancı yatırımcı sayılarının verileri, merkezi kayıt kuruluşundan elde edilirken BİST-100 getiri endeksine dair veriler ise Merkez Bankasının resmi sitesinden temin edilmiştir. Çalışmada öncelikle veriler arasında anlamlı bir korelasyon bağı olup olmadığı korelasyon analizi ile test edilmiştir. Veriler arasında ilişkinin bulunması durumunda İlgili ilişkinin yönü Granger (1969) tarafından geliştirilen Granger Nedensellik test metodu kullanılarak araştırılmış olup elde edilen bulguları anlamlandırmak için birim kök testi, durağanlık analizi gibi ekonometrik yöntemler kullanılmıştır.
Bulgular- Pay senedi getirilerinin (BİST-100 getiri endeksi) yabancı yatırımcı portföy değerinin nedeni olduğuna dair tek yönlü nedensellik ilişkisine ulaşılarak BIST-100 endeksinden Yabancı portföy değerine doğru nedensellik yönü tespit edilmiştir. Dolayısıyla, bu araştırmada, Türkiye'deki hisse senedi piyasasının performansının yabancı yatırımcıların portföy değerlerinden bağımsız olarak hareket ettiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç- Türkiye'deki finansal piyasaların dinamikleri ve yapısal özellikleri göz önüne alındığında, yabancı yatırımcıların sektörel ve şirket düzeyindeki yatırımlarının etkisi, genel hisse senedi getirilerine göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle, bu sonuçlar kesin olarak yabancı yatırımcıların etkisinin olmadığını göstermemekle birlikte, bu araştırma kapsamında tartışılacağı gibi, yabancı yatırımcıların etkisinin farklı boyutlarını ortaya çıkarabilir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı yatırımlar, Borsa İstanbul, Sermaye Piyasaları, Güven Endeksi, Granger Nedensellik

EXAMINATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN INVESTORS AND BIST-100 RETURN INDEX

Öz

Purpose- The aim of this study is to analyze the relationship of foreign portfolio investments, which are gaining importance in Turkey, with the Borsa Istanbul (BIST)-100 return index.
Method- The relationship between foreign investor portfolio sizes and BIST-100 return index was examined based on quarterly periods covering the years 2010 and 2021. While the data on foreign portfolio sizes and the number of foreign investors were obtained from the central registry, data on the BIST-100 return index were obtained from the official website of the Central Bank. In the study, first of all, it was tested by correlation analysis whether there was a significant correlation between the data. If there is a relationship between the data, the direction of the relationship was investigated using the Granger Causality test method developed by Granger (1969), and econometric methods such as unit root test and stationarity analysis were used to make sense of the findings.
Findings- The causality direction from BIST-100 index to Foreign portfolio value was determined by reaching the one-way causality relationship that the stock returns (BIST-100 return index) are the cause of the foreign investor portfolio value. Therefore, in this research, it is concluded that the performance of the stock market in Turkey acts independently from the portfolio values of foreign investors.
Conclusion- Considering the dynamics and structural features of the financial markets in Turkey, the impact of the sectoral and company-level investments of foreign investors may differ according to the general stock returns. Therefore, although these results do not definitively show that there is no effect of foreign investors, they may reveal different dimensions of the effect of foreign investors, as will be discussed in this research.

Anahtar Kelimeler

Foreign investments, Borsa Istanbul, Capital Markets, Confidence Index, Granger Causality

Kaynakça

• Çevik, F. ve Çankaya, S. (2020). Gelişmekte olan ülkelerde borsa getirileri, net yabancı alımları ve döviz kurları arasındaki ilişki. Bankacılık ve Sermaye Piyasası Araştırmaları Dergisi, 4 (9), 23-43.
• Clark, J., & Berko, E. (1997). Foreign investment fluctuations and emerging market stock returns: the case of Mexico. FRB of New York Staff Report 24, 1-27.
• Demircan, H. (2003). Dünya’da ve Türkiye’de Yabancı Sermaye Yatırımları ve Stratejileri, T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Araştırma ve İnceleme Dizisi, No.35, Ankara.
• Demirtaş, Ö. Ve Güngör, Z. (2004); Portföy yönetimi ve portföy seçimine yönelik uygulama. Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1(4), 103-109.
• Doğukanlı, H., & Çetenak, H. (2008). Yabancı portföy yatırımları ile hisse senedi getirisi arasındaki ilişki: İMKB’de sınama. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(2), 1-22.
• Giddens, A. (1999). Küreselleşme. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hirt, G. A.& Block, S. B. (2003). Fundamentals of Investment Management. McGraw-Hill: Irwin Inc. USA.
• Karluk, R. (2009). Uluslararası Ekonomi: Teori ve Politika, İstanbul: Beta Basım.
• Koy, A. & Karaca, S. S. (2018). Daralma ve genişleme dönemlerinde uluslararası portföy yatırımları nasıl etkileniyor Türkiye örneği. Öneri Dergisi, 13 (50), 90-105.
• Mete, S., Koy, A. ve Ersoy, H. (2019). Kriptoparalarda Fiyat Balonu İncelemesi, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 13 (1), 105-120. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bddkdergisi/issue/57335/812495