FİNANSAL GELİŞME-ENERJİ TÜKETİMİ İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 26, 339 - 352, 29.12.2023

Kemal Eyüboğlu Sinem Eyüboğlu

Öz

Enerji tüketimi, bir ülkenin ekonomik, sosyal ve çevresel açılardan sürdürülebilir kalkınması için büyük öneme sahiptir. Finansal gelişmede, bir ülkenin ekonomik büyüme, istikrar ve refah için önemli bir faktördür. Bu çalışmada 1980-2020 dönemi için ARDL yöntemi kullanılarak enerji tüketimi, finansal gelişme, ekonomik büyüme ve ticari açıklık arasındaki ilişkiler test edilmiştir. Çalışmada finansal gelişmenin karesi de analize dahil edilerek enerji tüketimi ile finansal gelişme arasındaki doğrusal olmayan ilişki de incelenmiştir. Elde edilen bulgular enerji tüketimi ile finansal gelişme arasında ters U şeklinde bir ilişki olduğunu göstermiştir. Buna göre başlangıçta finansal gelişme enerji tüketimini arttırmakta ancak belli bir noktadan sonra enerji tüketimi azalmaya başlamaktadır. Ayrıca hem kısa hem de uzun dönemde ekonomik büyümenin enerji tüketimi üzerinde pozitif, ticari açıklığın ise negatif etkisi olduğu tespit edilmiştir. Finansal gelişme ile enerji tüketimi arasındaki ilişkinin analizi, enerji politikalarının ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini anlamak ve sürdürülebilir bir enerji geleceği inşa etmek için önemli bir adım olacaktır.

Anahtar Kelimeler

türkiye, finansal gelişme, enerji tüketimi, ekonomik büyüme

FINANCIAL DEVELOPMENT-ENERGY CONSUMPTION NEXUS: THE CASE OF TÜRKİYE

Öz

Energy consumption is of great importance for the sustainable development of a country in terms of economic, social and environmental aspects. In financial development, it is an important factor for a country's economic growth, stability and prosperity. In the paper, the nexus among energy consumption, financial development, economic growth and trade openness were tested using the ARDL method for the period 1980-2020. In the study, the square of financial development was also included in the analysis, and the nonlinear relationship between energy consumption and financial development was also examined. The findings showed that there is an inverted U-shaped relationship between energy consumption and financial development. Accordingly, initially, financial development increases energy consumption, but after a certain point, energy consumption begins to decrease. In addition, it has been determined that economic growth positively effects energy consumption in both the short and long term, while trade openness negatively effects. Analysis of the relationship between financial development and energy consumption will be an important step to understand the economic, environmental and social effects of energy policies and to build a sustainable energy future.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, financial development, energy consumption, economic growth

Kaynakça

• Aslan, A., Apergis, N., ve Topcu, M. (2014). Banking Development and Energy Consumption: Evidence From A Panel Of Middle Eastern Countries. Energy 72, 427–433.
• Baloch, M. A., Danish, ve Meng, F. (2019). Modeling the Non-Linear Relationship Between Financial Development And Energy Consumption: Statistical Experience From OECD Countries. Environmental Science and Pollution Research, 26, 8838-8846.
• Brunnschweiler, C. N. (2010). Finance For Renewable Energy: An Empirical Analysis Of Developing And Transition Economies. Environ. Dev. Econ. 15,241-274.
• Chang, S. (2015). Effects of Financial Developments and Income on Energy Consumption. International Review of Economics and Finance, 35, 28-44.
• Çağlar, A. E., ve Kubar, Y. (2017). Finansal Gelişme Enerji Tüketimini Destekler Mi?. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27, 96-121.
• Çetin, M. (2018). Türkiye’de finansal Gelişme Ve Enerji Tüketimi İlişkisi: Bir Zaman Serisi Kanıtı. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(3), 69-88.
• Danish, S., Baloch, M., ve Lodhi, R.N. (2018). The Nexus Between Energy Consumption And Financial Development: Estimating The Role Of Globalization In Next-11 Countries. Environmental Science and Pollution Research, 25, 18651-18661.
• Destek, M. A. (2017). Financial Development And Energy Consumption Nexus In Emerging Economies. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 76-81.
• Emir, F. (2022). Do financial Development And Industrialization Intensify Energy Consumption In Turkey?. Environmental Science and Pollution Research, 29(29), 44558-44572.
• Furstenberg,V.G.M., ve Fratianni, M. (1996). Indicators Of Financial Development. North American Journal of Economics and Finance, 7(1),19-29.
• https://data.imf.org/?sk=388dfa60-1d26-4ade-b505-a05a558d9a42, Erişim Tarihi: 10.04.2023.
• https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators, Erişim Tarihi: 10.04.2023.
• https://www.bp.com/en/global/corporate/energy-economics/statistical-review-of-world-energy.html Erişim Tarihi: 10.04.2023.
• IMF, Finansal gelişme endeksi, https://data.imf.org/?sk=f8032e80-b36c-43b1-ac26493c5b1cd33b. Erişim Tarihi: 10.04.2023.
• Keskingöz, H., ve İnançlı, S. (2016). Türkiye’de Finansal Gelişme Ve Enerji Tüketimi Arasında Nedensellik İlişkisi: 1960-2011 Dönemi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(3), 101-114.
• Khan, M. A., Khan, M. Z., Zaman, K., ve Arif, M. (2014). Global Estimates Of Energy-Growth Nexus: Application Of Seemingly Unrelated Regressions. Renewable Sustainable Energy Rev. 29, 63-71.
• Kızılkaya, F., ve Gökçe, E. C. (2021). Türkiye’de Finansal Gelişme ve Enerji Tüketimi İlişkisi: Fourier Yaklaşımı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(5), 1279-1290.
• Kraft, J. ve Kraft, A. (1978). On the Relationship Between Energy and GNP. Journal of Energy and Development, 3(2), 401-403
• Kurt, Ü. (2019). Türkiye Ekonomisinde Finansal Gelişme, Enerji Tüketimi Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Electronic Turkish Studies, 14(2), 599-614.
• Mahalik, M. K., Babu, M. S., Loganathan, N., ve Shahbaz, M. (2017). Does Financial Development Intensify Energy Consumption In Saudi Arabia?. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 75, 1022-1034.
• Mankiw, N.G. ve Scarth, W. (2008). Macroeconomics: Third Canadian Edition. New York: Worth Publishers.
• Narayan, P.K., ve Smyth, R. (2006). What Determines Migration Flows From Low-Income To High-Income Countries? An Empirical Investigation Of Fiji-US Migration 1972-2001. Contemp. Econ. Policy, 24, 332-342
• Oskenbayev, Y. ve Issabayev, M. (2018). The Impact of Financial Development on Energy Demand in Transition Economies, Global Economy Journal, 18(3), 1-11.
• Raghutla, C., ve Chittedi, K. R. (2020). Financial Development, Energy Consumption, And Economic Growth: Some Recent Evidence For India. Business Strategy & Development, 3(4), 474-486.
• Rajan, R., ve Zingales, L. (1998). Financial Development And Growth. American Economic Review, 88(3), 559-586.
• Sadorsky, P. (2010). The Impact Of Financial Development On Energy Consumption In Emerging Economies. Energy Policy, 38,2528–2535.
• Sadorsky, P. (2011). Financial Development And Energy Consumption In Central And Eastern European Frontier Economies. Energy Policy, 39, 999-1006.
• Tang, C. F., ve Tan, B. W. (2014). The Linkages Among Energy Consumption, Economic Growth, Relative Price, Foreign Direct Investment, And Financial Development In Malaysia. Qual. Quantity, 48,781-797.
• Ustaoğlu, E. (2022). Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Finansal Gelişme İlişkisi: Seçilmiş OECD Ülkeleri Örneği. Third Sector Social Economic Review, 57(1), 280-293.
• Wang, J., Zhang, S., ve Zhang, Q. (2021). The Relationship of Renewable Energy Consumption to Financial Development And Economic Growth In China. Renewable Energy, 170, 897-904.