Model Standards of Practice for Family and Divorce Mediation in United States

Yıl 2024, Sayı: 58, 179 - 210, 04.04.2024

Erhan Fırat

https://doi.org/10.54049/taad.1466845

Öz

Mediation, one of the alternative dispute resolution methods, has an important place in the American legal system. In this sense, family mediation is one of the most preferred methods in resolving disputes between individuals. As a matter of fact, when state laws in the USA are examined, it is possible to frequently come across regulations regarding family mediation. It is seen that family mediation is dealt with comprehensively in the said regulations. On the other hand, there are many special regulations regarding family mediation apart from state laws. One of these special regulations is the legal regulation called Model Standards of Practice for Family and Divorce Mediation, which is the subject of our study. This regulation was published by the American Bar Association’s House of Delegates in 2001 with its last amendments. As it is known, family mediation has been on the agenda for a long time in our country. Therefore, in our study, the historical development process and provisions of this regulation will be mentioned and it will be emphasized whether such an arrangement will be beneficial for Turkish law.

Anahtar Kelimeler

Alternative dispute resolution methods, family mediation, family law, model standarts

AMERİKA’DA AİLE VE BOŞANMA ARABULUCULUĞUNA YÖNELİK UYGULAMA MODEL STANDARTLARI

Öz

Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinden arabuluculuk Amerikan hukuk sisteminde önemli bir yer tutmaktadır. Bu anlamda, bireyler arasındaki uyuşmazlıkların çözümünde aile arabuluculuğu da sıkça tercih edilen yöntemlerden biridir. Nitekim Amerika’da eyalet hukukları incelediğinde aile arabuluculuğu müesesesine ilişkin düzenlemelere sıklıkla rastlamak mümkündür. Söz konusu düzenlemelerde aile arabuluculuğunun kapsamlı bir şekilde ele alındığı görülmektedir. Diğer taraftan, eyalet hukukları dışında aile arabulucuğuna dair çok sayıda özel düzenleme de bulunmaktadır. Bu özel düzenlemelerden biri de çalışmamızın konusunu oluşturan Aile ve Boşanma Arabuluculuğuna Yönelik Uygulama Model Standartları adlı hukuki düzenlemedir. Bu düzenleme Amerikan Barolar Birliği Delegeler Meclisi tarafından son değişikleriyle birlikte 2001 yılında yayınlanmıştır. Bilindiği üzere aile arabuluculuğu ülkemiz açısından da uzunca bir süredir gündemdedir. Dolayısıyla çalışmamızda bu düzenlemenin tarihsel gelişim sürecine ve hükümlerine değinilerek Türk hukuku için böyle bir düzenlenin yararlı olup olmayacağı üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri, aile arabuluculuğu, aile hukuku, model standartları.

Kaynakça

• Aile arabuluculuğu ve cinsiyet eşitliği, Tavsiye Karar 1639 (2003) 1-3.
• Akıntürk T and Ateş D, Türk Medeni Hukuku Aile Hukuku C. II, Yenilenmiş 20. bs., İstanbul: Beta Yayıncılık (2017).
• Büyükay F, Arabuluculuk Anlaşma Belgesi ve İcra Edilebilirlik Şerhi, Ankara: Adalet Yayınevi (2018).
• Ceylan E, “Türk Hukukunda Boşanmanın Hukuki Sonuçlarında Arabuluculuk”, Legal Hukuk Dergisi, C. 16, S. 190, (2018) 4561-4588,
• Ceylan E, Türk ve İsviçre Hukukunda Boşanmanın Hukuki Sonuçları, İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Yayınları (2006).
• Çiçek M, İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk, Güncellenmiş 2. Bs, Ankara: Seçkin Yayıncılık (2019).
• Çopur O, (Proje Koordinatörü), Çocuğun Yüksek Yararı Nedir?, Ankara Barosu Projesi, (Ocak 2021).
• Council of Europe Committee of Ministers Recommendation No. R (98) 1 of the Committee of Ministers to Member States on Family Mediation, 14-16.
• Dür O, Arabuluculuk Faaliyeti ve Arabulucuların Hak ve Yükümlülükleri, Ankara: Adalet Yayınevi (2017).
• Emery R, E, Renegotiating Family Relationships Divorce, Child Custody, and Mediation, 2. Ed., New York: The Guilford Press (2012).
• Eminoğlu Cand Erdoğan E, Ticari Uyuşmazlıklarda İhtiyari ve Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk, Ankara:Adalet Yayınevi (2020).
• Family Mediation and Equality of Sexes, Parliamentary Assembly of the Council of Europe Recommendation 1639 (2003) 1-2.
• Fırat E, Aile Arabuluculuğu, EBYÜSBE, (Dan.: Prof. Dr. İbrahim Özbay), Yayınlanmamış DT, Erzincan (2021).
• Giardini Federica, “Joint Custody of Children on Separation and Divorce: The Current Law in Italy: An Overview of The Law and How It Is Applied”, Int’l Surv. Fam. L. 227, (2014) 227-244.
• Hatemi H and Kalkan-Oğuztürk B, Aile Hukuku Ders Kitabı, 5. bs., İstanbul: Vedat Kitapçılık (2016).
• Kekeç E, K, Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler, 6325 sayılı Kanuna Göre Güncellenmiş 3. bs., Ankara: Adalet Yayınevi (2016).
• Ketani A, “Should Children be Included in Family Mediation in England and Wales?”, Human Rights Review, Year:7, Issue:13, (June 2017) 15-26.
• Koçyiğit İ and Bulur A, Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuk, Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanlığı Yayını, Ankara (2019).
• Mcfarlane T, “Mediation: The Future of Dispute Resolution in Contemporary Scots Family Law”, Aberdeen Student Law Review 28, (2012) 28-53.
• Milne A and Schepard A, “Does Your Mediator Measure Up? Standards of Practice for Family and Divorce Mediation”, Family Advocate, Vol. 24, No. 4, American Bar Association, (Spring 2002) 22-27.
• Milne A, “Model Standards of Practice for Family and Divorce Mediation”, J. A. Lemmon (ed.) Making Ethical Decisions. Mediation Quarterly, No. 8. San Francisco: Jossey-Bass, (June 1985) 73-81.
• Model Standards of Practice for Family and Divorce Mediation, Developed by The Symposium on Standards of Practice, Approved by the ABA House of Delegates (February 2001) 1-21.
• Molgora S, Ranieri S and Tamanza G, “Divorce and Coparenting: A Qualitative Study on Family Mediation in Italy”, Journal of Divorce & Remarriage, 55:4, (2014) 300-314.
• Özbek M S, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, C. 1, 4. bs., Ankara: Yetkin Yayınları (2016).
• Özbek M S, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, C. 2, 4. bs., Ankara: Yetkin Yayınları (2016)
• Özbek M S, “Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin “Aile Arabuluculuğu” Konulu Tavsiye Kararı”, DEÜHFD, C. 7, S. 2, (2005) 71-102.
• Özcan C, “Fransız Hukukunda Aile Arabuluculuğu”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Yıl 5, S. 9, (Haziran 2017) 383-396.
• Özmumcu S, Uzak Doğu’da Arabuluculuk Anlayışı ile Türk Hukuk Sisteminde Arabuluculuk Kurumuna Genel Bir Bakış (6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Çerçevesinde), 3. bs., İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık (2013).
• Parkinson L, Aile Arabuluculuğu Family Mediation, (Sorumlu Editör: Yonca Fatma Yücel), Ankara Açık Ceza İnfaz Kurumu Matbaası (2018).
• Paquin G, “Protecting the Interests of Children in Divorce Mediation”, Journal of Family Law, University of Louisville School of Law, Vol. 26, No. 2, (1987-88) 279-315.
• Roberts M, Mediation in Family Disputes Principles of Practice, 4. Ed., Ashgate (2014).
• Saposnek D T, Working with Children in Mediation, Folberg, J., Milne, Ann L., Salem, P. (edts.), Divorce and Family Mediation Models, Techniques, and Applications, New York: The Guilford Press (2004).
• Schepard A, “An Introduction to the Model Standards of Practice for Family and Divorce Mediation”, Maurice A. Deane School of Law at Hofstra University Scholarly Commons at Hofstra Law, 35 Fam. L.Q. 1, (2001-2002) 1-25
• Schepard A, The Model Standards of Practice for Family and Divorce Mediation, Folberg, J., Milne, Ann L., Salem, P.(edts), Divorce and Family Mediation Models, Techniques, and Applications, New York: The Guilford Press (2004).
• Skibińska M, “Certification of Family Mediators – Polish Solutions in Comparative Perspective”, Nicolaus Copernicus University, Comparative Law Review 18, (2014) 49-67.
• Sunay İ, “Aile Arabuluculuğu Family Mediation”, Toplum ve Sosyal Hizmet, C. 20, S. 1, (Nisan 2009) 23-31.
• Welsh N A, Reconciling Self-Determination, Coercion, and Settlement in Court-Connected Mediation, Folberg, J., Milne, Ann L., Salem, P.(edts), Divorce and Family Mediation Models, Techniques, and Applications, New York: The Guilford Press (2004).
• Tanrıver S Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Özellikle Arabuluculuk, Makalelerim II (2006-2010), Ankara: Adalet Yayınevi (2011)
• Tanrıver S, “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı’nın Getirdikleri ve Değerlendirilmesi”, Prof. Dr. Ali Naim İnan’a Armağan, Ankara: Seçkin Yayıncılık (2009) 637-656,
• Tiryaki M, (Editör), Uyuşmazlıkların Alternatif Çözüm Yolları Sem-pozyumu, Türkiye Adalet Akademisi Yayınları, Ankara (Nisan 2006) 109-113.
• Yazıcı-Tıktık Ç, Arabuluculukta Gizliliğin Korunması, İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık (2013).
• Yıldırım F, Arabuluculuk ve Ombudsmanlık, Ankara: Seçkin Yayıncılık (2019).
• ZevklilerbA, Acabey M B and Gökyayla K E, Medeni Hukuk Giriş Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku Aile Hukuku, Son Yasal Değişiklikler Işığında Yeniden Düzenlenmiş 6. bs., Ankara: Seçkin Yayıncılık (2000).
• http://www.fenamef.asso.fr/formations-et-journees-d-etude/diplome-d-etat-de-mediateur-familial-demf Erişim Tarihi: 18.03.2022.
• <https://ctb.ku.edu/en/table-of-contents/assessment/assessing-community-needs-and-resources/identify-community-assets/main> Erişim Tarihi: 19.05.2022.
• <https://adb.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/arabuluculuk-istatistikleri07012021034403> Erişim Tarihi: 28.11.2023.
• <https://www.nysmediate.org/model-standards> Erişim Tarihi: 29.11.2023.