Ankara Koşullarında Açıkta Yetiştirilen Glayöl (Gladiolus grandiflorus) Çeşitlerinin Bazı Bitki Gelişim Özellikleri Bakımından İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 236 - 244, 21.04.2017

Ceren Yalçıntaş Ş. Şebnem Ellialtıoğlu Cevdet Gümüş

Öz

Glayöl bitkisi,
kesme çiçek sektörü için açıkta yetiştiriciliği yapılabilen ve dünya çapında
önemli yer tutan süs bitkilerinden birisidir. Ankara koşullarında farklı korm
dikim zamanlarının bitki gelişim özelliklerinden bazıları üzerindeki etkileri
incelenmiştir. Çalışmada erkenci, orta mevsim, orta geççi ve geççi olmak üzere
4 farklı çiçeklenme zamanına sahip olan 11 adet glayöl çeşidi kullanılmıştır.
31 Mayıs, 15 Haziran, 30 Haziran ve 15 Temmuz olmak üzere 4 farklı dikim zamanı
denenerek, çıkış ve çiçeklenme süresi gözlemlenmiş; çiçek sapı uzunluğu, çiçek
sapı kalınlığı ve dal ağırlığı özellikleri incelenmiştir. ‘Dikim zamanı x çeşit’
interaksiyonu açısından önemli sonuçlar elde edilmiştir. Denemede yer alan tüm
çeşitler Ankara koşullarında yetiştirilmeye uygun bulunmuştur. Ankara için en
uygun glayöl korm dikim tarihlerinin 30 Haziran ve 15 Temmuz olduğu
anlaşılmıştır. Çiçek sapı uzunluğu, çiçek sapı kalınlığı, dal ağırlığı
bakımından öne çıkan karakteristik özelliklere sahip çeşitler sırasıyla
Amsterdam, Ibadan, Rose Supreme ve Green Star olarak dikkati çekmiştir. Glayöl
yetiştiriciliğinin Ankara için alternatif bir üretim konusu olabileceği
sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Glayöl, dikim zamanı, genotip, çiçek sapı uzunluğu, dal ağırlığı

Kaynakça

• Altan, S. 1983. Kesme Çiçek Üretiminde Sera Özellikleri ve Hazırlıkları. Peyzaj Mimarları Derneği Yayınları 2, Ankara, s. 3.
• Altan, T., Altan, S. 1997. Glayöl ve Gerbera Yetiştiriciliği. Tarımsal Araştırmaları Destekleme ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 6, 15 s.
• Anonim. 2009. Hollanda Mezatları Birliği VBN, 2007; T.C. Başbakanlık, DTM, Antalya İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, Çiçek Soğanları Raporu.
• Anonymous. 2009. Stoop Flower Bulbs, Holland.
• Anonim, 2006. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Antalya Tarım İl Müdürlüğü Kayıtları.
• Anonim, 2010. Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü.
• Anonim, 2016. Türkiye İstatistik Kurumu (www.tuik.gov.tr).
• Aşkın, A., Alp, Ş., Türkoğlu, N. 1992. Van yöresinde bazı glayöl çeşitlerinde dikim zamanlarının çiçek verimi ve kalitesine etkisi. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 13-16 Ekim, İzmir, s. 671-674.
• Cohen, A., Barzilay, A. 2001. Miniature gladiolus cultivars bred for winter flowering. Horticultural Science, 26(2): 216-218.
• De Hertogh, A., Le Nard, 1993. The Physiology of Flower Bulbs. Elsevier, Amsterdam, 810 s.
• Delpierre, G.R., Du Plessis, N.M. 1974. The Winter Growing Gladioli of South Africa, Cape Town, Tafelberg, 72 s.
• Duygu, E., Uykulu, S., Karakaya, S., 1982. Botanik II. Bitki Biyolojisi. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Botanik Bölümü Ders Notları No: 82, Ankara, s.258-268.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Gürbüz, F. 1983. İstatistik Metodları I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:861. Ders Kitapları No: 229, Ankara, 218 s.
• Gürcan, Ö. 1999. Van Ekolojik Şartlarında Bazı Glayöl Çeşitlerinde Soğanımsı Yumru Gelişimleri ve Kesme Çiçek Kalitelerinin İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Van, 53 s.
• Gürcan, Ö., Türkoğlu, N. 2000. Bazı glayöl çeşitlerinde kesme çiçek ve soğanımsı yumru gelişimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 10(1): 1-6.
• Gürsan, K., Yelboğa, Ş., Çetiner, Ş. 1986. Gladiol Soğanı (Corm) Dikim Zamanlarının Çiçeklenme ve Çiçek Kalitesi Üzerine Etkilerinin Araştırılması. Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yalova.
• Kabacaoğlu, S. 1988. Farklı dikim zamanlarının örtü altında değişik glayöl çeşitlerinin gelişme süreleri, verim ve kaliteleri üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, İzmir, s. 45-46.
• Korkut, A. 1992. Bazı Gladiol Kültür Çeşitlerinde Farklı Dikim Zamanlarının Çiçeklenme, Çiçek Kalitesi ve Verime Etkileri. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 123, Araştırma No: 35, Tekirdağ.
• Mengüç, A. 1996. Süs Bitkileri. Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 904, Açıköğretim Fakültesi Yayınları No: 486, Eskişehir, s. 129-140.
• Özzambak, E., Kazaz, S. 2002. Farklı dikim zamanlarının açıkta glayöl yetiştiriciliğinde çiçeklenme süresi, çiçek verimi ve kalite üzerine etkileri. II. Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim, Antalya, s. 333-340.
• Singh, K.P. 2000. Growth, flowering and corm production in gladiolus as affected by different corm sizes. Journal of Ornamental Horticulture, 3(1): 26-29.
• Türkoğlu, N. 1995. Van Ekolojik Şartlarında Bazı Glayöl Çeşitlerinin Adaptasyonu. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Van, 69 s.
• Vurgun, H., Aslay, M., Pamir, M. 2007. Erzincan şartlarında gladiol yetiştiriciliği. V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 4-7 Eylül, Erzurum, s. 183-186.
• Wilfret, G.J. 1980. Gladiolus. Introduction to Floriculture, Academic Press, Usa, 165-181.
• Yazgan, M.E., Haleplioğlu, N., Odabaş, A. 1992. İç Anadolu Koşullarında Bazı Glayöl Çeşitlerinde Dikim Zamanlarının Çiçeklenme Süresi ve Çiçeklenme Kalitesi Üzerine Etkilerinin Araştırılması. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:1244, Ankara.
• Zencirkıran, M. 2002. Geofitler. Uludağ Rotary Derneği Yayınları No:1, Bursa, 105 s.