The Sacrifice and the Other: Mimetic Desire, Violence and Scapegoat Mechanism in René Girard

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 2, 76 - 88, 27.12.2023

Burak Şahin

Öz

René Girard, who has produced works in fields such as philosophy, literary criticism,
anthropology, sociology and cultural studies, especially focused on the origins of culture in these
works. In this article, it is aimed to explain the concepts that are at the center of Girard’s world of
thought. In the study, Girard’s world of thought is analyzed through his evaluations on mimetic
desire, scapegoat, victim and violence. In order to discuss these concepts, Girard’s studies and
English sources on Girard were used. With this study, it is aimed to contribute to the few Turkish
studies that directly deal with Girard’s terms.René Girard reveals the bond between religion and
society with the concept of mimetic desire. According to Girard, mimicry, which increases the
sense of competition in the community, creates conflict and ultimately victim crisis. As
competition intensifies, competitors become similar to each other. The escalation of competition
is accumulating a confrontational energy. The way for the community to regain peace and
tranquility is to identify a scapegoat to whom all crimes will be transferred. There are different
criteria for choosing a scapegoat. However, the most common criterion is the victim’s unusual and
different position in the community. Differences in physical, mental and social status can easily
turn someone into a scapegoat. Due to the similarity of the scapegoat mechanism to the discussion
of stranger and otherness, Girard’s thoughts are evaluated together with the concepts of Simmel,
Bauman and Agamben in the last part of the study.

Anahtar Kelimeler

René Girard, Scapegoat, Violence, Religion, Mimetic Desire

Kurban ve Öteki: René Girard’da Mimetik Arzu, Şiddet ve Günah Keçisi Mekanizması

Öz

Sosyoloji, felsefe, edebiyat eleştirisi, antropoloji, kültür çalışmaları gibi alanlarda eserler üretmiş
olan René Girard bu çalışmalarında özellikle kültürün kökenleri üzerine eğilmiştir. Bu makalede,
Girard’ın düşünce dünyasının merkezinde yer alan kavramların açıklanması hedeflenmiştir.
Çalışmada, Girard’ın düşünce dünyası mimetik arzu, günah keçisi, kurban ve şiddet üstüne
değerlendirmeleri aracılığıyla analiz edilmektedir. Bu kavramların tartışılması için Girard’ın
çalışmalarından ve Girard üzerine yazılan İngilizce kaynaklardan yararlanılmıştır. Bu çalışma ile
Girard’ın terimlerini doğrudan ele alan az sayıdaki Türkçe çalışmaya katkı sunmak hedeflenmiştir.
René Girard din ve toplum arasındaki bağı mimetik arzu kavramıyla ortaya koymaktadır. Girard’a
göre, toplulukta rekabet duygusunu artıran öykünme çatışmayı ve sonunda da kurban bunalımını
doğurmaktadır. Rekabet yoğunlaştıkça rakipler birbirine benzemektedir. Rekabetin tırmanması
çatışmacı bir enerji biriktirmektedir. Topluluğun tekrar huzura ve barışa kavuşmasının yolu tüm
suçların aktarılacağı bir günah keçisinin tespit edilmesinden geçmektedir. Günah keçisinin
seçiminde farklı ölçütler bulunabilmektedir. Ancak en yaygın ölçüt kurbanın topluluktaki sıra dışı
ve farklı konumudur. Fiziksel, ruhsal ve toplumsal statüye ilişkin farklılıklar birisini kolayca
günah keçisine dönüştürebilmektedir. Günah keçisi mekanizmasının yabancı ve ötekilik
tartışmalarına olan benzerliği dolayısıyla, çalışmanın son bölümünde Girard’ın düşünceleri
Simmel, Bauman ve Agamben’in kavramlarıyla bir arada değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

René Girard, Günah Keçisi, Şiddet, Din, Mimetik Arzu

Kaynakça

• Agamben, G. (2001). Kutsal insan: Egemen iktidar ve çıplak hayat. (Çev.: İ. Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Aygün, P. (2022). René Girard’ın “kurban” kavramının yol göstericiliğinde Emin Alper’in “Kız Kardeşler” filmi için bir okuma. Balkan Müzik ve Sanat Dergisi, 4 (1), 11-21.
• Balcı, S. (2022). Réne Girard’ın “üçgen arzu modeli”ne göre “Tahir ile Zühre” hikâyesinin incelenmesi. Uluslararası Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 236-247.
• Bauman, Z. (2003). Modernlik ve müphemlik. (Çev.: İ. Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Cowdell, S. (2013). René Girard and secular modernity: Christ, culture, and crisis. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press.
• Fleming, C. (2002). Mimesis and violence: An introduction to the thought of René Girard. Australian Religion Studies Review, 15 (1), 57–72.
• Gallese, V. (2011). The two sides of mimesis: Mimetic theory, embodied simulation, and social identification. S.R. Garrels (Ed). Mimesis and science içinde (s. 87-108). Michigan State University Press.
• Girard, R. (1997). Interview with René Girard: Comments on christianity, scapegoating, and sacrifice. Religion, 27, 249–254.
• Girard, R. (1996). The Girard reader. New York: Crossroad Publishing Co.
• Girard, R (2003). Şiddet ve kutsal (Çev.: N. Alpay). İstanbul: Kanat Kitap.
• Girard, R. (2005). Günah keçisi. (Çev.: I. Ergüden). İstanbul: Kanat Kitap.
• Girard, R. (2010). Kültürün kökenleri. (Çev. A. Er & M. Yaman). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Golsan, R. (2002). René Girard and myth: An introduction. Oxfordshire: Routledge.
• Grande, P. B. (t.y.). Imitation and Violence, today and in the past. Erişim Adresi: https://www.researchgate.net/publication/340279393_Imitation_and_Violence_Today_and_in_the_Past
• Gruenler, C. A. (2021). The Promise of mimetic theory as an inter-disciplinary paradigm for christian scholars. Christian Scholar’s Review, 10 (2), 189-206.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Kearney, R. (2012). Yabancılar, tanrılar ve canavarlar: Ötekiliği yorumlamak. (Çev.: B. Özkul). İstanbul: Metis Yayınları.
• Kozal, G. (2013). Rene Girard’ın tragedya kuramını ve şiddet kavramını Arthur Miller’ın “Cadı Kazanı” metninden okumak. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 22, 55-80.
• Palaver, W. (2013-a). René Girard’s mimetic theory. East Lansing: Michigan State University Press.
• Palaver, W. (2013-b). Mimetic theories of religion and violence. Jerryson, M., Juergensmeyer M. & Kitts, M. (Ed.). The Oxford handbook of religion and violence içinde (s. 533–553). New York: Oxford University Press.
• Schnapper, D. (2005). Sosyoloji düşüncesinin özünde öteki ile ilişki. (Çev.: A. Sönmezay). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Simmel, G. (2008). Bireysellik ve kültür. (Çev.: T. Birkan). İstanbul: Metis Kitap.
• Straczek, B. (2014). René Girard’s concept of mimetic desire: Scapegoat mechanism and biblical demystification. Z Problematyki Filozoficznej, 35, (4), 47-56.
• Tóth, P. (t.y.). Mimesis as the extension of the mind. Erişim Adresi: https://www.academia.edu/40213683/Mimesis_as_the_extension_of_the_mind
• Traylor, A. D. (2014). Violence has its reasons: Girard and Bataille. Contagion: Journal of Violence, Mimesis, and Culture, 21, 131-156
• Yepes, R. D. (t.y.). Sacred violence, sovereign violence: Contrasting the thought of René Girard and Giorgio Agamben.