THE EFFECT ON SELF AND COLLECTIVE EFFICACY OF LOCUS OF CONTROL IN THE HOSPITAL EMPLOYESS

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 19, 77 - 92, 21.11.2017

Rukiye Yorulmaz Ramazan Erdem

https://doi.org/10.21076/vizyoner.317182

Cited By: 2

Öz

The concept of locus
of control is dealing with state of to assume the result of the work done by
people. The concepts of self and collective efficacy are involved with belief
consisting in the themselves to the point of being able to do the job they will
do. To be in development continuous of health sector and to be a service
industry that requires great responsibility so of working in this sector  to assume responsibility for the consequences
of the results of his stuff to be full of his confidence while the task of
employees  is important for to be given a
better service. In this study, it has been targeted investigation of the effect
on perceptions of self and collective efficacy of perception of locus of
control in the hospital employees. In the research, some of the dimensions of
locus of control of hospital employees on perceptions of self and collective
efficacy have a positive impact while some of them have a negative influence on
perceptions of self-efficacy and collective competence and inferred that it
was. 

Anahtar Kelimeler

Hospital Employees, Locus of Control, Self-Efficacy, Collective Efficacy

HASTANE ÇALIŞANLARINDA KONTROL ODAĞININ ÖZ VE KOLEKTİF YETERLİLİK ÜZERİNE ETKİSİ

Öz

Kontrol odağı kavramı kişilerin yaptıkları bir işin
sonucunu üstlenme durumu ile ilgilenirken; öz ve kolektif yeterlilik kavramları
yapacakları işi yapabilme noktasında kendilerinde oluşan inanç ile
ilgilenmektedir. Sağlık sektörünün sürekli gelişim içinde olan ve büyük
sorumluluk gerektiren bir hizmet sektörü olması, bu nedenle de bu sektörde
çalışanların hem yaptığı şeylerin sonuçlarının sorumluluğunu üstlenmesi hem de
çalışanların görevini yaparken kendisine olan güveninin tam olması daha iyi bir
hizmet verilmesi için önemlidir. Bu araştırmada hastane çalışanlarında kontrol
odağı algısının öz ve kolektif yeterlilik algıları üzerine etkisinin
araştırılması hedeflenmiştir. Araştırma da kontrol odağı boyutlarının
bazılarının hastane çalışanlarının öz ve kolektif yeterlilik algıları üzerinde
pozitif yönde etki yaparken bazılarının ise öz ve kolektif yeterlilik algıları
üzerinde negatif etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Hastane Çalışanları, Kontrol Odağı, Öz-Yeterlilik, Kolektif Yeterlilik

Kaynakça

• Açıkmeşe, N.I. (2007). “Kanser Hastalarında İç-Dış Kontrol Odağının Depresyon Üzerine Etkisinin Araştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ahlin, E.M. (2013). “Youth Involvement in Crime: The Importance of Locus of Control and Collective Efficacy”, ElPaso, TX, USA:LEB, Scholarly Publishing, LLC, Proquest Ebrary.
• Aktaş, H.G. (2008). “Öğretmenlerde Denetim Odağı ve Örgütsel Vatandaşlık”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler, Afyon.
• Altıntaş, E. ve Gültekin, M. (2014). Psikolojik Danışma Kuramları, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bandura, A. (1982). “Self-Efficacy Mechanism in Human Agency”, American Psychological Assocolation, 37(2), 122-147.
• Bandura, A. (1994). Self-Efficacy, Ed. In V.S. Ramachaudran, Encylopedia of Human Behavior, New York: Academic Press, 4,1-81.
• Bandura, A. (1997). Self Efficacy: The Exercise of Control, New York: Freeman,Barbuto.
• Bandura, A. (2001). “Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective”, Annual Reviews, 52, 1-26.
• Baysal, E. (2010). “Hemşerilerde Öz-Yeterlilik İnancı ve İş Doyumu İlişkisi: Bir Üniversite Hastanesinde Saha Çalışması”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bıkmaz, F.H. (2014). “Öz Yeterlik İnançları”, Y. Kuzgun ve D. Deryakulu (Ed.), Eğitimde Bireysel Farklılıklar, içinde (291-310), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Cüceloğlu, D. (1994). İnsan ve Davranışı, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Çağlayan, O. (2015). “Organizasyonlarda İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Kontrol Odağı Aracılık Rolü”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Çırakoğlu, O.C. (2006). “Role of Locus of Control and Critical Thinking in Handling Dissatisfactions in Romantic Relationships of University Students, Published Doctorol’s Thesis”, Middle East Tecnical Üniversity The Graduate School of Social Sciences, Ankara.
• Dönmez, A. (1983). “Denetim Odağı (Locus of Control) ve Çevre Büyüklüğü”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(1), 33-47.
• Dönmez, A. (1985). “Denetim Odağı (Locus of Control)”, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 98(1), 31-43. Epçaçan, C. ve Demirel, Ö. (2011). “Okuduğunu Anlama Öz Yeterlik Algısı Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16), 120-128.
• Ertürk, Z. (2012). Ankara İli Genel Lise Öğretmenlerinin Örgütsel Güven Algıları ve Denetim Odağı İle İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çağlayan, O. (2015). “Organizasyonlarda İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Tükenmişlik Üzerine Etkisi: Kontrol Odağı Aracılık Rolü”, Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Çakır, G. (2009). “İşgörenlerin Demografik Özelliklerine Göre Motivasyon Araçları ve Denetim Odağı Değişkeninin İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Çelik, N. (2012). “Matematik Öğretmen Adaylarının ve Öğretmenlerinin Öz Düzenleme Becerilerinin ve Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Çetin, F. (2008). “Kişilerarası İlişkilerde Kendilik Algısı, Kontrol Odağı ve Kişilik Yapısının Çatışma Çözme Yaklaşımları Üzerine Etkileri: Uygulamalı Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Esnard, C. and Roques, E. (2014). “Collective Efficacy: A Resource in Stressful Occupational Context”, Revue Europeenne de Psychologie Appliquee, 64, 203-211.
• Fazey, D.M.A. and Fazey, J.A. (2001). “The Potential for Autonomy in Learning: Perceptions of Competence, Motivation and Locus of Control in Firs-Year”, Undergranduate Students Studies in Higher Education, 26(3), 345-361.
• Goyzman, J. (2010). “The Influence of Locus of Control and Stress on Performance”, Journal of Learning and Motivation, 48(1), 128-144.
• Gökpınar, F. (2011). “Cinsel Travma Yaşantısı Olan Kadınların Kontrol Odağı İnançları İle Sürekli Öfke ve Öfke Tarzları Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Hexel, M. (2003). “Alexihymia and Attach Ment Style in Relation to Locus of Control”, Personality and Individual Differences, 35, 1261-1270.
• Karahan, Ç. (2006). “İlköğretim İkinci Kademe Öğretmenlerinin Öz Algılamaları ve Mesleki Doyumlarının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Keskin, G.Ü. ve Orgun, F. (2006). “Öğrencilerin Öz-Etkililik-Yeterlilik Düzeyleri İle Başa Çıkma Stratejilerinin İncelenmesi”, Anatolian Journal of Psychiatry, 7, 92-99.
• Kılıç, T. (2013). Bireysel ve Kolektif Yeterlilik Süreci Belirleyicileri ve Sonuçlarına İlişkin Bir Model Önerisi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kurt, T. (2012). “Öğretmenlerin Öz Yeterlik ve Kolektif Yeterlik Algıları”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 195-227.
• Küçükkaragöz, H. (1998). “İlkokul Öğretmenlerinde Kontrol Odağı ve Öğrencilerin Kontrol Odağının Oluşumuna Etkileri”, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Kotaman, H. (2008) “Öz Yeterlilik İnancı ve Öğrenme Performansının Geliştirilmesine İlişkin Yazın Taraması”, Eğitim Fakültesi Dergisi, XX1(1), 111-133.
• Loosemore M. and Lam, A.S.Y. (2004). “The Locus of Control: A Determinant of Opportunistic Behaviour in Construction Health and Safety”, Construction Management and Economics, 22(4), 385-394.
• Martin, R., Thomas, G., Charles, K., Epitropaki, O. and McNamara, R. (2005). “The Role of Leader-Member Exchanges in Mediating the Relationship Between Locus of Control and Work Reactions”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78, 141-147.
• Miller, P.H. (2008). Gelişim Psikolojisi Kuramları, Z. Gültekin (Çev), Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
• Pajares, F. (2002). “Gender and Perceived Self-Efficacy in Self-Regulated Learning”, Theory Into Practice, 4(20), 116-125.
• Pekmezci, G.U. (2010). “Hemşirelerin Örgütsel Bağlılıkları İle Öz-Yeterlilik Algıları Arasındaki İlişkiler”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Rotter, J.B. (1966). “Generalized Expectancies for Internal and External Control of Reinforcement”, Psychological Monographs, 80, 1-28.
• Saka, M. (2011). “Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fen Öğretimine Yönelik Öz-Yeterlik İnançlarına Göre Pedagojik Alan Bilgilerindeki Değişimin İncelenmesi”, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sapancı, M. (2010) “Güzel Sanatlar Eğitimi Öğrencilerinin Bilişüstü Farkındalık Düzeyleri ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Öz-Yeterlik İnançlarının İncelenmesi”, Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bolu.
• Senemoğlu, N. (2010). Gelişim, Öğrenme ve Öğretim, Ankara: Pegem Akademi.
• Solmuş, T. (2004). “İş Yaşamı, Denetim Odağı ve Beş Faktörlük Kişilik Modeli”, Türk Psikoloji Bülteni, 10, 196-205.
• Spector, P,E. (1982). “Behavior in Organizations as a Function of Employee’s Locus of Control”, Florida Mental Health İnstitute, 91(3), 482-497.
• Sünbül, A.M. (2003). “An Analysis of Relations Among Locus of Control, Burnout and Job Satisfaction in Turkish High School Teachers”, Australian Journal of Education, 47(1), 58-72.
• Sürgen, S. (2014). “Sınıf Öğretmenlerinin Denetim Odağı Eğilimleri İle Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki”, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Stajkovic, A.D., Lee, D. and Nyberg, A.J. (2009). “Collective Efficacy, Group Potency and Group Performance: Meta-Analyses of Their Relationships and Test of a Mediation Model”, Journal of Applied Psychology, 94(3), 814-828.
• Şenel, G.B. (2013). “Alkol Sorunu Yaşayan ve Yaşamayan Bireylerin Suçluluk Utanç Duyguları, Stresle Başa Çıkma Tarzları ve İç-Dış Kontrol Odağı Açısından Karşılaştırılması”, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şengüder, Ş. (2006). “Lise I-III. Sınıf Öğrencilerinde Denetim Odağı İle Ruhsal Sorunlar Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi ve Akademik Başarı İle Kıyaslanması”, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İzmir.
• Şeşen, H. (2010). “Kontrol Odağı, Genel Öz Yeterlilik, İş Tatmini ve Örgütsel Adalet Algısının Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(3), 195-220.
• Türkmen, E. (2009). “İş Karakteristikleri ve Algılanan İnancı İle İlişkisi ve Öz-Yeterlilik İnancının Çalışan Performansı Üzerine Etkisi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yeşilyaprak, B. (1988). “Lise Öğrencilerinin İçsel ya da Dışsal Denetimli Oluşlarını Etkileyen Etmenler”, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yeşilyaprak, B. (2014). Denetim Odağı: Eğitimde Bireysel Farklılıklar, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ.Ö. (2010). “Genel Öz Yeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenirlilik Çalışması”, Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308.
• Yılmaz, E. (2011). “Benlik Saygısı, Kontrol Odağı ve Öğrenme Stillerinin Akademik Başarıya Etkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.