CORPORATE CULTURE ANATOMY OF A CITY “An Applied Analysis on Sociological Aspects of the Relationship Between Organizational Culture and Job Satisfaction”

Yıl 2014, Cilt: 181 Sayı: 181, 129 - 166, 01.02.2014

İhsan Kurtbaş

Öz

Problem Status: Modern society is a network and complex of organizations/institutions, which encompasses not only our work life, but also all of our social life. Although the researches, which have been conducted especially in the last 25 years, have focused on organization’s culture, climate, the results and the determinants of job satisfaction, the atmosphere of the dominant organizational culture is still far from the job satisfaction in the institutions. Aim of the Study: The purpose of this study, beyond an examination of local institutions/sectors, is to make sociological analysis of the relation between the dominant corporate culture and job satisfaction in a city. Method: The findings of the study were obtained via questionnaires from 300 employees sampling from 25 different institutions in Ardahan city. SPSS program was used in the analysis of the findings which were obtained from 30 questions in total, and the relationship between the variables was tested via Chi Square, Anova (F Test) and T-Test. Findings and the Result: In general, besides the organizational atmosphere in Ardahan city is not in the desired conditions; job satisfaction is at a very low level, too. The causes and the consequences of the factors affecting job satisfaction often vary according to socio-demographic and sectoral differences. So, without understanding of urban sociology, institutional culture and atmosphere cannot be comprehended.

Anahtar Kelimeler

Job, Organizational Culture, Organizational Atmosphere, Job Satisfaction, Bureaucracy

BİR İLİN KURUM KÜLTÜRÜ ANATOMİSİ “Sosyolojik Açıdan Kurum Kültürü ve İş Tatmini İlişkisinin Uygulamalı Bir Analizi”

Öz

Problem Durumu: Modern toplum, örgütlerin/kurumların sadece iş hayatını değil, bütün toplumsal alanı kuşattığı bir örgütler/kurumlar ağı ve kompleksidir. Özellikle son 25 yıldır yapılan araştırmalar örgüt kültürünü, iklimini, iş doyumu belirleyicilerini ve sonuçlarını araştırıyor olmasına rağmen; kurumlarda hâkim örgüt iklimi hala iş doyumundan uzaktır. Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı; her şeyden önce lokal kurum/sektör incelemesinden öte, bir şehrin, ilin hakim kurum kültürü ve iş tatmini ilişkisini sosyolojik açıdan analiz etmeye yöneliktir. Yöntem: Bu amaçla çalışma ile ilgili veriler; Ardahan ilinde farklı 25 kurumdan, her düzeyden 300 çalışandan oluşan örneklemden anket aracılığı ile elde edilmiştir. Toplam 30 sorudan elde edilen verilerin analizinde SPSS paket programı kullanılmış, değişkenler arasındaki ilişki Ki-Kare (Chi Square), ANOVA (F Testi) ve T-Testleri ile test edilmiştir. Bulgular ve Sonuç: Ardahan ilinde genel olarak örgüt iklimi istenilen şartlarda olmadığı gibi; çalışanların iş tatmini de oldukça düşüktür. İş doyumuna etki eden faktörlerin nedenleri ise; çoğunlukla sosyo-demografik özelliklere, kurumdaki pozisyona ve sektörel farklılıklara göre değişmekle birlikte; bu faktörleri aşan bir niteliktedir. Zira kent sosyolojisi kurum kültürü ve iklimini derinden etkilemektedir. Kent sosyolojisi anlaşıl(a)madan, kurum kültürü ve iklimi de anlaşıl(a)maz.

Anahtar Kelimeler

Çalışma, Örgüt Kültürü, Örgüt İklimi, İş doyumu, Bürokrasi

Kaynakça

• ADAİR, J. ve P. REED (2009) Patronlar Değil, Liderler Başarıya Götürecek Liderlik Nasıl Olmalıdır, (Çev. Gülay Doğancalı), Babıâli Kültür Yayıncılığı, İstanbul.
• AKDEMİR, A. (2009) İşletmeciliğin Temel Bilgileri, Pozitif Matbaacılık, Ankara.
• AKGEMCİ, T. ve H. K. GÜLEŞ (2010) İşletmelerde Stratejik Yönetim, Gazi Kitabevi, Ankara.
• AKPINAR, S. (2009) Girişimciliğin Temel Bilgileri, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• ALTIN, H., E. Başar ve S. Doğan (2010) İşletme, Nobel Yayınları, Ankara.
• AYTAÇ, Ö. (2004) “Örgütler: Sosyolojik Bir Perspektif”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), Elâzığ.
• AYTAÇ, Ö. (2005) “Modern Bürokratik Kurumlar ve Baskı Düzenleri”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), Sayfa: 249–278, Elazığ.
• BALTAŞ, A. (2010) Ekip Çalışması ve Liderlik, Remzi Yayınevi, 9. Baskı, İstanbul.
• BAYRAK, KÖK, S. (2007) Küreselleşme Sendikal Hareketler ve Türkiye Analizi, Ed: Mustafa Kurt ve Serkan Bayraktaroğlu, Türkiye’de İşletmecilikte Yeni Perspektifler, Gazi Kitabevi, Ankara.
• CAN, H. ve S. GÜNEY (2007) Genel İşletme, İlkeler Kavramlar ve Kurumlar, Arıkan Basım Yayım ve Dağıtım, İstanbul.
• DİNÇER, Ö. (1992) Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası, Alfa Yayınları, İstanbul.
• DOĞAN, S. ve S. KILIÇ (2007) “Örgütsel Bağlılığın Sağlanmasında Personel Güçlendirmenin Yeri ve Önemi”, Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı: 29, Sayfa: 38–39.
• DURGUN, S. (2006) “Örgüt Kültürü ve Örgütsel İletişim”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık 2006, III(II), 112-132.
• EKİCİ, T., Z. ÖZÇELİK (2011) Hekimlerin Çalışma Süresi, Nöbet, Fazla Çalışma Ücreti, Dinlenme ve İzin Hakları, Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Ankara.
• GÜÇLÜ, N. (2003) “Örgüt Kültürü”, Kırgızistan Manas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 147–159.
• GÜLSÜNLER, M. E (2007) “Kurum Kimliği Süreci ve İşleyişi Üzerine Teorik ve Uygulamalı Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 17, 281–295, Konya.
• GÜROL, M. A. (2006) Küresel Arenada Girişimci ve Girişimcilik, Gazi Kitabevi, Ankara.
• GÜVEN, M. ve B. AÇIKGÖZ (2007) “Yöneticilerin Örgüt Kültürü Algılamalarına İlişkin Bir Analiz: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Örneği”, Zonguldak Kara Elmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(5), Zonguldak.
• KARAHAN, A. (2008) “Çalışanların Örgüt Kültürünü Algılamalarına Yönelik Ampirik Bir Çalışma”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 2008 – Sayı: 20 – ISSN 1302-1796.
• KAYA, H. (2008) “Kamu ve Özel Sektör Kuruluşlarının Örgütsel Kültürünün Analizi ve Kurum Kültürünün Çalışanların Örgütsel Bağlılığına Etkisi: Görgül Bir Araştırma”, Maliye Dergisi, Sayı 155, Temmuz-Aralık 2008.
• KAYA, S. (2008) Ergonomi ve Çalışanların Verimliliği Üzerine Etkileri, İzmir Ticaret Odası Ar&Ge Bülten, İzmir, 2008.
• KESER, A. (2009) Çalışma Psikolojisi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• KURTBAŞ, İ. (2013) Etnosantrizm ve Ötekileştirme Perspektifinde Siyasal Eğilimler, Ardahan İli Örneğinde Oy Verme Davranışının Sosyolojik Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ.
• MİRZE, S. K. (2010) İşletme, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• MUCUK, İ. (2008) Temel İşletme Bilgileri, 5. Basım, Lord Ofset Matbaacılık, İstanbul.
• ÖRÜCÜ, E. (2009) Modern İşletmecilik, 7. Baskı, Öz baran Ofset, Ankara.
• ÖZEN, KUTANİS, R. ve S. ALPASLAN (2007), Türkiye’de İşletmecilikte Yeni Perspektifler, Editörler: Kurt Mustafa ve Bayraktaroğlu Serkan, Baran Ofset, Ankara.
• ÖZKALP, E. ve Ç. KIREL (2010) Örgütsel Davranış, Ekin Basım Yayım Dağıtım, 4. Baskı, Bursa.
• SABUNCUOĞLU, Z. ve M. GÜMÜŞ (2008) Örgütlerde İletişim, Arıkan Basım Yayım Dağıtım Ltd. Şti. İstanbul.
• SABUNCUOĞLU, Z. ve M. TÜZ (2008) Örgütsel Psikoloji, Furkan Ofset, Bursa.
• SABUNCUOĞLU, Z. ve T. TOKOL (2009) Genel İşletme, Furkan Ofset, Bursa.
• SARGUT, S. (2010) Yapısal Koşul Bağımlılık Kuramının Örgütsel Çevre Kuramları Bağlamındaki Yeri, Örgüt Kuramları, Derleyen: A. Selami Sargut ve Sükrü Özen, 2. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
• ŞAHİN, A. (2004) “Yönetim Kuramları ve Motivasyon İlişkisi”, Selçuk Ünv.i Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 11, ISSN 1302-1796, Konya.
• ŞİMŞEK, M. Ş. (2008) Yönetim ve Organizasyon, 9. Baskı, Adım Ofset, Konya.
• ŞİMŞEK, M. Ş. ve A. ÇELİK (2010) Yönetim ve Organizasyon, İpek Ofset, Konya.
• TEMEL, A., M. YAKIN ve S. MİSCİ (2006) “Örgütsel Cinsiyetlerin Örgütsel Davranışa Yansıması”, Celal Bayar Üniversitesi, İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 13(1), Manisa.
• TUTAR, H. (2009) Örgütsel İletişim, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ank..
• VAROL, M. (1989) “Örgüt Kültürü ve Örgüt İklimi”, Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, XLIV(1).
• YILMAZ, Z., (2004) “Çalışan Özürlülerin İş Yaşamında Karşılaştıkları Sorunlar ve Bunları Etkileyen Etmenler”, Özveri Dergisi, 1(2).
• YILMAZER, A. ve C. EROĞLU (2008) Davranış Bilimler ve Örgütsel Davranış, Detay Yayıncılık, Ankara.
• YÜKSEL, Ö. (2003) Girişimciler İçin İşletme Yönetimi, Editör: Tülin Durukan, Gazi Kitabevi, Ankara.
• YÜKSEL, Ö. (2006) Davranış Bilimleri, Gazi Kitabevi, Ankara.