TATAR, TURCO OR TURCO-TATAR?: ON THE IDENTITY PROBLEM OF TURCO-TATARS IN EAST ASIA BETWEEN TWO WORLD WARS

Yıl 2014, Cilt: 181 Sayı: 181, 167 - 174, 01.02.2014

A. Merthan Dündar

Öz

Japan, is one of the farthest places where, the name Turk and Turkic culture extend. There are several opinions expressed in the local and foreign literature about the existence of the linguistic, cultural and ethnical ties between the Turks and the Japanese. However, there are not many works regarding the Turkic nations who lived in East Asia and Japan. Recently some works have begun to be publishid concerning the Volga Ural origined Turkic nations who settled in Japanese occupied lands such as China, Korea and Japan between the two world wars. Commonly these Turkic groups are named as Kazan Tatars or Turco-Tatars but the use of the name Turco-Tatar sometimes prompts questions. In this paper we intend to examine the use of the name Turco-Tatar and how the Volga-Ural origined Turkic nations are defined in first hand archival materials, whilst expressing our opinions about this subject.

Anahtar Kelimeler

Turco-Tatar, Volga-Ural, Japan, National Identity, Turkish Identity, Tatar Identity

TATAR MI, TÜRK MÜ, TÜRK-TATAR MI? : İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASI DÖNEMDE DOĞU ASYA’DA TÜRKTATARLARIN KİMLİK SORUNU ÜSTÜNE

Öz

Türk adının ve kültürünün uzandığı en uzak yerlerden biri de Japonya’dır. Yerli ve yabancı literatürde Türklerle Japonlar arasında dil, kültür ve etnik kök bakımından benzerlik ya da akrabalık bağı olduğu konusunda çeşitli görüşler vardır. Ancak Doğu Asya ve Japonya’da yaşamış olan Türk halkları hakkında çokça araştırma yoktur. İki dünya savaşı arası dönemde Japonya, Çin ve Kore gibi Japon işgal bölgelerinde yaşamış olan İdil-Urallı Türk halkları konusunda, son zamanlarda bazı ilmi araştırmalar yayımlanmaya başlamıştır. Konuyla ilgili çalışmalarda, bahsi geçen topraklara yerleşen Türk halkları için, Kazan Tatarları ya da Türk-Tatar adlandırmaları kullanılmakla beraber, Türk-Tatar adının zikri, kimi zaman sorulara sebep olmaktadır. Bu bildiride, Türk-Tatar adının neden kullanıldığı, konuyla ilgili birinci el arşiv malzemelerinde İdil-Urallı Türk halklarının nasıl tanımlandığı meselesi incelenmiş, konuyla ilgili düşünceler dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türk-Tatar, İdil Ural, Japonya, Milli Kimlik, Türk Kimliği, Tatar Kimliği.

Kaynakça

• A. Merthan Dündar, “Japonya Türk Tatar Diasporası”, Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Kasım, Ankara 2004, s. 75–89.
• --- Pan İslâmizim’den Büyük Asyacılığa: Osmanlı İmparatorluğu, Japonya ve Orta Asya, Ötüken Yayınları, Ankara 2006.
• --- “Japonya'da Bir Başkurt Önder: Molla Muhammed Gabdulhay Kurbangaliyef”, Tarihten Bugüne Başkurtlar, Tarih, Dil ve Kültür Üzerine İncelemeler, Haz. A. Melek Özyetgin, A. Merthan Dündar, İlyas Kamalov, Ötüken: Ankara 2008, s. 132–162.
• ---“Japon Resmi Belgelerine Göre Ayaz İshaki ve Japonya’daki Faaliyetleri”, Türk Yurdu, Cilt 31, Sayı. 287, Ankara 2011, s. 100–105.
• --- “Şehzade Abdülkerim Efendi'nin Japonya'nın Desteğiyle Türkistan İmparatoru Olma Meselesi Üzerine“, bilig, sayı 66, s.79–92, Ankara 2013.