Ortaokul Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Okuryazarlık Becerilerinin PISA Soruları Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 2, 321 - 349, 04.08.2016

Tangül Kabael Başak Barak

https://doi.org/10.16949/turcomat.73360

Öz

Bu çalışmada ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlıklarının matematik öğretmenliği lisans programındaki gelişiminin bazı PISA soruları üzerinden incelenmesi amaçlanmaktadır. Nitel olarak desenlenen çalışmanın katılımcılarını dördüncü ya da altıncı yarıyılında olan 22 öğretmen adayı oluşturmaktadır. İki aşamadan oluşan çalışmanın ilk aşamasında 22 katılımcının matematik okuryazarlıkları beş PISA sorusundan oluşan test ile incelenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise bu katılımcılardan ölçüt örnekleme yöntemiyle seçilen beş katılımcı ile mezun olduklarında, ilk aşamadaki PISA soruları kullanılarak yaklaşık doksan dakika süren klinik görüşmeler yapılmıştır. Testten ve klinik görüşmelerden elde edilen veriler nitel olarak analiz edilmiştir. İlk aşamanın sonuçlarına göre katılımcıların matematikleştirmede, özellikle problemdeki değişkenler arasındaki ilişkileri oluşturma ve grafik yorumlamada zorlandıkları, matematik okuryazarlıklarının ise beklenen düzeyde olmadığı görülmüştür. Katılımcıların dördüncü yarıyıldan mezuniyete kadar matematik okuryazarlıklarında ise gelişim olmamış, matematikleştirmedeki güçlükleri devam etmiştir. Bunun yanı sıra katılımcılar PISA sorularının amaçlarını, matematik okuryazarlığına değer verme bağlamında değil daha çok sorularda ölçülen kavram bilgisi ve matematiksel beceriler açısından değerlendirmişlerdir. Katılımcılar zorlandıkları PISA soruları haricindeki soruların ortaokul öğrencilerine uygun olduğunu ifade edebilmişlerdir.

Research of Middle School Pre-Service Mathematics Teachers’ Mathematical Literacy on PISA Items

Öz

This study aims to investigate development of middle school pre-service mathematics teachers’ mathematical literacy through teacher education program on some PISA items. Participants of this qualitative study were 22 pre-service teachers who were at fourth or sixth term. In first section, a test consisted of 5 PISA items was carried out with participants. In second section, clinical interviews with same PISA items lasted approximately ninety minutes were conducted with selected five participants via criterion sampling from 22 graduated participants.  Data from test and clinical interviews were analysed by qualitative methods. According to the results of first section, participants had difficulties in mathematization, especially making relations between variables in the problem, interpreting graphics and participants’ mathematical literacy was not desirable. Participants could not progress in mathematical literacy from fourth term to graduation, had still difficulties in mathematization. Besides, participants assessed aims of items in the context of concept knowledge, mathematical abilities related to items not in the context of attaching importance to mathematical literacy. Participants could assess appropriateness of items for middle grades except difficult items for them.

Kaynakça

• Altun, M., Aydın, N., Akkaya, R. ve Uzel, D. (2012). PISA perspektifinden ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin matematik başarı düzeyinin tahlili.
• https://doktora2012.files.wordpress.com/2012/10/zpisa-kuyeb.doc adresinden 15.03.2015 tarihinde edinilmiştir.
• Altun, M. ve Akkaya, R. (2014). Matematik öğretmenlerinin PISA matematik soruları ve ülkemiz öğrencilerinin düşük başarı düzeyleri üzerine yorumları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 19-34.
• An, S., Kulm, G., & Wu, Z. (2004) The pedagogical content knowledge of middle school mathematics teachers in China and the U.S. Journal of Mathematics Teacher Education, 7,145-172.
• Aydoğdu İskenderoğlu, T. ve Baki, A. (2011). İlköğretim 8. sınıf matematik ders kitabındaki soruların PISA matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Eğitim ve Bilim, 36(161), 36-161.
• Aydoğdu-İskenderoğlu, T., Erkan, İ. ve Serbest, A. (2013). 2008-2013 yılları arasındaki SBS matematik sorularının matematik yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılması. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(2), 147-168.
• Berberoğlu, G. ve Kalender, İ. (2005). Öğrenci başarısının yıllara, okul türlerine, bölgelere göre incelenmesi: ÖSS ve PISA analizi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 4(7), 21-35.
• Berberoğlu, G. (2007). Türk bakış açısından PISA araştırma sonuçları. http://www.konrad.org.tr/Egitimturk/07girayberberoglu.pdf adresinden 13.06.2015 tarihinde edinilmiştir.
• Center for Research in Mathematics and Science Education. (2010). Breaking the cycle: An
• international comparison of U.S. mathematics teacher preparation. East Lansing: Michigan State University.
• Clement, J. (2000). Analysis of clinical interviews: Foundations and model viability. In A. E. Kelly & R. A. Lesh (Eds), Handbook of research design in mathematics and science education (pp. 547-589). London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
• De Corte, E. (2004). Mainstreams and perspectives in research on learning mathematics from instruction. Applied Psychology, 53, 279–310.
• Güler, H. K. (2013). Türk öğrencilerin PISA’da karşılaştıkları güçlüklerin analizi. Uludağ Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 501-522.
• Hoogland, K. (2003). Mathematical literacy and numeracy. http://www.gecijferdheid.nl/Publicaties/HooglandJablonka_UK.PDF adresinden 20.07.2012 tarihinde edinilmiştir.
• İş, Ç. (2003). A cross-cultural comparison of factors affecting mathematical literacy of students in programme for ınternational student assessment (Unpublished master’s thesis). ODTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Jablonka, E. (2003). Mathematical literacy. In A. J. Bishop, M.A. Clements, C. Keitel, J. Kilpatrick & F. K. S. Leung (Eds.), Second International Handbook of Mathematics Education (pp. 75-102). Dordrecht: Kluwer.
• Kilpatrick, J. (1996). Introduction to section 1: Curriculum, goals, contents, resources. In A. J. Bishop, K. Clements, C. Keitel, J. Kilpatrick & C. Laborde (Eds.), International Handbook of Mathematics Education. Dordrecht, the Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
• Kilpatrick, J. (2001). Understanding mathematical literacy: The contribution of research. Educational Studies in Mathematics, 47(1), 101-116.
• MEB (2011a). Ortaöğretim matematik (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) dersi öğretim programı. Ankara: Talim Terbiye Başkanlığı Yayınları.
• MEB (2011b). PISA Türkiye. Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Müdürlüğü, Ankara. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-kitab%C4%B1.pdf adresinden 05. 02. 2015 tarihinde edinilmiştir.
• Miles, M., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• OECD. (2010). Draft PISA 2012 mathematics framework. http://www.oecd.org adresinden 17.12.2012 tarihinde edinilmiştir.
• Okur, S. (2008). Students’ strategies, episodes and metacognitions in the context of PISA 2003 mathematical literacy items (Unpublished master’s thesis). ODTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pugalee, D. F. (1999). Constructing a model of mathematical literacy. The Clearing House, 73(1), 19-22.
• Saenz, C. (2009). The role of contextual, conceptual and procedural knowledge in activating mathematical competencies (PISA). Educational Studies in Mathematics, 71, 123–143.
• Steen, L. A., Turner, R., & Burkhardt, H. (2007). Developing mathematical literacy. In W. Blum, P.L. Galbraith, H.W. Henn and M. Niss (Eds), Modelling and Applications in Mathematics Education (pp. 285-294). US: Springer.
• Savran, N. Z. (2004). PISA- Projesi’nin Türk eğitim sistemi açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (4), 397-414.
• Widjaja, W. (2011) Towards mathematical literacy in the 21st century: perspectives from Indonesia. Southeast Asian mathematics education journal, 1(1),75-84.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, K. (2009). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA) 2006 yılı verilerine göre Türkiye’de eğitimin kalitesini belirleyen temel faktörler (Yayınlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.