AN APPLICATION ON CONTESTABLE MARKETS MODEL: GSM MARKET IN TURKEY

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 1, 151 - 188, 30.04.2019

Muhammet Rıdvan İnce Recep Tarı

https://doi.org/10.17550/akademikincelemeler.463010

Öz

YARIŞILABİLİR PİYASALAR MODELİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA: TÜRKİYE GSM PİYASASI

Öz

Mobil haberleşme piyasaları sermaye yoğun piyasalar olarak
öne çıkmaktadır. Piyasaya girişteki yatırım maliyetlerinin yüksekliği birçok firma
için caydırıcı etken olarak görülmektedir. Yarışılabilir Piyasalar Modelinde
ise yatırım maliyetlerinin yüksek olması piyasaya giriş için engeli olarak
görülmemekte, yatırım maliyetlerinin ne kadarlık kısmının batık maliyet
içerdiği hususu önem kazanmaktadır. Bu kapsamda her ülkede genellikle devlet
tarafından tahsis edilen GSM lisanslarının maliyeti, mobil piyasalardaki batık
maliyeti belirleyecek olan en önemli unsurdur.

Bu çalışmada, Türkiye GSM piyasası Yarışılabilir Piyasalar
Modeli çerçevesinde analiz edilmiştir. 2008-2018 yıllarını kapsayan analiz
sonucunda piyasanın aşırı karlı bir yapıya sahip olduğu sonucuna ulaşılmış ve
karlı piyasa yapısına rağmen yeni firmaların piyasaya giriş yapmadığı
görülmüştür. Yeni firmaların piyasaya giriş yapmaması; yüksek lisans
bedellerinden kaynaklı batık maliyet engelleri ve spektrumun kıt bir kaynak
olmasından kaynaklı sınırlı sayıda firmaya tahsis edilebilmesi sebeplerine
bağlanmaktadır. Piyasanın daha verimli ve etkin çalışabilmesine yönelik sanal
mobil şebeke işletmelerinin piyasaya entegre edilmesi gerekliliği yönündeki
öneri ve bu önerinin desteklenmesine yönelik basit matematiksel model çalışmanın
son kısmını oluşturmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Yarışılabilir Piyasalar Modeli, GSM Piyasası, Sanal mobil Şebeke İşletmecisi

Kaynakça

• Ardıç, İsmail Yücel. “Yatay Yoğunlaşmalarda Potansiyel Rekabet” Rekabet Kurumu (2004)
• Arkes, Hal R. - Hutzel, Laura. “The Role of Probability of Success Estimates in the Sunk Cost Effect”. Journal of Behavioral Decision Making, (2000). 295-306.
• Bailey, Elizabeth E. - Panzar, John J. “The Contestability of Airline Markets During the Transition to Deregulation”. Law and Contemporary Problems, (1981). 125-145.
• Bauer, Johannes M. “Spectrum Management and Mobile Telephone Services Markets. R. Cooper, & G. Madden içinde, Frontier of Broadband Electronic and Mobile” (s. 247-263). Berlin: Physica - Verlag Heidelberg (2004).
• Baumol, William J. “Contestable Markets: An Uprising in the Theory of Industry Structure”. The American Economic Review, (1982). 1-15.
• Davut, Lale . “Sanayi İktisadı Piyasa Yapısı Unsurları”. Ankara: İmaj Yayınevi (2002).
• Gruber, Harald. “Spectrum Limits and Competition in Mobile Markets: The role of licence fees”. Luxembourg: European Investment Bank (2000).
• Gruber, Harald. “Radio spectrum fees as sunk costs in the market for mobile telecommunications: The aftermath of European 3G licensing”. Luxembourg: European Investment Bank (2002- a).
• Gruber, Harald. “Endogenous Sunk Costs in the Market for Mobile Telecommunications: The Role of Licence Fees”. European Investment Bank (2002).
• GSMA. “Comparison of Fixed and Mobile Cost Structure”. London: Groupe Spéciale Mobile Association. (2012).
• GSMA. “Effective Spectrum Pricing: Supporting Better Quality and More Affordable Mobile Services”. Londra: Groupe Speciale Mobile Association (2017).
• Hansman, Henry. “Ownership of the Firm”. Journal of Law, Economics and Organization, (1988). 267-304.
• Kahraman, Serpil.- Nart, Ela. “Yarışılan Piyasa”. Journal of Yaşar University, (2008). 1301-1312.
• Kiiski, Annuka., - Hammainen, Heikki. “Mobile virtual network operator strategies: Case Finland” ITS 15th Biennial conference. Berlin, Germany. (2002)
• Macleod Bently W. “Entry, Sunk Cost and Market Structure”. The Canadian Journal of Economics (1987) (20), 140 - 151.
• Marsden, Richard. - Ihle, Hans Martin. - Traber, Peter. “The Impact of High Spectrum Costs on Mobile Network Investment and Consumer Prices”. Nera Economic Consulting. (2017).
• Offerman, Theo., - Potters, Jan. “Does Auctioning of Entry Licenced Induce Collusion? An Experimental Study”. Review of Economic Studies , (2006). 769-791.
• Öztürk, Bekir. “ ve Dünyada Sanal Mobil Şebeke Hizmeti (SMŞH)'nin Uygulama Biçimleri, SMŞH İşletmecilerinin Elektronik Haberleşme Piyasasına Giriş Engelleri ve Türkiye için Çözüm Önerileri”. Ankara: Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (2015).
• Ross, P. “New technology and work in the Australian telecommunications sector: What role for technicians?”. Labour and Industry, (2004). 45-66.
• Selek, Yusuf Korhan - İlhan, Erhan - Yayla, Faruk. “Esnek Spektrum Yönetimi: Spektrum İhaleleri ve Spektrum Ticareti”. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (2010)
• Shepherd, William. “Contestability vs. Competition”. American Economic Review, (1984). 572-587.
• Spence, Michael. “Contestable Markets and the Theory of Industry Structure: A Review Article”. Journal of Economic Literature, (1983). 981-990.
• TELKDOER. Mobil Pazara Ve Sanal Mobil Şebeke Hizmeti İşletmecilerinin Piyasaya Giriş Engellerine Yönelik Görüş Ve Değerlendirmeler. İstanbul: BTK (2015).
• Yıldırım, Kemal., Eşkinat, R., & Kabasakal, A. Endüstriyel Ekonomi. Bursa: Ekin Kitapevi. (2005).