The Concept of “Turk” in the Life of Muhammad Iqbal

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 2, 449 - 459, 30.06.2019

Ahmet Altıntaş Tuba İşler

https://doi.org/10.32709/akusosbil.453114

Öz

As it is known, one of
the most important cultures of the world is Turkish culture. Muhammad Iqbal had
the opportunity to meet various extensions of Turkish culture beginning the
first stages of his life. His acquiantance with Turkish culture took place,
especially during Abdulhamit the Second, the period of the İttihat Terakki and
during the activities of the Teşkilat-ı Mahsusa in India. The concepts such as
the Ottoman State, the caliph and the Islam were started to be indirectly
discussed in the Indian public opinion, the unfavorable attitudes of the
British against these concepts aroused opposite thoughts and feelings and the
wars accelerated this situation. Muhammad Iqbal, who felt the anti-British
reactions which was caused by Canakkale wars, got involved in various
activities. Iqbal struggled for the awakening of Indian Muslims by referring
the courage of Ottoman Turks against the British. This attitude of Iqbal
towards the power of the British empire was questioned in its own geography for
the first time. The end of the First
World War and the beginning of the national struggle under the leadership of
Mustafa Kemal reinforced the positive attitude of İkbal to Turkish, he showed a
great deal of enthusiasm and excitement against the British imperialism and
supported National struggle. Iqbal was one of the hardest-working invidual in
terms of both thought and deed. The personality of Ottoman Turk is its own
personality, his goal, became target of the Indian Muslims and his success was the
success of oppressed nations

Anahtar Kelimeler

Mevlâna, Muhammad Iqbal, Mehmet Akif Ersoy, Mustafa Kemal Atatürk, Turkishness

Muhammed İkbal’in Hayatındaki Türk Kavramı

Öz

Bilindiği üzere dünyanın en önemli kültürlerinden
birisi Türk kültürüdür. Muhammed İkbal de Türk kültürünün çeşitli uzantılarıyla
tanışma imkanına hayatının ilk evrelerinden itibaren başlamıştır. Onun Türk kültürüyle
tanışması özellikle II. Abdülhamit, İttihat Terakki dönemi bilhassa Teşkilat-ı
Mahsusa’nın Hindistan’daki faaliyetleri çerçevesinde zemin bulmuştur. Dolaylı
olarak Osmanlı Devleti, halife, İslamiyet gibi kavramlar Hint kamuoyunda
tartışılmaya başlanmış, İngilizlerin bu kavramlar karşısında gösterdikleri
olumsuz tavırlar aksi sedaların yeşermesini sağlamış ve savaşlar bu durumu
hızlandırmıştır. Çanakkale Muharebeleri'nin Hint kamuoyunda uyandırdığı İngiliz
karşıtı tepkileri hisseden Muhammed İkbal, bu konuda çeşitli faaliyetler içine
girmiştir. İkbal, Osmanlı Türklerinin İngilizler karşısında gösterdiği
cesareti, Hintli Müslümanların uyanışı için vesile kılmaya çalışmıştır.
İkbal’in bu tavrı üzerinde güneş batmayan bir imparatorluğun gücünün kendi coğrafyasında
ilk defa sorgulanmasının da başlangıcını teşkil etmiştir. Birinci Dünya
Savaşı’nın sona ermesi ve akabinde Mustafa Kemal’in önderliğinde Milli
Mücadele’nin başlatılması, İkbal’in Türklere olan olumlu tavrını daha da
pekiştirmiş, İkbal büyük bir şevk ve heyecanla İngiliz emperyalizmine karşı saf
tutmuş, Milli Mücadele’nin yanında yer almıştır. İkbal gerek düşünce bazında
gerekse fiiliyatta konuyla ilgili en esaslı çabaları sarf edenlerden birisi
olmuştur. Onun için Osmanlı Türk’ünün kişiliği aynı zamanda kendi kişiliği,
onun hedefi Hintli Müslümanların hedefi, başarısı mazlum milletlerin
başarısıdır.

Anahtar Kelimeler

Mevlana, Muhammet İkbal, Mehmet Akif Ersoy, Mustafa Kemal Atatürk, Türklük

Kaynakça

• Alap, M. S. (2013). Türklerin Unutulmayan Dostu Muhammed İkbal, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic,8(9): 509-521.
• Asrar, N. A. (1995). Muhammed İkbal’in Eserlerinde Türkiye ve Türkler, İ.B.Ş.B.K.İ.D.B, Uluslararası Muhammed İkbal Sempozyumu Bildirileri, İstanbul: İ.B.B Yayınları.
• Ayvazoğlu, B. (1995). Mehmet Akif ve Muhammed İkbal, İ.B.Ş.B.K.İ.D.B, Uluslararası Muhammed İkbal Sempozyumu Bildirileri, İstanbul: İ.B.B Yayınları.
• Benli, S. (1987). İkbal: Kişiliği, Felsefesi ve Eserleri Hakkında Düşünceler, A. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doğu Dilleri ve Edebiyatları, Ürdün Dili ve Pakistan Araştırmaları Ana Bilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Çelik, İ. (2004). Çağdaş İki İslam Şairi: Muhammed İkbal ve Mehmet Akif, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22: 151-192.
• Erçetin, Ş.Ş. ve Hamedoğlu, M. A (2007). Küreselleşme Sürecinde Ulusal Liderlerin Rolleri ve Uluslararası İzdüşümleri, ICENAS 38, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 10-15 Eylül, Ankara 2007.
• Eşref, A. B. (1995). Türkler ve İkbal, İ.B.Ş.B.K.İ.D.B, Uluslararası Muhammed İkbal Sempozyumu Bildirileri, İstanbul: İ.B.B Yayınları.
• Fürûzanfer, B (1986). Mevlâna Celâleddin, (Çev: Feridun Nafiz Uzluk), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Gülmez, B. (2008). Muhammed İkbal’de Mistik Tecrübe, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Halıcı, F. (1983). Güney Asya'nın Kültüründe Mevlâna Rumi'nin Etkisi, Yirmi Altı Bilim Adamının Mevlâna Üzerine Araştırmaları, Konya: Ülkü Basımevi.
• http://konyakutuphanesi.gov.tr/Mevlâna/22-hz-Mevlânanin-hayati.html (Erişim Tarihi: 07.08.2014).
• İkbal. (1958). Esrar-ı Hodi Benliğin Sırları, (Çev: Ali Nihat Tarlan), İstanbul: Yenilik Basımevi.
• İkbal. (1956). Şarktan Haber, (Çev: Ali Nihat Tarlan), Ankara: Kültür Yayınları,
• İkbal, M. (1995). İslam’da Dini Düşüncenin Yeniden Doğuşu, (Çev: N. Ahmed Asrar), İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
• İkbal, M. (1999). Cavidnâme, (Çev: Annemarie Schimmel), İstanbul: Kırkambar Yayınları.
• İkbal, M. (2001). Yansımalar, (Çev: Halil Toker), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• İslam Ansiklopedisi. (1988), Yazan: H. Ritter, 3. Cilt, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Kılıç, C. (1994). Büyük Mütefekkir Dr. Muhammed İkbal Hayatı, Şahsiyeti ve Fikirleri, Ankara: Muradiye Kültür Vakfı Yayınları.
• Kıllıoğlu, B. (2013). Muhammed İkbal’e Dair, Hece Dergisi, 193: 493-497.
• Okumuş, Z. (2014). Muhammed İkbal’in Bilgi Anlayışı, Kırıklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale.
• Öngören, R. (2004) Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: XXIX, Ankara.
• Peker, H. (2013). Muhammed İkbal’de Tanrı-Evren İlişkisi, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 22(1): 39-55.
• Schimmel, Annemarie. (1990). Peygamberâne Bir Şair ve Filozof Muhammed İkbal, (Çev: Senail Özkan) Ankara: Güner Matbaası.
• Şahin, A. M. (2013). İkbal ve Mevlâna, Hece Dergisi, 193: 417-425.
• Şahinoğlu, M. N. (1991). Bahâeddin Veled, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt: IV, Ankara.
• Uyanık, M. (1993-94). Muhammed İkbâl’e Göre ‘Çağdaşlık’ Kavramı, İslami Araştırmalar,7(1): 89-93.
• Yakıt, İ. (2010). Aşk Felsefesi Açısından Mevlâna’nın Muhammed İkbal’e Etkisi, Dünyada Mevlâna İzleri Uluslararası Sempozyumu, 5(2): 247-267.
• Yener, A. G. (2013). Felsefe, Şiir ve Siyaset Üçgeninde Bir Düşünür: Muhammed İkbal İçin Portre Denemesi, Hece Dergisi, 193: 310-315.
• Yetiş, İ. (2013). Türkçede Muhammed İkbal, Hece Dergisi, 193: 475-487.
• Yüksel, H. (2010). Türk Devriminin Hindistan ve İran’daki Yansımaları, Gazi Akademik Bakış Dergisi, 3(6): 237-254.