Konaklama İşletmelerinde Örgüt Kültürünün Çalışılan Birime Göre Değerlendirilmesi: Güneydoğu Anadolu’da Bir Araştırma

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 1, 327 - 334, 03.02.2019

Çağdaş Ertaş

https://doi.org/10.18506/anemon.413580

Öz

Bu
araştırmanın amacı, konaklama işletmeleri çalışanlarının örgüt kültürü algısını
ve bu algının çalışılan birime göre farklılık gösterip göstermediğini tespit
ederek, turizm yazınına ve konaklama işletmeleri yöneticilerine katkı
sunmaktır. Araştırmanın ana kütlesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki 5 yıldızlı
otellerde çalışanlardır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket
kullanılmıştır. Verilerin 20 Kasım 2017-15 Mart 2018’de toplandığı araştırmaya
246 kişi katılmıştır. Veri analizinde, açıklayıcı faktör analizi ve tek yönlü
ANOVA testi kullanılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda, “bürokratik”,
“toplumcu” ve “yenilikçi” olmak üzere üç boyut tespit edilmiştir. Araştırma
bulgularına göre, bu araştırma kapsamındaki çalışanlar, toplumcu ve yenilikçi kültüre
kıyasla, bürokratik örgüt kültürüne daha yüksek ortalama vermiştir. Tek yönlü
ANOVA testi sonucunda ise örgüt kültürü algısının çalışılan birime göre anlamlı
bir farklılık göstermediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Konaklama İşletmeleri, Örgüt Kültürü, Güneydoğu Anadolu

Evaluation of Accomodation Businesses’ Organizational Culture According to the Department: A Research in Southeast Anatolia

Öz

The
purpose of this research is to contribute to the tourism literature and hotel
managers by determining the perception of the organizational culture of the
hotel employees and whether this perception differs according to the
department. The population of the research are employees working in 5-star
hotels in Southeastern Anatolia. Questionnaire was used as data collection tool
in the research. The data were collected between 20 November 2017-15 March 2018
and 246 people participated in the research. In the data analysis, exploratory
factor analysis and one way ANOVA test were used. As a result of explanatory
factor analysis, three dimensions were identified as "bureaucratic",
"community" and "innovative". According to research
findings, the average of bureaucratic culture is higher. As a result of the
one-way ANOVA test, it was found that the perception of organizational culture
did not show any significant difference according to the department.   

Anahtar Kelimeler

Accomodation Businesses, Organizational Culture, Southeast Anatolia

Kaynakça

• Akgündüz, Y., Akdağ, G., Güler, O., & Sünnetçioğlu, S. (2015). İşten ayrılma niyeti ve aşırı rol yükünün otel çalışanlarının sosyal aylaklık davranışlarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(4), 515-536.
• Aksay, K. (2011). Yenilikçilik kültürünün örgütsel yenilikçilik üzerine etkisi: Konya ilinde faaliyet gösteren özel hastanelerde bir uygulama. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Cameron, K. S., & Quinn, R. E. (1999). Diagnosing and changing organizational culture. MA: Addison Wesley Longman.
• Cameron, K.S., & Freeman, S.J. (1991). Cultural congruence, strength, and type: Relationships to effectiveness. Research in Organizational Change and Development, 5, 23-58.
• Cameron, K.S., & Quinn, R.E. (2006). Diagnosing and changing organizational culture: Based on the competing values framework. San Francisco: Jossey-Bass.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik spss ve lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• Darvısh, H., & Nazarı, E.A. (2013). Organizational learning culture-the missing link between innovative culture and innovations (Case study: Saderat Bank of Iran). Economic Insights-Trends and Challenges, 2(1), 1-16.
• Deshpande, R., Farley, J.U., & Webster, F.E. (1993). Corporate culture, customer orientation, and innovativeness in Japanese firms: A quadrad analysis. Journal of Marketing, 57, 23-27.
• Diker, O. (2014). Algılanan liderlik tarzları, örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık ilişkisinin turizm endüstrisinde incelenmesi. Doktora Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Durğun, S. (2006). Örgüt kültürü ve örgütsel iletişim.Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 112-132.
• Erdem, R. Adıgüzel, O., & Kaya, A. (2010). Akademik personelin kurumlarına ilişkin algıladıkları ve tercih ettikleri örgüt kültürü tipleri. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 73-88.
• Ergün, E. (2007). Kurum kültürünü analiz etmede Quinn ve Cameron’un rekabetçi değerler analizi. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı, Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Ertaş, Ç. (2017). Kültürel değerlerin örgütsel adalet algısına etkisinde örgüt kültürünün aracılık rolü: Otel çalışanları örneği, Doktora Tezi, Mersin: Mersin Üniversitesi.
• Ertaş, Ç., & Unur, K. (2017). Otel çalışanlarının kültürel değerlerinin örgüt kültürüne etkisi. Journal of Current Researches on Business and Economics, 7(2), 229-256.
• Goffee, R., & Jones, G. (2002). Kurum Kültürü. (Çev.) Kutmandu, K., Ankara: Media Cat Kitapları.
• Guner, B. (2001). Can organizational behavior explain the export intention of firms? The effects of organizational culture and ownership type. International Business Review, 10, 71-89.
• Güler, S. (2005). Örgüt kültürü içinde cinsiyet ayrımcılığı ve kadınların işyerinde karşılaştıkları mesleki baskılar: Trakya Bölgesi imalat sektöründe kadın çalışanlar üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Gün, G., & Derin, N. (2017). Örgüt kültürü tiplerinin kariyer yönetimi uygulamalarına etkisi: Otel işletmelerinde araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 349-389.
• Hartmann, A. (2006). The role of organizational culture in motivating innovative behaviour in construction firms. Construction Innovation, 6(3), 159-172.
• Hofstede, G., Hofstede, G. J., & Minkov, M. (2010). Cultures and organizations: Software of the mind. Berkshire, England: McGraw-Hill.
• Hooijberg, R., & Petrock, F. (1993). On cultural change: Using the competing values framework to help leaders exe¬cute a transformational strategy. Human Resource Mana¬gement, 32(1), 29-50.
• Kalaycı, Ş. (2016). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınevi.
• Kanten, P. (2014). İşyeri nezaketsizliğinin sosyal kaytarma davranışı ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde duygusal tükenmenin aracılık rolü. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 11-26.
• Köse, O. (2014). Örgüt kültürü ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi: Bir kamu kurumunda alan araştırması. Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü (2017). Turizm işletme belgeli tesisler. (Erişim: 01.11.2017), http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/TR,9579/turizm-tesisleri.html
• Lapina, I., Kairiša, I., & Aramina, D. (2015). Role of organizational culture in the quality management of university. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 213, 770-774.
• O’Reilly, C.A., & Chatman, J.A. (1996). Culture as social control: Corporations, cults, and commitment. Research in Organizational Behavior, 18, 157-200.
• Ogbonna, E., & Harris, L.C. (2000). Leadership style, organizational culture and performance: Empirical evidence from UK companies. International Journal of Human Resource Management, 11(4), 766-788.
• Özdamar, K. (2011). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi 1. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Pettigrew, A. M. (1979). On studying organizational cultures. Administrative Science Quarterly, 24(4), 570-581.
• Polat, M., & Meyda, C. H. (2011). Örgüt kültürü bağlamında güç eğilimi ve örgütsel bağlılık ilişkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 153-170.
• Rızaoğlu, B., & Ayyıldız, T. (2008). Konaklama işletmelerinde örgüt kültürü ve iş tatmini: Didim örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 19(1), 7-20.
• Schein, E.H. (1996). Culture: The missing concept in organization studies. Administrative Science Quarterly, 41(2), 229-240.
• Schwartz, H., & Stanley, M. D. (1981). Matching corporate cul¬ture and business strategy. Organizational Dynamics, 10(1), 30-48.
• Škerlavaj, M., Song, L.H., & Lee, Y. (2010). Organizational learning culture, innovative culture and innovations in South Koreans firms. Expert Systems with Applications, 37, 6390-6403.
• Smircich, L. (1983). Concepts of culture and organizational analysis. Administrative Science Quarterly, 28(3), 339-358.
• Sünnetçioğlu, S., Korkmaz, H., & Koyuncu, M. (2014). Konaklama işletmelerinde algılanan örgüt kültür tipinin çalışanların sosyal kaytarma davranışlarını algılamasına etkisi üzerine bir araştırma. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 17-34.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tütüncü, Ö., & Akgündüz, Y. (2012). Seyahat acentelerinde örgüt kültürü ve liderlik arasındaki ilişki. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(1), 59-72.
• Valencia, J.C.N., Jimenez, D.J., & Valle, R.S. (2016). Studying the links between organizational culture, innovation, and performance in Spanish companies. Revista Latinoamericana de Psicologia, 48(1), 30-41.
• Vilkinas, T., & Cartan, G. (2006). The integrated competing values framework: İts spatial configuration. Journal of Management Development, 25(6), 505-521.
• Wallach, E.J. (1983). Individuals and organizations: The cultural match. By Training and Development Journal, 37(2), 28-36.
• Wei, Y., O’Neill, H., Lee, R.P., & Zhou, N. (2013). The impact of innovative culture on individual employees: The moderating role of market information sharing. The Journal of Product Innovation Management, 30(5), 1027-1041.
• Wiener, Y. (1988). Forms of values systems: A focus on organizational effectiveness and cultural change and maintenance. Academy of Management Review, 13(4), 534-545.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zahedipour, M., & Haghighi, M. (2015). Investigating the correlation between the organizational participative and bureaucratic culture wite teachers job burnout. International Journal of Biology, Pharmacy and Allied Sciences, 4(8), 117-125.
• Zhou, K.Z., Gao, G.Y., Yang, Z., & Zhou, N. (2005). Developing strategic orientation in China: Antecedents and consequences of market and innovation orientations. Journal of Business Research, 58(8), 1049-1058.