Ailede Yaşanan Anlaşmazlıklar ve Çözüm Önerileri

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 215 - 234, 30.12.2018

Ali Bayer

Öz

Aile sosyologlar ve psikologlar başta olmak
üzere bilim insanlarının ilgilendiği konuların başında gelmektedir. Aile karı,
koca ve çocuklardan oluşan toplumun en küçük parçasıdır ve toplumun
şekillenmesinde çok önemli işlevleri vardır. Toplumsal değişme sürecinden bir
kurum olarak aile de etkilenmektedir. Modern endüstri toplumunda ailenin
yapısında, biçiminde ve işlevlerinde ve farklılaşmalar meydana gelmiştir.
Yaşanan bu süreçte, çocuksuz tek ebeveynli aileler ve evlenmeden birlikte
yaşayanların oluşturduğu aileler gibi yeni aile biçimleri ortaya çıkmıştır.
Aile toplumun temeli olarak kabul edilmektedir. Ancak aile içi ilişkiler her
zaman istenilen biçimde sürmemektedir. Kimi zaman aile içinde çatışma ve şiddet
ortamlarının yaşandığı görülmektedir. Konu ile ilgili yapılan birçok
araştırmanın sonuçlarına göre aile içi çatışma kaçınılmazdır ancak yaşanan bu
çatışma eşler ve aile üyeleri arasında bir yakınlığa da sebep olabilir. Sosyal
değişme süreci aileyi etkileyebildiği gibi ailede toplumun değişimine etkide bulunabilir.
Modernleşme, sanayileşme ve kentleşme gibi insan hayatı üzerinde etkili olan
faktörler, aile hayatında ve toplumsal alanda kadının yükünü artırmış, kadın
sadece "ev hanımı" değil; anne, eş ve iş kadını olarak hayattaki
rolünü almıştır. Eğitimli kadınların sayısında görülen artış, kadınları, bir
kocanın desteği olmadan ekonomik olarak ayakta kalmaları için
konumlandırmaktadır. Bu makalenin amacı ilk olarak aile içi sorunların
nedenlerini ortaya koymaktır. Sağlıklı aile, sorunların hiç olmadığı, veya yaşanmadığı
aile değildir. Aile üyeleri sorunlarını tespit edebilir ve onlara uygun
yöntemlerle çözebilir. Bu çalışmada ailelerin yaşadığı sorunların tespiti ve
buna ilişkin çözüm önerileri sunma amaçlanmıştır. Sağlıklı aile, problemlerin
yaşanmadığı bir aile değildir. Yaşanan problemlerin çözümlerini bulan ve uygun
yöntemlerle çözen ailedir. Aile içi çatışmaları yönetmesini becerenler bir
sistem olarak ailenin fonksiyonlarının artmasına katkıda bulunmuş olurlar.
Ailede yaşanan tüm bu konuların ele alınması, yorumlanması çok önemlidir. Ancak
bu çalışmada aile içi çatışmaların sebepleri ve sorunları ile bunların çözüm
yolları incelenecektir. 

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Değişme, Aile, Çatışma, Şiddet, Kadının Konumu

Conflicts in Family and Proposals for its Resolution

Öz

The family is main topics of interest of sociologists, psychologists, economists and other scientists. Family, as the smallest parts of society by being composed on a husband, a wife and children, is very important in the formation of society. The family as an intuition is influenced by changes in society in the process of social change. Family structures, functions and types in modern industrial society are differentiated. In process, new family types emergence such as no children families, single parent families, and unmarried cohabitation families. 

The family is recognized as the foundation of society. However, family relations are not always in the desired form. Sometimes there are conflicts and violence in the family. According to many researches conflicts within families are inevitable but constructive conflict can also increase intimacy between couples and family members. In the process of social change, the family is affected by the changes in society. Factors influencing human life, such as modernization, industrialization and urbanization, have increased the burden of women in family life and society, women are not just "housewives"; mother, wife and business woman. The woman has to be a good mother, a good wife. She feel obligated to look after children and to deal with their education and health. The increase in the number of educated women, placed women to survive economically without the support of a husband.

Family Structure in new situation have been changes in wife roles and husband roles. Women roles in family within this period changes especially economic contributing to the family budget. Women have become partner with respect to decision making on family life, child care, family-size, rules, boundaries, choices with family policies. At the present time, husband have been helping his wife, child care such as domestic duties and support child’s cognitive, emotional and personality development.

This study first examined the causes of within family conflicts. This topic has been reviewed under the following headings: limits marital boundaries, parent interfered new families, lack of communication, changing roles within the family, socialization in conflict, witnessing a conflict in childhood, negative effects of social media on family. Divorce in the context of within the family conflict, resolving family conflict. The study framed that changed social structure such as modernization, urbanization, status of women and effects of media on relations of family members. 

The aim of this study was to determine the problems experienced by the families and to provide solutions for these problems. A delighted family is not a family without problems. Family finds the solutions of problems and solves them with appropriate methods. In addition the aim of the study is to investigate conflict resolution types of marital individuals on marital adjustment. Family member’s conflict management can lead to increased function within a family system. These reasons for those results and their interpretations are very important. But, within the limits of article I point out some general reasons of family conflicts and solving styles. 

Kaynakça

• Akbalık, F. G., (2001). Çatışma çözme ölçeği’nin (üniversite öğrencileri formu) geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (16), 7-13.
• Aksaray, G. (2013). Aile Psikolojisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Aslan, K. (2002). Değişen toplumda aile ve çocuk eğitiminde sorunlar. Ege Eğitim Dergisi, 1, (2), 25-33.
• Atakan, S. (1991). Gençlerin, ana-babaların beklentilerine uyumunu etkileyen faktörler: ana-baba davranışları ve ana-babanın algılanan gücü. B. Dikeçligil, A. Çiğdem (Der. ), Aile yazıları I, Temel kavramlar, yapı ve tarihi süreç (ss.345-355). Ankara, Aile araştırma kurumu başkanlığı yayınları.
• Aydın, M. (2000). Kurumlar sosyolojisi. (2. Basım). Ankara: Vadi Yayınları.
• Aytaç, S. (2001). Çift kariyerli eşler ve çalışma yaşamındaki yeri. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları.
• BASAGM, (2010). Aile Yapısı Araştırması 2006, Ed. Mustafa Turgut, Ankara: BKSGM Yayınları
• BASAGM, (2010). Türkiye'de aile değerleri araştırması. Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Bayer, A. (2013). Değişen toplumsal yapıda aile: eşler arası şiddet ve din ilişkisi üzerine bir araştırma (konya örneği). (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• BKSGM, (2006). Töre ve namus cinayetleri ile kadınlara ve çocuklara yönelik şiddetin sebeplerinin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan TBMM araştırma komisyon raporu. Ankara: BKSGM Yayınları.
• BKSGM, (2008). Aile içi şiddetle mücadele el kitabı. Ankara: BKSGM Yayınları.
• BKSGM, (2009). Türkiye'de kadına yönelik aile içi şiddet. Ankara: BKSGM Yayınları
• Ceyhan, E, & Summak, M. S. (1999). Haşlanmış kurbağa ve değişim yönetimi [the boiled frog and change management]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20, 521-544.
• Cüceloğlu, D, (2018). Sürtüşme ve çatışmalar, https://www.aymavisi.org/psikoloji/Surtusme%20ve%20Catismalar%20%20Dogan%20Cuceloglu.html
• Çağan, K. (2011). Ailenin işlevleri aile hakkında kuramsal perspektifler. K. Canatan (Ed), Aile sosyolojisi (ss. 83-95). İstanbul: Açılım Kitap.
• Çopur, Z. & Şafak, Ş. (1999). Gençliğin evliliğe ilişkin rol beklentilerinin oluşması, Eğitim ve Bilim, 23 (113), 54-59.
• Erkut, H. (1996). Değişimle baş etmek, Mercek Dergisi, 1 (3), 1-10.
• Erten, H. (2001). Konya şer'iyye sicilleri ışığında ailenin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı (XVIII. Yy. İlk Yarısı). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Erten, H. (2013). Ailede sosyalleşme ve iletişim, Konya: I. ılgın ulusal sempozyumu’nda sunulan bildiri.
• Fawole, O. I. (2008). Economic violence to women and girls is it receiving the necessary attention?. Trauma, Violence, & Abuse, 9 (3), 167-177.
• Gölge, Z. B. (1997), Irza Geçme kavramına karşı ilgili meslek gruplarının yaklaşımları ve düşünceleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü, İstanbul.
• Gürkan, C. & Coşar, Ö. F. (2004). Ekonomik şiddetin kadın yaşamındaki etkileri, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 26, 126-129.
• Güven, Esra, Erden, Gülşen (2014). Çocuğun Algıladığı Evlilik Çatışması ve Davranış Sorunları, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 14 (32), 33-54.
• İleri H. & Güven Y. (2003). Değişim yönetimi ve değişime direnç, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi. 6,(1), 87-106.
• İlkkaracan P, Gülçür L, Arın C. (1996). Sıcak yuva masalı. İstanbul: Metis Yayınları.
• KADAV (2008). Kadına yönelik şiddet el kitabı 2008. Kadın Dayanışma Vakfı, Alınan yer http://www.kadindayanismavakfi.org.tr/2005-Aile-İcinde-Kadina-Yonelik-Siddet-El-Kitabi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1994). Aileye yaklaşımda bir kuramsal çerçeve ve aile değişim modeli, AAK Aile kurultayı: değişim sürecinde aile; toplumsal katılım ve demokratik değerler 16-18 Kasım 1994 (ss. 52-69). Anakara: AAK Yayınları.
• Kahveci, N.(2007). İslam hukuku açısından nişanlılık. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Karadağ, Ş. (2015), Evlilik uyumu ilişkisinde aile içi iletişimin rolü: konya örneği. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Karaman, H. (2009). Sorularla müslümanlık 1 evlilik. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Kavgacı, G. (2008). Evlilikte eşler arası çatışma nedenleri. Alınan yer https://www.tavsiyeediyorum.com/makale_3936.htm
• Kaya, M. (1997). Ailede anne-baba tutumlarının çocuğun kişilik ve benlik gelişimindeki rolü, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 9 (9), 193-204.
• Kaya, S. (2005). Erginlikte kendine güven ve aile ile ilişkilendirilmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Kılıçarslan, S. & Atıcı, M. (2015). Çatışma çözme eğitim programının ilköğretim 6. ve 7. sınıf öğrencilerinin çatışma çözme davranışları üzerindeki etkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 24 (2), 137-158.
• Kızıldağ, Ö. & Şendil, G. (2006). Evlilik çatışması ve çocuk davranış problemleri arasındaki ilişkilerin bilişsel bağlamsal çerçeve açısından incelenmesi, Psikoloji Çalışmaları. 26, 1-20.
• Kocacık F & Doğan O. (2006). Domestic violence against women in sivas, turkey: survey study, Croatian Medical Journal. 47 (5), 742-749.
• Kongar, E. (1991). Türkiye'de aile: yapısı, evrimi ve bürokratik örgütlerle ilişkileri, B. Dikeçligil, A. Çiğdem (Der. ), Aile yazıları I, Temel kavramlar, yapı ve tarihi süreç (ss. 60-89). Ankara, Aile araştırma kurumu başkanlığı yayınları.
• Köşgeroğlu, N. (2009). Şiddet çıkmazında kadın. İstanbul: Anfora Yayıncılık.
• Kurst-Swanger, K. & Jacqueline L. P. (2003). Violence in the home: multidisciplinary perspectives. Oxford University Press.
• Marshall G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. O. Akınhay & D. Kömürcü (Çev). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Nirun, N. (1994). Sistematik sosyoloji yönünden aile ve kültür. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Özen, S. (1991). Sosyal hareketlilikte aile ve eğitim ilişkileri. B. Dikeçligil, A. Çiğdem (Der.), Aile yazıları I, Temel kavramlar, yapı ve tarihi süreç (ss. 321-335). Ankara, Aile araştırma kurumu başkanlığı yayınları.
• Özkan, M. (2009). İnsan iletişim ve dil. İstanbul: Akademik Kitaplar Yayınları.
• Özmete, E. (2010). Aile yaşam kalitesi dinamikleri: aile iletişimi, ebeveyn sorumlulukları, duygusal, duygusal refah, fiziksel/materyal refahın algılanması, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 3 (11), 455-465.
• Sayın, Ö. (1990). Aile sosyolojisi. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Sutay, Y. & Özmete, E. (2012). Türkiye’de genç bireyler ve ebeveynleri arasında yaşanan sorunların “aile yapısı araştırması” sonuçlarına göre değerlendirilmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi. 7 (29), 9-27.
• Tezcan, M. (1995). Sosyolojiye giriş. Ankara: Feryal Matbaa Yayını.
• TUİK, (2018). Evlenme ve boşanma istatistikleri. Alınan yer: Evlenme_ve_Bo%C5%9Fanma_%C4%B0statistikl_02.03.2018.pdf
• Turinay, N. (1996). Değişen toplum ve aile. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ünal, S. (2010). Çatışma ve sorunları çözme, S. Ünal (Ed.), Aile psikolojisi ve eğitimi. (ss. 4-8). Malatya: İnönü Üniversitesi UNİZEM Yayınları.
• Vatandaş, C. (2003). Türkiye'de eşler arası şiddet. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları.
• WHO, (2002). World report o violence and health, Etienne G. Krug, Linda L. Dahlberg, James A. Mercy, Anthony B. Zwi and Rafael Lozano (Ed.). Geneva: World Health Organization.
• Yaman, A. (2009). İslam aile hukuku. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Yılmaz, İ. (2007). Yetki ve sistem açısından İslam hukukunda boşanma. Kayseri: Laçin Yayınları.
• Yiğit Sezgin, A. (2009). Ömür boyu evliliğin sırları. İstanbul: Ares Kitap.
• Yiğitoğlu, S. (2009). Adölesan gebe ve eşlerinin antenatal ve postnatal kaygı düzeyleri ile evlilikte uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.