REFLECTIONS OF CONSTRUCTION TECHNIQUES DIFFERENCES ON SPACE: EXAMPLE OF UZUNGÖL AND TAŞKIRAN

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 47 - 58, 25.12.2018

Gamze Akbaş Zühal Özcan

Öz

The
purpose of this study is to investigate the role of the spatial shaping of
local traditions in vernacular architecture and its usage patterns. Literature
review and on-site determinations constitute the working method of this study.
To understand the space setup and characteristics of the traditional houses in Trabzon-Çaykara
Uzungöl and Taşkıran, construction techniques were investigated in detail, and
the effects on the residential modelling were investigated by interviewing the
users about their life styles. At the end of the study, it has been interpreted
that despite adhering to the same authentic traditional material, different
types of space compositions have developed and there are differences in plan
organizations. Uzungöl and Taşkıran traditional houses, which are formed by
transferring the construction technique belonging to the region throughout the
generations, are structures that need to be protected in terms of harmony with
the environment and the use of materials that are integrated with nature. 

Anahtar Kelimeler

Uzungöl, Taşkıran, Traditional Materials, Kurtboğaz Construction Technique, Göz dolgu Construction Technique

YAPIM TEKNİĞİ FARKLILIKLARININ MEKANA YANSIMASI: UZUNGÖL VE TAŞKIRAN ÖRNEĞİ

Öz

Bu
çalışmada amaç, geleneksel mimaride yerel özelliklerin mekanı
biçimlendirmesinin rolü ve kullanım biçimlerinin araştırılarak ortaya
konmasıdır. Çalışmanın yöntemi; literatür taraması ve yerinde yapılan
tespitlerdir. Trabzon-Çaykara Uzungöl ve Taşkıran’da belirlenen çalışma
alanındaki geleneksel konutların; mekan kurguları ve karakteristik
özelliklerini anlayabilmek için yapım teknikleri detaylı olarak incelenmiş,
yapı kullanıcıları ile yaşam biçimleri hakkında birebir görüşme yapılarak,
konut biçimlenmesine olan etkileri araştırılmıştır. Çalışma sonunda aynı geleneksel
malzemeye bağlı kalmalarına rağmen, ayrı tipte mekan kurgularının geliştiği ve plan
organizasyonlarında farklılıklar bulunduğu özgün bir anlatım dilinde
yorumlanmıştır. Bölgeye ait yapım tekniğinin kuşaktan kuşağa aktarılması ile
meydana gelen Uzungöl ve Taşkıran geleneksel konutları; çevre ile olan uyumu ve
doğa ile bütünleşen malzeme kullanımı açısından korunması gereken yapılar olma
özelliğine sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Uzungöl, Taşkıran, Geleneksel malzeme, Kurtboğaz yapım tekniği, Göz dolgu yapım tekniği

Kaynakça

• Aran, K. 2000. Barınaktan Öte Anadolu Kır Yapıları. Tepe Mimarlık Kültürü Merkezi, Ankara, s. 198.
• Batur, A., Öymen Gür, Ş. 2005. Doğu Karadeniz’de Kırsal Mimari. Milli Reasürans T.A.Ş., İstanbul, s. 165-220.
• Karpuz, H. 2003. “Serander” ve Loft: Türk ve Norveç Halk Mimarisinde Eşdeğerli İki Yapı, ODTÜ Mimarlık Dergisi, 19(1-2): 71-82.
• Öymen Gür, Ş. 2000. Doğu Karadeniz’de Konut Kültürü. Yem Yayınları, İstanbul, s. 62.
• Özgüner, O. 1970. Köyde Mimari Doğu Karadeniz. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Ankara, s. 30-66.
• Sözen, M., Eruzun, C. 1992. Anadolu’da Ev ve İnsan. Emlak Bankası, İstanbul, s. 123.
• Sümerkan, M. R. 1989. Gelenekselden Betonarmeye Trabzon Kırsal Mimarlığı, Mimarlık Dergisi, 234(2): 82-86.
• Sümerkan, M. R. 1990. Biçimlendirilen Etkenler Açısından Doğu Karadeniz Kırsal Kesiminde Geleneksel Evlerin Yapı Özellikleri, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Trabzon.
• Taşkıran-Trabzon Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı Raporu, (2012-2013), Kutluay Planlama, (Geleneksel mimarinin özellikleri bölümü).
• Vitruvius. 2013. Mimarlık Üzerine On Kitap (çev. S. Güven) Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı Yayınları. s. 11.
• Yöney Uluengin, N. 1998. Osmanlı-Türk Sivil Mimarisinde Pencere Açıklıklarının Gelişimi. Yem Yayınları, İstanbul, s. 116.