BİR ŞEYİN, BAŞKA HER ŞEYDEN AYIRT EDİLEBİLİRLİĞİNİ SAĞLAYAN İLKE: BİREYLEŞİM (ARİSTOTELES, A. THOMAS, D. SCOTUS, LEİBNİZ)

Yıl 2006, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 20, 18.02.2010

Sebahattin Çevikbaş

Öz

Metafiziğin gerçekliğin doğasına ilişkin çözümlemelerinin sonucunda
ortaya çıkan birçok probleminden biri de bireyleşim problemidir. Bir şey diğer
bütün varlıklardan, ve özellikle de aynı türden olan diğer varlıklardan ne ile ayırt
edilir? Bu soru, genel olarak iki farklı şekilde cevaplanır: şeyler ya maddeleriyle
ya da formlarıyla bireyleşirler. Örneğin şeyler, Aristoteles’e göre madde; Thomas
Aquinas’a göre materia signata; Duns Scotus’a göre haecceitas; Leibniz’e göre
bir şeyin tam kavramı ile bireyleşirler. Problemin çağdaş felsefedeki imaları
oldukça farklıdır.

Anahtar Kelimeler

Metafizik, gerçekten varolan şey, çokluk, birey olma, bireyleşim, madde, form/nitelik, buluk, özdeşlik, ayırt edilemezlerin özdeşliği

Kaynakça

• Antony Quinton, The Nature of Things, Routledge 1973.
• Arda Denkel, Düşünceler ve Gerekçeler (II), Göçebe Yayınları, İstanbul, 1997.
• Arda Denkel, Nesne ve Doğası, Göçebe Yayınları, İstanbul 1998.
• Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, Ege Üniversitesi Yaynları, İzmir, 1993.
• Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan, Ege Üniversitesi Yaynları, İzmir. 1985.
• Aristoteles, Gökyüzü Üzerine, çev. Saffet Babür, Dost Kitabevi, Ankara 1997.
• Aristoteles, Kategoriler, çev. Saffet Babür, İmge Kitabevi, Ankara, 1996.
• Aristoteles, Anima/Ruh Üzerine, çev. Celal Gürbüz, Ara yayınları, İstanbul 1990.
• Betül Çotuksöken- Saffet Babür, Ortaçağda Felsefe, ara Yayıncılık, İstanbul, 1989.
• Benson Mates, The Philosophy of Leibniz, Oxford University Pres, Oxford, 1986.
• D. W. Hamlyn, Mataphysics,Cambridge University press, Cambridge, 1984.
• David Wiggins, Sameness ans Substance, Blackwell, 1980.
• Etienne Gilson, Ortaçağ Felsefesinin Ruhu, çev. Şamil Öçal, Açılım kitap, İstanbul 2003.
• E. J. Aiton, Leibniz: A Biography, Adam Hilger Ltd., England 1985.
• James Drever, A Dictionary of Psychology, Penquin Boks, U. S. A., 1955.
• Josiah Royce, “The Princile of Individuation,” ed. G. H. Hawison, The Conception of God, The Macmillan Co., London, 1909.
• Lester E. Denonn (ed.), Bertrand Russell’s Dictionary of Mind, Matter and Morals, Philosophical Library, New York, 1952.
• Leibniz, Monadology, Trans. Jonathan Benett, [http://www.earlymoderntexts. com/pdf/leibdm.pdf] September 2004.
• Leibniz, Correspondens with Clarke (Selections), trans. Marry Morris and G. H. R.Parkinson, Philosophical Writings, Everyman, J. M. Dent, London, 1995.
• Leibniz, Discourse on Metaphysics, Tr. Jonathan Benett, [http://www.earlymoderntexts.com/pdf/leibdm.pdf] 2004.
• Max Black, “Identity of Indiscernibles,” Mind 1952.
• Michael Maher, “Individual, Individuality” The Catholic Encyclopedia, Vol. VII, Online Edition 2003.
• René Guénon, Niceliğin Egemenliği ve Çağın Alametleri, çev. Mahmut Kanık, İz Yayıncılık, İstanbul, 1990.