Bir Deponi Alanı Sızıntı Sularının Çevresel Etkilerinin Jeofizik ve Su Kimyası Yöntemleriyle İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 33 Sayı: 2, 113 - 124, 30.06.2018

Sevda Özel

https://doi.org/10.21605/cukurovaummfd.508940

Cited By: 1

Öz

Yapılan çalışmada Sivas deponi alanından çıkan sızıntı sularının yarattığı kirliliğin yayılımı jeofizik ve su kimyası yöntemleri ile incelenmiştir. Sızıntı suyunun akış yönü bölgede egemen olan jeolojik süreksizlikler ve jeomorfolojik yapılar tarafından denetlenmektedir. Buna göre, yüzeydeki sızıntı suyu Haçin deresinden, yakınındaki Kızılırmak nehrine doğru akmaktadır. Bu çerçevede, Haçin deresinin iki tarafında yayılan sızıntı suyu kirliliğinin zemindeki yayılımı irdelenmiştir. Kirliliğin varlığı ve yayılımı, elektromanyetik iletkenlik (EMC-Electromagnetic Conductivity) yöntemi ve alınan su örneklerinin su kimyası analizleri ile belirlenmiştir. EMC ölçümlerinden elde edilen görünür iletkenlik grafikleri, sızıntı suyunun yataydaki yayılım sınırlarını göstermiştir. Su kimyası analizleri ise sudaki kirliliğin sızıntı suyundan kaynaklandığını göstermiştir. Sonuç olarak yöredeki Kuvaterner yaştaki toprak örtünün yanı sıra yüzey ve yeraltı su kaynaklarının sızıntı suyundan ileri gelen kirliliğin tehdidi altında olduğu belirlenmiştir. Oluşan kirliliğin ise katı atık deponi alanının daha uzun süre kullanılacağı gözetilerek, acilen ÇED (Çevresel Etki Değerlendirme) süreci çerçevesinde denetim altına alınması gerektiği ortaya konulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Jeofizik-görünür elektromanyetik iletkenlik (EMC), Su kimyası, Deponi alanı, Sızıntı suyu-kirlilik, Sivas

Studying of Environmental Effects of a Disposal Area Leachates with Geophysical and the Water Analyses Methods

Öz

In the study, the pollution spread out by the leachates coming from the disposal area (Sivas) has been studied with geophysical and the water analyses methods. The flow direction of the leachates is controlled by geological discontinuities and geomorphological structures, dominant in the region. Accordingly, the leachate in the surface flow from the Haçin creek to nearby Kızılırmak river. In this framework, the leachate pollution spreading in the underground of both sides of the Haçin creek has been studied. The leachate spreading in the underground has been evaluated by using the methods of Electromagnetic Conductivity (EMC) and the water analyses of samples obtained from the soil. Apparent conductivity graphics have been obtained from EMC measurements. The water analyses data show that the pollution in the leachate has been originated from the leachate. As a result, it has been identified that the underground and surface water resources, as well as Quaternary soil cover in the region are under the risk of the leachate pollution. Considering the solid waste landfill area to be used for a long period of time, it has been demonstrated that the pollution should be taken urgently under control within the framework of the EIA (Environmental Impact Assesment) process.

Anahtar Kelimeler

Geophysics-apparent electromagnetic conductivity (EMC), Water chemistry, Disposal area, Leachate-pollution, Sivas

Kaynakça

• 1. Özel, S., 2010. Sivas İli Katı Atık Depolama Alanında Sızıntı Suyunun Yeraltındaki Yayılımının Jeofizik Yöntemlerle İncelenmesi. Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 148.
• 2. Nobes, D.C., Armstrong, M.J., Close, M.E., 2000. Delineation of a Landfill Leachate Plume and flow Channels in Coastal Sands Near Christchurch, New Zealand, using a Shallow Electromagnetic Survey Method. Hydrogeology Journal, 8(3), 328-336.
• 3. Karlık, G., Kaya, M.A., 2001. Investigation of Groundwater Contamination using Electric and Electromagnetic Methods at an Open Wastedisposal Site: A Case Study from Isparta, Turkey. Environmental Geology, 40(6), 725-731.
• 4. Rucker, D.F., Sweeney, M.D., 2004. Plume Delineation in the BC Cribs and Trenches Area. PNNL-14498, Pacific Northwest National Laboratory, Richland, WA.
• 5. Kaya, M.A., Özürlan, G., Şengül, E., 2007. Delineation of Soil and Groundwater Contamination using Geophysical Methods at a Waste Disposal Site in Çanakkale, Turkey. Environmental Monitoring Assessment, 135(3), 441-446, 2007.
• 6. Özel, S. Yılmaz, A., Candansayar, M. E., 2017. The Examination of the Spread of the Leachates Coming out of a Solid Waste Disposal area on the Ground with Geophysical and Geochemicalmethods (Sivas, Turkey). Journal of Applied Geophysics, 138, 40-49.
• 7. Aaltonen, J., 1998. The use of Direct Current Methods in Landfill Investigations-a Study on Glaciated Terrains. Licentiate Thesis, Royal Institute of Technology, Stockholm, TRITAAMI LIC 2025.
• 8. Aaltonen, J., Olofsson, B., 2001. Direct Current (DC) Resistivity Measurements in Long-term Groundwater Monitoring Programmes. Environmental Geology, 41, 662-671.
• 9. Olofsson, B., Jernberg, H., Rosenqvis, A., 2006. Tracing Leachates at Waste Sites using Geophysical and Geochemical Modelling. Environmental Geology, 49, 720-732.
• 10. Rucker, D.F., Fink, J.B., 2007. Inorganic Plume Delineation using Surface HighResolution Electrical Resistivity at the BC Cribs and Trenches Site, Hanford. Vadose Zone Journal, 6(4), 946-958.
• 11. Sivas Belediyesi, 2005. Sivas Belediyesi Çevresel Etki Değerlendirme Raporu (yayınlanmamış), 90.
• 12. Atmaca, E., 2004. Sivas İl Merkezinin Katı Atık Yönetiminin İrdelenmesi ve Yeniden Planlanması. Doktora Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, 158.
• 13. Yılmaz, A., Atmaca, E., 2006. Environmental Geological Assessment of a Solid Waste Disposal Site: a Case Study in Sivas, Turkey. Environmental Geology, 50, 677-689.
• 14. Kurtman, F., 1973. Sivas-Hafik-Zara ve İmranlı Bölgesinin Jeolojik ve Tektonik Yapısı. MTA Dergi, 80, 1-33.
• 15. Yılmaz, A., Yılmaz, H., 2006. Characteristic Features and Structural Evolution of a Post Collisional Basin: The Sivas Basin, Central Aatolia, Turkey. Journal of Asian Earth Sciences, 27, 164-176.