OECD ÜLKELERİNİN İNOVASYON GÖSTERGELERİ AÇISINDAN ÇOK DEĞİŞKENLİ İSTATİSTİKSEL ANALİZLERLE KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 2, 157 - 168, 30.11.2018

Ebru Özgür Güler Dilek Veysikarani

Öz

Günümüzde teknoloji, inovasyon ve üretim, küreselleşen
dünyamızda ülkeler arasında ekonomik büyümenin önemli göstergeleri olarak
gösterilebilmektedir. Oslo Klavuzu’na göre inovasyon terimi “işletme içi
uygulamalarda, işyeri organizasyonunda veya dış ilişkilerde yeni veya önemli
derecede iyileştirilmiş ürün (mal veya hizmet) veya süreç, yeni bir pazarlama
yöntemi ya da yeni bir organizasyonel yöntemin gerçekleştirilmesi” şeklinde
tanımlanmaktadır ve en kabul gören tanım olmaktadır.  Bu çalışmanın amacı, inovasyon göstergeleri
açısından Türkiye’nin de üye olduğu OECD topluluğundaki ülkeleri karşılaştırmak
ve benzer ve farklı ülkeleri belirlemektir. OECD ülkelerini karşılaştırmak için
Faktör Analizi ve Kümeleme Analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda, OECD ülkelerinin
inovasyon performansını etkileyen önemli değişkenler belirlenip, inovasyon
performansı açısından homojenlik sağlayan ülkeler gruplandırılarak istatistiki
sonuçlar değerlendirilmiştir. Faktör Analizi sonuçlarına göre toplamda dört
faktör elde edilerek genel faktör skorlarına göre ülkeler sıralanmıştır. Elde
edilen faktör skorlarına kümeleme analizi uygulanarak kendi aralarında
benzerlik gösteren beş küme elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

inovasyon, faktör analizi, kümeleme analizi, OECD

Kaynakça

• BARTHOLOMEW, D.J., STEELE, F., MOUSTAKI, I. ve GALBRAITH, J.I. (2008). Analysis of Multivariate Social Science Data (2. Baskı). CRC Press Publication, USA, 375 s.
• BERBEROĞLU, B. (2011). 2008 Global Krizinin Türkiye ve Avrupa Birliği’ndeki Etkilerinin Kümeleme Analizi ile İncelenmesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 105–130.
• COŞKUN, S., MESCİ M. ve KILINÇ, İ. (2013). Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlama Aracı Olarak İnovasyon Stratejileri: Kocaeli Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2), 101-132.
• ELÇİ, Ş., KARATAYLI, İ. ve KARAATA, S. (2008). Bölgesel İnovasyon Merkezleri: Türkiye için Bir Model Önerisi. TÜSİAD-T/2008-12/477, https://www.researchgate.net/publication/266099385.
• ERSOY, B. A. ve ŞENGÜL, C. M. (2008). Yenilikçiliğe Yönelik Devlet Uygulamaları ve AB Karşılaştırması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 15(1), 59-74.
• ERSÖZ, F. (2009). Avrupa İnovasyon Göstergeleri (EIS) Işığında Türkiye’nin Konumu. İTÜ Dergisi/b Sosyal Bilimler 6(1), 3-16.
• FİLİZ, Z. (2005). İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Düzeylerine Göre Gruplandırılmasında Farklı Yaklaşımlar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1).
• GEZER, M. A., UZGÖREN, E. ve ELEVLİ, B. (2015). Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemlerle Türkiye ve AB Ülkelerinin Ar-Ge ve İnovasyon Göstergeleri Yönünden Sınıflandırılması. ISITES, Valensiya - İspanya, 548-555.
• GÜRİŞ, S. ve ASTAR, M. (2015). SPSS ile İstatistik. Der Yayınları, (2. Baskı), İstanbul, 474 s.
• IŞIK, N. ve KILINÇ, E.C. (2016). İnovasyon-Temelli Ekonomi: Seçilmiş Ülkeler Üzerine Bir Uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 13-28.
• KANBER, S. (2010). İmalat Sanayinde İnovasyon: Sanayi Kuruluşlarında İnovasyon Aktivitelerinin İnovasyon Performansı Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• KARADENİZ YILMAZ, Y., YILMAZ, M., YİĞİTBAŞI, M. E. ve ÇOBAN, O. (2016). İnovasyon İndeksi Yardımıyla Türkiye’de İllerin Rekabetçilik Analizi: Düzey-III Örneği. Sosyoekonomi Dergisi, 24(30), 71-90.
• KAYNAK, S. ve DEMİR, A. (2015 ). İmalat Sektöründe İnovasyon Uygulamaları: TR1 Düzey 2 Bölgesinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 273-292.
• KOLTAN YILMAZ, S. ve PATIR, S. (2011). Kümeleme Analizi ve Pazarlamada Kullanımı. Akademik Yaklaşımlar Dengesi, 2(1).
• OECD, Eurostat, Oslo Klavuzu (2005). Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması için İlkeler. TÜBİTAK 3.Baskı.
• ÖZGÜR, E. (2003). Çok Degiskenli Istatistiksel Analiz Yöntemleri ve Bir Uygulama. Yayınlanmamıs Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ÖZGÜR, E. ve GÜLER, H. (2003). 1. Düzeydeki 12 İstatistiki Bölgenin Gelişmişlik Durumlarının Faktör Analizi İle İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 75-88.
• ÖZGÜR GÜLER, E. ve KANBER, S. (2011). İnovasyon Aktivitelerinin İnovasyon Performansı Üzerine Etkileri: İmalat Sanayii Uygulaması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20(1), 61-76.
• TEZCAN, N. (2015). AB Ülkeleri Ve Türkiye’nin İnovasyon Performansı Açısından Karşılaştırmalı Analizi. Research Journal of Business and Management, 2(2), 204-219.
• PAKSOY, H. M. ve ERSOY, N. (2016). Antalya’da Faaliyet Gösteren Dört ve Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde İnovasyon ve İşletme Performansı Arasındaki İlişkinin İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15(2), 413-433.
• PRAJOGO, D.I. (2006). The Relationship between Innovation and Business Performance—A Comparative Study between Manufacturing and Service Firms. Knowledge and Process Management,13(3), 218–225.
• RAYKOV, T. ve MARCOULİDES, G.A. (2008). An Introduction to Applied Multivariate Analysis. Routledge Education Inc. USA, 498.
• RENCHER, A.C. (2002). Methods of Multivariate Analysis. Second Edition, Wiley-Interscience Publication, Canada, 740.
• ROSENBERG, N. (2004). Innovation and Economic Growth, OECD.
• SHARMA, S. (1996). Applied Multivariate Techniques, Wiley Publication, Usa, 509 s.
• ŞENER, Ş. ve SARIDOĞAN, E. (2011). The Effects Of Science-Technology-Innovation On Competitiveness And Economic Growth. Procedia Social and Behavioral Sciences, 24, 815–828.
• ÜNLÜ, F. ve GENÇOĞLU, P. (2016). Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türk İmalat Sanayinin Göreceli İnovasyon Performansı: Çok Değişkenli İstatistiksel Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47(1), 183-206.
• YAVUZ, Ç. (2010). İşletmelerde İnovasyon-Performans İlişkisinin İncelenmesine Dönük Bir Çalışma. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(2), 143-173.