DİYANET HİZMETLERİ AÇISINDAN İLAHİYAT FAKÜLTESİ PROGRAM(LAR)I

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 25, 30.06.2019

Saadettin Özdemir

Öz

Diyanet İşleri Başkanlığı halkı dinî
konularda aydınlatan, bu konularla ilgili beklenti ve ihtiyaçlarına cevap veren
bir kurumdur. DİB bu hizmetleri kurum bünyesinde farklı birimlerde görev yapan
personeliyle karşılamaktadır. Hizmet alanlarının son yıllarda çeşitlenmesi ve
DİB’e farklı kesimlerden hizmet almak için taleplerin gelmesiyle oldukça geniş
bir alana hizmet vermekte ve kendisinden beklenen bu hizmetleri istihdam ettiği
personeli vasıtasıyla çözmeye çalışmaktadır. DİB bu hizmetlerin tamamına
yakınını İlahiyat Fakültesi mezunları arasından aldığı personellerle
karşılamaktadır. Ancak DİB hizmet alanlarında göreve başlayan İlahiyat
Fakültesi mezunları özellikle yeni hizmet alanlarında yeteri kadar verimli
olamamaktadırlar. Zira DİB’de göreve başladıktan sonra lisans eğitimleri
esnasında eğitim almadıkları alanlarda da görevlendirilmekte ve bu durum
verilen hizmetin kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir. Hâlbuki DİB
görevlilerinin de belirttiği üzere İlahiyat Fakültelerinde olası program
çeşitliliğinin bu sorunu çözmede etkili olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, İlahiyat Fakültesi, Diyanet İşleri Başkanlığı, Din Hizmetleri, Vaizlik

Kaynakça

• 1. Aksoy, Mehmet. Şeyhülislamlıktan Bugüne: Şeyhülislamlıktan Diyanet İşleri Başkanlığına Geçiş. Köln: Önel yayınevi, 1998.Alkan, Neşe. “Üniversite Adaylarının Bölüm Tercihleri: Bir Kariyer Araştırma Yöntemi Olarak Bölüm Tanıtımları”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 41 (5) (2014): 61-74.
• 2. Altıntaș, Muhammed Esad. “Ceza İnfaz Kurumlarında Gerçekleștirilen Manevî Rehberlik ve Din Hizmetleri Üzerine Nitel Bir Araștırma (Kayseri Örneği)”. Diyanet İlmî Dergi 55 (1) (2019): 81-119.3. Arıcı, İsmail – Angın, Yasemin Nakşiye. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Beceri Düzeyleri”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4 (8) ( 2017): 199-219.4. Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. “İlahiyat Fakültelerinin Eğitim Öğretime Katkıları ve Kaliteye Yolculuk”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (1) (2005): 1-10.Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. “Değişen Dünyada Değişmeyen Kurumlar: İlahiyat Fakülteleri”. IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereler II (12-16 Ekim 2009). 887-898 Ankara: DİB Yayınları, 2009.
• 5. Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. “İlahiyat Fakültelerinin Programları ve Akademik Yapıları Üzerine Düşünceler”. Din Eğitiminde Kalite, Ed. Fahri Kayadibi. 43-57 İstanbul: DEM yayınları, 2014.
• 6. Aydın, Muhammet Şevki. “İlahiyat Lisans Programının Amaç Sorunu”. Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu (16-17 Ekim 2003), 19-25 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi yayınları, 2004.
• 7. Aydın, M. Zeki. “Verimli ve Kaliteli Din Hizmeti Nasıl Olmalıdır?”. I. Din Hizmetleri Sempozyumu (3-4 Kasım 2007), Ed. Mehmet Bulut. 25-33 Ankara: DİB yayınları, 2008.
• 8. Baltacı, Ali. “Din Görevlilerinin İş Doyumu, İş Stresi, Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiler: Çok Örneklemli Bir Çalışma”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 22 (3) (2018): 1509-1536.
• 9. Başar, Serpil. “Hastanelerde Din Hizmet Modeli”. IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereler II (12-16 Ekim 2009), 373-389 Ankara: DİB yayınları, 2009.Bulut, Mehmet. “Din Görevlisi Yetiştirme Sorunu Ve Diyanet İşleri Başkanlığına Eleman Yetiştiren Kurum Olarak İmam-Hatip Okulları (Tarihi Süreç İçinde Gelişmeler)”.
• 10. II. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri, 542-565 Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.
• 11. Bulut, Mehmet. "Kuruluşunun 7 4. Yıldönümü Münasebetiyle Diyanet İşleri Başkanlığı Kronolojisi”. Diyanet İlmi Dergi 34 (1) (1998): 99-114.
• 12. Cengil, Muammer. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin İstihdam ve Bu Bağlamda Ders Programları Üzerine Bazı Öneriler”, Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu (16-17 Ekim 2003), 243-275 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2004.
• 13. Çakır, Mehmet Ali. “Mesleki Karar Envanterinin Geliştirilmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 3 (2) (2004): 1-14.14. Çapcıoğlu, Fatma-Açıkgöz, Öznur Kalkan. “Nitel Araştırmalarda Kullanılan Araştırma Teknikleri”, Bilimsel Araştırma Süreçleri. Ed. Özcan Güngör. 203-220 Ankara: Grafiker Yayınları, 2018.
• 15. Demirel, Özcan. Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem Akademi yayınları, 2015.DİB, Kur’an Kursları Öğretim Programı Okul Öncesi Dönemi, Ankara 2013.
• 16. Emirgil, Burak Faik. “Yeni Meslekçi Eğitim Yaklaşımı ve Yeni Meslekçi Paradigmaların Türkiye’deki Yansıması Olarak “Megep””. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 56 (2009): 575-600.
• 17. Ertürk, Selahattin. Eğitimde “Program” Geliştirme. Ankara: Meteksan matbaacılık, 1994.Furat, Ayşe Zişan. “Nitelikli Din Görevlisi Yetiştirmede İlahiyat Fakültelerinde Sürdürülen Eğitim-Öğretim Faaliyetlerinin Yeterliliği”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 12 (1) (2012): 83-110.
• 18. Gözütok, Şakir. “İlahiyat Fakülteleri İçin Alternatif Program”. Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları. Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu, 559-565 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi yayınları, 2004.
• 19. Gürtaş, Ahmet. “Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Merkezleri ve Hizmet İçi Eğitim Faaliyetleri”. II. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri, 566-571 Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.
• 20. Han, Abdurrahman. “Diyanet İşleri Başkanlığının Hastanelerde Yürüttüğü Manevi Destek Hizmetleri”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik II. Ed. Ali Ayten-Mustafa Koç-Nuri Tınaz. 91-107 İstanbul: DEM Yayınları, 2016.
• 21. Karaman, Fikret. “Diyanet İşleri Başkanlığına Eleman Hazırlama Politikası”, II. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri. 433-439 Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2003.
• 22. Kaya Mevlüt &Turan, İbrahim. “İlahiyat Fakültesi ve İmam Hatip Lisesi Son Sınıf Öğrencilerinin Din Görevliliğine İlişkin Mesleki Yeterlilik Algıları (Samsun İli Örneği)”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 34 (2013): 5-36.
• 23. Kayadibi, Fahri. “İlahiyat Fakültelerinde Kalite ve Verimlilik”. Din Eğitiminde Kalite. Ed. Fahri Kayadibi. 23-32 İstanbul: DEM yayınları, 2014.Kayapınar Hüseyin. “Diyanet İşleri Başkanlığı Hizmet İçi Eğitim Hizmetleri”. IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri. 808-832 Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2009.
• 24. Kiriş, Hacı Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı Personel Yeterlikleri Bağlamında İlahiyat Fakültesi Lisans Programının İşlevselliği”. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 42 (2) (2018): 47-76.
• 25.Koç, Ahmet. “İlahiyat Fakültesi (İlahiyat Lisans Programı) Öğrencilerin Sorunları ve Beklentileri”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 (2) (2003): 25-64.
• 26. Koç, Ahmet. “İlahiyat Lisans” Programı ve Mezunlarının İstihdam Sorunları Üzerine Bazı Mülahazalar”. Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu. (16-17 Ekim 2003), 277-283 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi yayınları, 2004.
• 27. Korkmaz, Mehmet. “İlahiyat Fakültelerinin Yaygın Din Eğitimi Yeterlikleri: Eğitim-Öğretim Alanı”. Değerler Eğitim Dergisi 10 (24) (2012): 127-146.Küçük, Raşit. “İlahiyat Fakültelerinde Din Eğitimi Üzerine Bazı Düşünce ve Teklifler”. IV. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereler II (12-16 Ekim 2009). 899-904 Ankara: DİB Yayınları, 2009.
• 28. Matthew B. Miles- A. Michael Huberman. Nitel Veri Analizi. Çev. Sadegül Akbaba Altun-Ali Ersoy, Ankara: Pegem Akademi, 2016.Mertkan, Şefika. Karma Araştırma Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi yayınları, 2015.
• 29.Öcal, Mustafa. “Arz-Talep Dengesi ve Mezunların İstihdamı Bakımından İlahiyat Fakülteleri”. Din Eğitiminde Kalite. Ed. Fahri Kayadibi. 83-123 İstanbul: DEM Yayınları, 2014.
• 30. Oral, Hüseyin. “Yükseköğretime Geçiş Sınavına Yeni Bir Sistem Önerisi: İlahiyat Fakültesi Örneği”. Yükseköğretim Dergisi 2 (1) (2012): 10-12.Özdemir, Saadettin. “İstihdam Alanlarına Göre İlahiyat Fakültelerini Yeniden Yapılandırılması: Din Hizmetleri Bölüm Önerisi”, Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu (16-17 Ekim 2003). 537-558 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2004.
• 31. Özdemir, Saadettin. “Huzurevlerinde Din Eğitimi Hizmetlerinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri”. IV. Din Şurası II (12-16 Ekim 2009). 354-365 Ankara: DİB yayınları 2009.
• 32. Özdemir, Saadettin. “Yüksek Din Eğitiminin Geleceği ve İstihdam Alanlarına Yönelik Program Önerileri”. SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 30 (1) (2013): 237-246.
• 33. Özdemir, Saadettin. “Din Hizmetleri Alanında Hizmet Kalitesinin Artmasında İlahiyat/İslami İlimler Fakültelerinin Program Çeşitliliğinin Rolü”. Yüksek Din Öğretimi, Ed. Z. Şeyma Altın. 399-421 İstanbul: Dem yayınları, 2018.
• 34. Öztürk, Veli. “İlahiyat Fakülteleri ile Diyanet İşleri Başkanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı Arasındaki İlişkilerin Tarihi Gelişimi Bağlamında Bazı Çözüm Önerileri”. Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu (16-17 Ekim 2003). 105-142 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi yayınları, 2004.
• 35. Özyürek, Ragıp-Atıcı-Meral Kılıç. “Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi Kararlarında Kendilerine Yardım Eden Kaynakların Belirlenmesi”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği 17 (2) (2002): 33-42.
• 36.Şahin, Tuba Kevser, “Dini Danışmanlık Bağlamında Aile İrşat ve Rehberlik Bürosu Faaliyetleri”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü FDB, Yayınlamamış Yükek Lisans Tezi Konya 2010.
• 37. Sarıkaya, Türkan-Khorshid, Leyla. “Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 7 (2) (2009): 393-423.
• 38. Selçuk, Mualla. “Dini Hitabet” Uygulamalarımız”. İslami Araştırmalar 5 (3) (1991): 165-174.
• 39. Söylev, Ömer Faruk. “Yerleşik İrşat Usullerini Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar ve Dinî Danışma ve Rehberlik Üzerine Bir İnceleme”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 22 (1) (2013): 179-202.
• 40. Taşkıran, Ayşe. “İlahiyat Fakültesi Müfredatında Felsefe Ve Din Bilimleri Bölümü Derslerinin Yeri Ve Fonksiyonlarına Dair Bir Araştırma (İlahiyat Fakültesi Öğrencileri Örneği)”. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 22 (2013): 238-266.
• 41. Tunç, Cihat. “Din Hizmetlerinde Görev Alacak İlahiyat Fakültesi Mezunlarının Yetiştirilmesi ve Sorunları”. Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu. 343-352 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi yayınları, 2004.
• 42. Turan, İbrahim. “Türkiye’de İlahiyat Eğitimi: İstihdam Alanı‐Program İlişkisi Üzerine Bir İlişki”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 37 (2017): 59‐77.
• 43. Tosun, Cemal. “İlahiyat Fakültelerinde Vaizlik Eğitimi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 36 (1) (1997): 179-221.
• 44. Tosun, Cemal-Doğan, Recai. “İlahiyat Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması Problemi”. Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Sorunları, Yeniden Yapılanması ve Geleceği Sempozyumu (16-17 Ekim 2003). 487-507 Isparta: SDÜ İlahiyat Fakültesi yayınları, 2004.
• 45. Uçar, Recep. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Profili, Akademik Eğilimleri ve Aldıkları Eğitime İlişkin Memnuniyet Algıları (İnönü Üniversitesi Örneği)”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8 (2) (2017): 97-170.
• 46. Usta, Mustafa. Türkiye’de Yüksek Din Eğitiminin Kurumsallaşma ve Ekolleşme Sorunları. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları, 2001.Yavuzer, Hasan. Çağdaş Din Hizmeti ve Diyanet İşleri Başkanlığı, Kayseri: Laçin yayınları, 2006.47. Yeşilkayalı, Emel. “Sosyal Çalışma Uygulamalarında Manevi Değerlendirmenin Yeri ve Önemi: David R. Hodge’in Çalışmaları Çerçevesinde Genel Bir Bakış”. Tarih Okulu Dergisi 11 (36) (2018): 88-103.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• 48. https://hukukmusavirligi.diyanet.gov.tr/Documents/Cumhurbabaşkanlığı%20Teşkilatı%20Hakkında%20 Cumhurbaşkanlığı%20Kararnamesi.pdf
• 49. https://kurul.diyanet.gov.tr/Hakkimizda
• 50. https://mushaflariinceleme.diyanet.gov.tr/sayfa/53/tanitim
• 51. https://hacumre.diyanet.gov.tr/sayfa/51/ilkeler-ve-hedefler
• 52. https://disiliskiler.diyanet.gov.tr/sayfa/51/ilkeler-ve-hedefler
• 53. https://diniyayinlar.diyanet.gov.tr/sayfa/51/ilkeler-ve-hedefler
• 54. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/sayfa/51/ilkeler-ve-hedefler
• 55. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/sayfa/51/ilkeler-ve-hedefler
• 56. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Adalet%20Bakan%20Protokolü.pdf;
• 57. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Sağlık%20Bakalnlığı%20Protoklü.pdf
• 58. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/PROTOKOL.pdf
• 59. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Gençlik%20ve%20Spor%20Bakanlığı% 20Protokolü.pdf
• 60. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Afad%20Protokol%C3%BC.pdf
• 61. https://dinhizmetleri.diyanet.gov.tr/Documents/Yeşilay%20Protokol%C3%BC.pdf
• 62. https://egitimhizmetleri.diyanet.gov.tr/Detay/466/4-6-yaş-grubu-kur'an-kurslar%C4%B1