Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde Görev Yapan Öğretmenlerin Öğretim Teknolojileri Standartları Öz-yeterlik Düzeylerinin İncelenmesi: Amasya İli Örneği

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 9, 06.08.2018

U. Ferhat Ermiş Mustafa Sarıtepeci Hasan Çakır

Öz

Özel eğitime gereksinimi olan bireylerin öğrenme süreçlerinde bireysel öğrenme önemli bir yere sahiptir. Bireysel öğrenmeyi desteklemede öğretim teknolojilerinin öğrenme-öğretme süreçlerine entegrasyonu önem taşımaktadır. Bu bağlamda başarılı teknoloji entegrasyonu sağlanmasında özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin teknoloji öz-yeterlik düzeylerinin önemli bir role sahip olduğu söylenebilir. Buradan hareketle bu çalışmada, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin teknoloji öz-yeterlik düzeylerinin çeşitli açılardan incelemesi amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Amasya ilinde yer alan özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan 51 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmada, Çoklar (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan "Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları İle İlgili Yeterlikleri Ölçeği" veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre katılımcıların öğretim teknolojileri standartları öz-yeterlik düzeyi algısının ölçeğin genelinde ve beş alt boyutunda yüksek olduğu belirlenmiştir. Bunun yanı sıra "Teknolojik İşlemler ve Kavramlar Bilgisi" alt boyutunda öz-yeterlik düzeyinin "çok yüksek" olduğu tespit edilmiştir. Hizmet süresine göre özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan öğretmenlerin öğretim teknolojileri öz-yeterlik düzeylerinin anlamlı biçimde farklılaştığı bulgusuna ulaşılmıştır. Buna göre mesleki deneyim olarak daha az tecrübeye sahip olan katılımcıların daha yüksek düzeyde öğretim teknolojileri öz-yeterlik düzeyine sahip olduğu söylenebilir. Bunun yanı sıra erkek öğretmenlere kıyasla kadın öğretmenlerin teknoloji öz-yeterlik düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Öğretim teknolojileri öz-yeterlik düzeyi, Özel eğitim, Özel eğitimde teknoloji kullanımı

Investigation of Self-efficacy Levels of Instructional Technology Standards of Teachers Working in Special Education and Rehabilitation Centers: Amasya Province Case

Öz

Individual learning has an important place in the learning process of individuals who need special education. It is important that integration of instructional technologies into learning teaching processes for support of individual learning. In this context, it can be said that technology self-efficacy levels of teachers working in private educational institutions play an important role in providing successful technology integration. From this point of view, it is aimed to examine self-efficacy levels in instructional technology of the teachers working in special education and rehabilitation centers from various angles in the study. The study group comprises 51 teachers working in special education and rehabilitation centers in Amasya. In the study, "The Scale of Self-Efficacy of Teacher Candidates Concerning the Educational Technology Standards" adapted to Turkish by Çoklar (2008) was used as data collection tool. According to the findings of the study, the technological self-efficacy levels of the teachers were found to be high level in the overall scale and in the five sub-dimensions of scale. In addition, it has been determined that the self-efficacy levels of participants in the sub-dimension "Technological Processes and Concepts Information" were determined to be "very high". According to professional experience, it was found that significantly differentiated among self-efficacy levels in instructional technology of the teachers working in special education and rehabilitation centers. It can be said that participants with less experience as professional experience have a higher level of self-efficacy in instructional technology. Besides, it has been determined that self-efficacy levels in instructional technology of female teachers are higher than male teachers.

Kaynakça

• Ayres, K. M., & Langone, J. (2002). Acquisition and generalization of purchasing skills using a video enhanced computer-based instructional program. Journal of Special Education Technology, 17(4), 15-28.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action (Vol. 1986). NJ: Englewood Cliffs.
• Bayhan, P. (2001). Zihinsel engelli çocukların eğitiminde teknolojinin kullanılması. Çağdaș Eğitim, 274, 17-21.
• Bidwell, M. A., & Rehfeldt, R. A. (2004). Using video modeling to teach a domestic skill with an embedded social skill to adults with severe mental retardation. Behavioral Interventions: Theory Practice in Residential Community-Based Clinical Programs, 19(4), 263-274.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (15. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çağıltay, K., Çakıroğlu, J., Çağıltay, N., & Çakıroğlu, E. (2001). Öğretimde bilgisayar kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 19-28.
• Çatak, A. A., & Tekinarslan, E. (2008). Powerpoint Programında Hazırlanan Okuma Materyalinin 12-13 Yaşlarında Kaynaştırma Programına Devam Eden Hafif Düzeyde Zihinsel Engelli Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerisine Etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 107-124.
• Çoklar, A. N. (2008). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartları ile ilgili özyeterliklerinin belirlenmesi. (Doktora Tezi), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Çoklar, A. N., & Odabaşı, H. F. (2009). Eğitim teknolojisi standartları açısından öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme özyeterliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 1-16.
• Dattilo, J., Guerin, N., Cory, L., & Williams, R. (2000). Effects of computerized leisure education on self-determination of youth with disabilities. Journal of Special Education Technology, 16(1), 5-17.
• Demirhan, T. (2008). Bilişim teknolojilerinin işitme engellilerin eğitimine etkisinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Embregts, P. J. (2003). Using self-management, video feedback, and graphic feedback to improve social behavior of youth with mild mental retardation. Education Training in Developmental Disabilities, 38(3), 283-295.
• Gökçearslan, Ş., & Günbatar, M. S. (2012). Ortaöğrenim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 10-24.
• Hall, G., & Israel, L. (2004). Using Technology to Support Academic Achievement for At-Risk Teens During Out-of-School Time. Literature Review. Education Development Center
• Halverson, R., & Smith, A. (2009). How new technologies have (and have not) changed teaching and learning in schools. Journal of Computing in Teacher Education, 26(2), 49-54.
• Horn, J. A., Miltenberger, R. G., Weil, T., Mowery, J., Conn, M., & Sams, L. (2008). Teaching laundry skills to individuals with developmental disabilities using video prompting. International Journal of Behavioral Consultation Therapy, 4(3), 279.
• Irish, C. (2002). Using peg-and keyword mnemonics and computer-assisted instruction to enhance basic multiplication performance in elementary students with learning and cognitive disabilities. Journal of Special Education Technology, 17(4), 29-40.
• Karal, H., Kokoç, M., & Ayyıldız, U. (2010). Educational computer games for developing psychomotor ability in children with mild mental impairment. Procedia-Social Behavioral Sciences, 9, 996-1000.
• Karal, Y., Şılbır, L., Bahçekapılı, E., & Atasoy, M. (2014). İşitme engelli bireyler için grafik sembollerle oluşturulmuş öğrenme materyalleri. Journal of Instructional Technologies Teacher Education, 3(3), 9-19.
• Mechling, L. C., & Gast, D. L. (2003). Multi-media instruction to teach grocery word associations and store location: A study of generalization. Education Training in Developmental Disabilities, 62-76.
• Osborne, J., & Hennessy, S. (2003). Literature review in science education and the role of ICT: Promise, problems and future directions. Retrieved from https://www.nfer.ac.uk/publications/futl74/futl74.pdf
• Ozan, C., & Taşgın, A. (2017). Öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartlarına yönelik öz yeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 236-253.
• Özçiftçi, M., & Çakır, R. (2015). Öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme eğilimleri ve eğitim teknolojisi standartları özyeterliklerinin incelenmesi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 5(1), 1-19.
• Seo, Y.-J., & Woo, H. (2010). The identification, implementation, and evaluation of critical user interface design features of computer-assisted instruction programs in mathematics for students with learning disabilities. Computers Education, 55(1), 363-377.
• Sigafoos, J., O’Reilly, M., Cannella, H., Upadhyaya, M., Edrisinha, C., Lancioni, G. E., . . . Young, D. (2005). Computer-presented video prompting for teaching microwave oven use to three adults with developmental disabilities. Journal of Behavioral Education, 14(3), 189-201.
• Taş, H. İ., Özel, A., & Demirci, A. (2007). Coğrafya öğretmenlerinin teknolojiye bakış açıları ve teknolojiden yararlanma seviyeleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 31-51.
• Tschannen-Moran, M., Hoy, A. W., & Hoy, W. K. (1998). Teacher efficacy: Its meaning and measure. Review of Educational Research, 68(2), 202-248.
• Ulucan, H., & Karabulut, E. O. (2012). Beden eğitimi öğretmen adaylarının eğitim teknolojisi standartları ile ilgili özyeterliklerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 243-248.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2007). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Zhang, Y. (2000). Technology and the writing skills of students with learning disabilities. Journal of research on computing in education, 32(4), 467-478.