AÇIK KALP AMELİYATLARINDA PREOPERATİF EĞİTİMİN: POSTOPERATİF DÖNEMDE ANKSİYETE VE İYİLEŞME SÜRECİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 34 Sayı: 3, 45 - 62, 25.12.2018

Aynur Kaynar Şimşek Tahsin Şimşek Şule Ecevit Alpar

Öz

Başlık: AÇIK KALP AMELİYATLARINDA PREOPERATİF EĞİTİMİN: POSTOPERATİF DÖNEMDE
ANKSİYETE VE İYİLEŞME SÜRECİ ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

ÖZET

Amaç: Bu çalışma açık
kalp cerrahisi olacak hastalara; planlanan cerrahi işlem, yoğun bakım ünitesi,
mekanik ventilasyon ve cerrahi işlem sonrası yaşam hakkında yapılan preoperatif
eğitimin, postoperatif dönemde anksiyete düzeyi, ağrı düzeyi, ajitasyon düzeyi,
yoğun bakım ünitesinde ve hastanede kalış süresi üzerine etkisini incelemek
amacıyla deneysel olarak planlanmıştır.

 

Yöntem: Araştırmanın
evrenini T.C Sağlık Bakanlığı Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma
Hastanesi 2014/15 yılları arasında Kalp Damar Cerrahisi bölümünde tedavi gören
hastalar oluşturmaktadır. Örneklemini bu evren içinden araştırma kriterlerini
karşılayan 60 hasta oluşturmaktadır. Araştırmaya alınan hastalar çalışma (n:30)
ve kontrol (n:30) gruplarına ayrılmıştır.

Veriler hasta
tanılama formu, Spielberger Durumluk Sürekli anksiyete ölçeği, Ramsay Sedasyon
Ölçeği, Motor Aktivite Değerlendirme Ölçeği, Yetişkinler İçin Sözel Olmayan
Ağrı Ölçeği ile toplanmıştır. Çalışma grubundaki hastalara operasyondan en geç
12 saat önce preoperatif eğitimi verilirken, kontrol grubundaki hastalara rutin
hastane protokolleri uygulanmıştır. Tüm hastaların durumluk süreklik anksiyete
düzeyleri operasyondan en geç 12 saat öncesinde bir kez, ekstübasyon sonrası
ilk 24 saat içerisinde bir kez; sedasyon ve bilinç düzeyleri postoperatif
dönemde her saat başı; ajitasyon düzeyi sedasyon ve bilinç düzeyi puanı 4 ve 4
ten düşük bulunduğunda bir kez ve ekstübasyondan hemen önce bir kez; ağrı
düzeyleri hasta ekstübe olana dek ilk 24 saat dört saatte bir
değerlendirilmiştir.

 

Bulgular: Çalışma ve kontrol grubu arasında ağrı
düzeyleri, postoperatif dönemdeki ajitasyon düzeyleri, yoğun bakım ve hastanede
kalış süreleri açısından anlamlı fark bulunmamıştır. İstatistiksel olarak
anlamlı olmamakla birlikte çalışma grubunun preoperatif dönemde anksiyete puanları
kontrol grubuna göre daha yüksek bulunmuştur. Postoperatif dönemde ise çalışma
grubunun anksiyete puanları kontrol grubuna göre daha az artmıştır (p>0,05).

 

Sonuç: Preoperatif eğitimin postoperatif dönemde; ağrı düzeyini,
ajitasyon düzeyini, yoğun bakım ve hastanede kalış süresini azaltmada etkisiz
kalmıştır. Preoperatif eğitimin hastaların anksiyetesini azaltmıştır ancak
eğitim esnasında da hastaların anksiyete düzeyinin yüksek olması durumunda
eğitimin yeterince etkin olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar
Kelimeler: anksiyete, açık kalp ameliyatı, hasta eğitimi

Destekleyen kurumlar: yok

Kaynakça:

1.      Asilioglu K, Celik SS. The
Effect Of Preoperative Education On Anxiety of Open Cardiac Surgery Patients. Patient
Education and Counseling 2004; 53: 65–70.

2.      Aydin D, Klit J, Jacobsen S & et al. No Major Effects of Preoperative Education
in  Patients Undergoing Hip or Knee
Replacement  – A Systematic Review.
Danish Medical Journal 2015; 62 (7):1-5.

3.     
Cimilli C . Cerrahi Anksiyete. Klinik Psikiyatri Dergisi
2001; 4:182-186

4.      Çetinkaya F, Karabulut N.
Batın Amelyatı Olacak Yetişkin Hastalarda Ameliyat Öncesi Verilen Eğitimin
Kaygı ve Ağrı Düzeyine Etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi
2010; 13(2): 20-26.

5.      Demir Y. Yoğun bakım
ünitesinde ağrı deneyimi ve ağrının değerlendirilmesi: literatür incelemesi.
Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2012; 2(1): 24-30.

6.      Deyirmenjian M, Karam N, Salameh P. Preoperative Edication
for Open-Heart Patients: Asource of Anxiety? Patient Education and Counseling
2006; 62:111–117.

7.       Diez-Alvarez
E, Arrospide
A, Mar
J & et al. Effectiveness of
Pre-Operative Education in Reducing Anxiety in Surgical Patients. Enfermeria
Clinica Journal 2012;
22(1):18-26.

8.     
 Dolgun E, Dönmez
YC. Hastaların Ameliyat Öncesi Döneme Ait Bilgi Gereksinimlerinin Belirlenmesi.
Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3(3): 11-15.

9.     
Dönmez YC, Özbayır T (2008). Kaliteli Perioperatif
Hemşirelik Bakım Skalası (Good Perioperative of Nursing Care Scale)’nın Türk
Hemşire ve Hastaları Için Geçerlik ve Güvenirliğinin Incelenmesi. Ege
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 24(2): 1-25.

10.   
Erdil F, Elbaş NÖ. Cerrahi Hemşireliği (perioperatif
hemşirelik).  Cerrahi Hastalıkları
Hemşireliği Kitabı. 4. Baskı, Ankara: Aydoğdu Ofset, 2001. 97-137.

11.     Fındık ÜY, Topçu SY. Cerrahi Girişime Alınış
Şeklinin Ameliyat Öncesi Anksiyete Düzeyine Etkisi. Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hemşirelik Dergisi 2012; 22-33.

12.     Guo P, East L, Arthur A. Apreoparative
Education İntervention to Reduce Anxiety and İmprove Recovery Among Chinese
Cardiac Patients: A Randomized Controlled Trail. İnternational Journal of
Nursing Studies 2012; 49: 129-137.

13.    Guo P. Preoperative Education
İnterventions to Reduce Anxiety and İmprove Recovery Among Cardiac Surgery
Pations: Areview of Randomised Controlled Trails. Journal of Clinical Nursing
2014; 24: 34–46.

14.   
Gürsel G, Aydoğdu M. Hasta Ventilatör Uyumu. Tüberküloz
ve Toraks Dergisi 2009; 57(4): 453-465.

15.     Karabulut N, Çetinkaya
F. The Impact on the Level of Anxiety and Pain of the Training Before Operation
Given to Adult Patients. Surgical Science 2011; 2: 303-311.

16.     Kalogianni A, Almpanip, Vastardis L & et al Can Nurse-Led Preoperative Education Reduce Anxiety and
Postoperative Complications of Patients Undergoing Cardiac Surgery? European
Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 15(6): 447 –458.

17.     Karayurt Ö. Ameliyat Öncesi Uygulanan Farklı
Eğitim Proğramlarının Hastaların Anksiyete ve Ağrı Düzeylerine Etkisinin
İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 1998; 2 (1):
20-26.

18.     Karayurt Ö, Akyol Ö. Yoğun Bakim Hastalarinda
Ağri Değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi 
Hemşirelik  Yüksekokulu  Dergisi 2008; 11(4): 96-104.

19.   
Özbayır T, Demir F. Hastaların Perioperatif Döneme
Ilişkin Izlenimlerinin Incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
Dergisi 2003; 6(1): 14-23.

20.    Szekely
A, Balog P, Benkö E & et al
Anxiety Predicts Mortality And Morbidity After Coronary Artery And Valve
Surgery  4-Year Follow-Up Study.
Psychosom Med 2007; 69(7): 625–631.

21.    Sılay
F, Akyol A. Yoğun Bakim Ünitelerinde Sedasyon Kontrolünde Hemşirenin Rolü.
Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2017; 21(1): 28-35.

22.    Taşdemir A, Erakgün A, Deniz
MN ve ark. Preoperatif Bilgilendirme Yapılan Hastalarda Ameliyat Öncesi ve
Sonrası Anksiyete Düzeylerinin State-Trait Anxiety Inventory Test ile
Karşılaştırılması. Turk J Anaesth Reanim 2013; 41: 44-49.

23.   
Uyar M. Mekanik Ventilasyonda Sedasyon. Yoğun Bakım
Derneği Dergisi 2006; 4(1): 65-70.

24.    Vural F.
Aslan FE. Koroner Arter Bypass Greft Uygulamasında Düşleme ve Müziğin İyileşme
Sürecine Etkisi. Turkiye Klinikleri Hemşirelik
Bilimleri dergisi 2014; 6(1): 26-37.

25.    Walker J. What is The Effect Of
Preoperative Information on Patient Satisfaction? British Journal of
Nursing, 2007; 16 (1): 27-32.

26.    Yılmaz E, Aydin E. Cerrahi
Girişim Yapılan Hastalarda Ameliyat Öncesi-Sonrası Anksiyetenin  Derlenme Kalitesine Etkisi. Fırat Sağlık
Hizmetleri Dergisi 2013; 8(23): 80-95.

27.    Yilmaz M. Ameliyat Öncesi
Öğretimin Ameliyat Sonrası Komplikasyonlara ve Hasta Memnuniyetine Etkisi.
Hemşirelik Araştırma Dergisi 2002; 4(1): 40-51.

28.    Yiğit R, Dilmaç B, Deniz ME ve
ark. Sürücülerin Sürekli ve Durumluk Kaygilarinin Bazi

Değişkenler Açisindan Incelenmesi, Uluslararası Avrasya Sosyal
Bilimler Dergisi 2011; 2 (4):37-44.

Anahtar Kelimeler

anksiyete, açık kalp ameliyatı, hasta eğitimi

Kaynakça

• Referans1. Asilioglu K, Celik SS. The Effect Of Preoperative Education On Anxiety of Open Cardiac Surgery Patients. Patient Education and Counseling 2004; 53: 65–70.Referans2. Aydin D, Klit J, Jacobsen S & et al. No Major Effects of Preoperative Education in Patients Undergoing Hip or Knee Replacement – A Systematic Review. Danish Medical Journal 2015; 62 (7):1-5.Referans3. Cimilli C . Cerrahi Anksiyete. Klinik Psikiyatri Dergisi 2001; 4:182-186Referans4. Çetinkaya F, Karabulut N. Batın Amelyatı Olacak Yetişkin Hastalarda Ameliyat Öncesi Verilen Eğitimin Kaygı ve Ağrı Düzeyine Etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2010; 13(2): 20-26.Referans5. Demir Y. Yoğun bakım ünitesinde ağrı deneyimi ve ağrının değerlendirilmesi: literatür incelemesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2012; 2(1): 24-30.Referans6. Deyirmenjian M, Karam N, Salameh P. Preoperative Edication for Open-Heart Patients: Asource of Anxiety? Patient Education and Counseling 2006; 62:111–117.Referans7. Diez-Alvarez E, Arrospide A, Mar J & et al. Effectiveness of Pre-Operative Education in Reducing Anxiety in Surgical Patients. Enfermeria Clinica Journal 2012; 22(1):18-26. Referans8. Dolgun E, Dönmez YC. Hastaların Ameliyat Öncesi Döneme Ait Bilgi Gereksinimlerinin Belirlenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010; 3(3): 11-15.Referans9. Dönmez YC, Özbayır T (2008). Kaliteli Perioperatif Hemşirelik Bakım Skalası (Good Perioperative of Nursing Care Scale)’nın Türk Hemşire ve Hastaları Için Geçerlik ve Güvenirliğinin Incelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 24(2): 1-25.Referans10. Erdil F, Elbaş NÖ. Cerrahi Hemşireliği (perioperatif hemşirelik). Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Kitabı. 4. Baskı, Ankara: Aydoğdu Ofset, 2001. 97-137.Referans11. Fındık ÜY, Topçu SY. Cerrahi Girişime Alınış Şeklinin Ameliyat Öncesi Anksiyete Düzeyine Etkisi. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi 2012; 22-33.Referans12. Guo P, East L, Arthur A. Apreoparative Education İntervention to Reduce Anxiety and İmprove Recovery Among Chinese Cardiac Patients: A Randomized Controlled Trail. İnternational Journal of Nursing Studies 2012; 49: 129-137.Referans13. Guo P. Preoperative Education İnterventions to Reduce Anxiety and İmprove Recovery Among Cardiac Surgery Pations: Areview of Randomised Controlled Trails. Journal of Clinical Nursing 2014; 24: 34–46.Referans14. Gürsel G, Aydoğdu M. Hasta Ventilatör Uyumu. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2009; 57(4): 453-465.Referans15. Karabulut N, Çetinkaya F. The Impact on the Level of Anxiety and Pain of the Training Before Operation Given to Adult Patients. Surgical Science 2011; 2: 303-311.Referans16. Kalogianni A, Almpanip, Vastardis L & et al Can Nurse-Led Preoperative Education Reduce Anxiety and Postoperative Complications of Patients Undergoing Cardiac Surgery? European Journal of Cardiovascular Nursing 2015; 15(6): 447 –458.Referans17. Karayurt Ö. Ameliyat Öncesi Uygulanan Farklı Eğitim Proğramlarının Hastaların Anksiyete ve Ağrı Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 1998; 2 (1): 20-26. Referans18. Karayurt Ö, Akyol Ö. Yoğun Bakim Hastalarinda Ağri Değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 11(4): 96-104.Referans19. Özbayır T, Demir F. Hastaların Perioperatif Döneme Ilişkin Izlenimlerinin Incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003; 6(1): 14-23.Referans20. Szekely A, Balog P, Benkö E & et al Anxiety Predicts Mortality And Morbidity After Coronary Artery And Valve Surgery 4-Year Follow-Up Study. Psychosom Med 2007; 69(7): 625–631. Referans21. Sılay F, Akyol A. Yoğun Bakim Ünitelerinde Sedasyon Kontrolünde Hemşirenin Rolü. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2017; 21(1): 28-35.Referans22. Taşdemir A, Erakgün A, Deniz MN ve ark. Preoperatif Bilgilendirme Yapılan Hastalarda Ameliyat Öncesi ve Sonrası Anksiyete Düzeylerinin State-Trait Anxiety Inventory Test ile Karşılaştırılması. Turk J Anaesth Reanim 2013; 41: 44-49.Referans23. Uyar M. Mekanik Ventilasyonda Sedasyon. Yoğun Bakım Derneği Dergisi 2006; 4(1): 65-70.Referans24. Vural F. Aslan FE. Koroner Arter Bypass Greft Uygulamasında Düşleme ve Müziğin İyileşme Sürecine Etkisi. Turkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri dergisi 2014; 6(1): 26-37.Referans25. Walker J. What is The Effect Of Preoperative Information on Patient Satisfaction? British Journal of Nursing, 2007; 16 (1): 27-32.Referans26. Yılmaz E, Aydin E. Cerrahi Girişim Yapılan Hastalarda Ameliyat Öncesi-Sonrası Anksiyetenin Derlenme Kalitesine Etkisi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2013; 8(23): 80-95.Referans27. Yilmaz M. Ameliyat Öncesi Öğretimin Ameliyat Sonrası Komplikasyonlara ve Hasta Memnuniyetine Etkisi. Hemşirelik Araştırma Dergisi 2002; 4(1): 40-51.Referans28. Yiğit R, Dilmaç B, Deniz ME ve ark. Sürücülerin Sürekli ve Durumluk Kaygilarinin BaziDeğişkenler Açisindan Incelenmesi, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi 2011; 2 (4):37-44.