Türkiye'nin Politik Küreselleşmesinde Demir Çelik Sektörünün Rolü: Yapısal Kırılmalı Zaman Serisi Analizi

Year 2023, Volume: 4 Issue: 4, 252 - 267, 30.12.2023

Ümit Remzi Ergün

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1383456

Cited By: 1

Abstract

Türkiye’nin ithal ikameci sanayi politikalarından ihracata dayalı kalkınma politikalarına geçişi benimsediği 1980 yılı sonrasında, özellikle 1989 yılında çıkarılan 32 Sayılı Karar ile dış ticaret ödemeleri ve sermaye hareketleri için serbestleştirme yönünde önemli politik kararlar uygulamaya alınmıştır. Bu nedenle 1989 yılı Türkiye’nin dış piyasayı ve pazarları daha yakından izlemeye başladığı dönemin başlangıcı olarak değerlendirilmektedir. Çalışma, 1989-2020 dönemi için Türkiye özelinde demir çelik sektörü dış ticaret rakamları ile KOF Politik Küreselleşme Endeksi değişkenlerini kullanarak, demir çelik sektörünün Türkiye’nin politik küreselleşme sürecine etkisi var mıdır, sorusuna yanıt aramaktadır. Çalışmada yöntem olarak veri setine uygun biçimde LS 2003 iki yapısal kırılmalı birim kök testi, iki yapısal kırılmalı Hatemi-J eşbütünleşme testi ile Hacker ve Hatemi-J simetrik nedensellik testi tercih edilmiştir. Çalışmada Türkiye’nin demir çelik sektörü üretim ve dış ticaret yapısına uygun olarak demir çelik ithalatından politik küreselleşmeye doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Demir Çelik , Politik Küreselleşme , Zaman Serileri Analizi

The Role of the Iron and Steel Sector in Turkey’s Political Globalization: Time Series Analysis with Structural Break

Abstract

After 1980, when Turkey adopted the transition from import substitution industrial policies to export-oriented development policies, important political decisions were taken to liberalize foreign trade payments and capital movements, especially with the Decree No. 32 issued in 1989. Therefore, 1989 is considered as the beginning of the period when Turkey started to monitor foreign markets and markets more closely. Therefore, this study seeks an answer to the question of whether the iron and steel sector has an impact on Turkey's political globalization process by using the foreign trade figures of the iron and steel sector and the KOF Political Globalization Index variables for the period 1989-2020. In the study, LS 2003 unit root test with two structural breaks, Hatemi-J cointegration test with two structural breaks and Hacker and Hatemi-J symmetric causality test were preferred as methods in accordance with the data set. The study concluded that there is a unidirectional causality relationship from iron and steel imports to political globalization in line with the production and foreign trade structure of Turkey's iron and steel sector.

Keywords

Iron and Steel , Political Globalization , Time Series Analysis

References

• Allaro, H. B., Kassa, B ve Hundie, B. (2011). A Time Series Analysis of Structural Break Time in the Macroeconomic Variables in Ethiopia. African Journal of Agricultural Research. 6 (2). 392-400.
• Ar, K. N. (2007). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’de Ücretlerin Gelişimi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
• Avinal, A., Tosun, C., Dağlı, S., Duhbacı, T. B. ve Şık, E. (2019). Ana Demir ve Çelik Ürünleri ile Ferro Alaşımların İmalatı. Ankara: Tübitak Yayınları.
• Arıboğan, D. Ü. (1996). Globalleşme Senaryosunun Aktörleri. İstanbul: Der Yayınları.
• Bam, W. ve De Bruyne, K. (2019). Improving Industrial Policy Intervention The Case of Steel in South Africa. The Journal of Development Studies. 55 (11). 2460-2475.
• Berend, I. (2007). 20. Yüzyıl Avrupa İktisat Tarihi. (Çev. Serpil Çağlayan). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Bozkurt, C. ve Okumuş, İ. (2015). Türkiye’de Ekonomik Büyüme Enerji Tüketimi Ticari Serbestleşme ve Nüfus Yoğunluğunun CO2 Emisyonu Üzerindeki Etkileri: Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme Analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12 (32). 23-35.
• Bucak, Ç. (2022). BRICS-T Ülkelerinde Ekonomik Karmaşıklık ve Küreselleşme İlişkisi: Panel Veri Analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD). 14 (26). 92-105.
• Damar, E. (2020). Turizm Şoklarının Fourier ve Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleriyle Analizi: Türkiye Örneği. Doktora Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Konya.
• Değer, M. K. ve Pata, U. K. (2017). Türkiye’de Dış Ticaret ve Karbondioksit Salınımı Arasındaki İlişkilerin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Testleriyle Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 18 (1). 31-44.
• Devecioğlu, C. (2018). Uluslararası Ticarette Rekabetçilik Analizi ve Bir Model Önerisi: Demir Çelik Sektöründe Bu Modelin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. KTO Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Uluslararası Ticaret Anabilim Dalı. Konya
• Dikmen, N. (2018). Eviews Uygulamalı Ekonometriye Giriş Temel Kavramlar ve Uygulamalar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Efron, B. (1979). Bootstrap Methods Another Look at the Jackknife Annals of Statistics 7: 1–26.
• Ener, M. ve Demircan, E. (2006). Küreselleşme Sürecinde Yeni Devlet Anlayışı ve Türkiye. Yönetim Bilimleri Dergisi, 4 (2), 197-218.
• Engle, R. ve Granger, C. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing. Econometrica. 55 (2). 251-276.
• Eren, M. V. ve Çütcü, İ. (2018). Küreselleşmenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 6 (1). 47-61.
• Ergün, Ü. R. ve Ener, M. (2021). Demir Çelik Sektöründe Uluslararası İş Bölümü: Türkiye Örneği. Uluslararası Uygulamalı Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 3 (2). 61-71.
• Ganiev, J. (2014). Küreselleşme, Finansal Piyasalar ve Kriz. İktisat Politikası Araştırma Dergisi. 1 (2). 117-119. Göçer, İ. ve Aslan, R. (2020). Mali Sistemin Sürdürülebilirliği Türkiye İçin Yeni Nesil Bir Zaman Serisi Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi. 12 (2). 163-178.
• Göçer, İ. ve Bulut, Ş. (2015). Petrol Fiyatlarındaki Değişimlerin Rusya Ekonomisine Etkileri: Çoklu Yapısal Kırılmalı Eşbütünleşme ve Simetrik Nedensellik Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 5 (2). 721-748.
• Gözgör, G. ve Can, M. (2017). Causal Linkages Among the Product Diversification of Exports, Economic Globalization and Economic Growth. Review of Development Economics. 21 (3). 888-908.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross Spectral Methods. Econometrica. 37 (3). 424-438.
• Gregory, A. ve Hansen, B. (1996) Residual-Based Tests for Cointegration in Models with Regime Shifts. Journal of Econometrics. 70. 99-126.
• Güzel, H. (2020). Küreselleşme Sonrası Türkiye'de İmalat Sanayi (1980-2015). Uluslararası Bankacılık Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi. 3 (1). 46-62.
• Hacker R. S. ve Hatemi-J, A. (2006). Tests for Causality Between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application. Applied Economics. 38 (13). 1489–1500.
• Haini, H. ve Pang, W. L. (2023). Do Globalised Economies Benefit More From Export Sophistication Evidence From Advanced and Developing Economies. International Journal of Social Economics.
• Hatemi-J, A. (2008). Tests for Cointegration With Two Unknown Regime Shifts With an Application to Financial Market Integration. Empirical Economics. 35 (3). 497-505.
• Hrybinenko, O. ve Shahoian, S. (2018). Globalization As A Challenge To Ukrainian Exporters Of Iron Ore Raw Material. Baltic Journal of Economic Studies. 4 (1). 85-92.
• Kazgan, G. (1997). Küreselleşme ve Yeni Ekonomik Düzen Ne Getiriyor Ne Götürüyor Nereye Gidiyor. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• KOF İsviçre Ekonomi Enstitüsü. https://kof.ethz.ch/ (Erişim Tarihi: 30.10.2023).
• Kotler, P., Jatusripitak, S. ve Maesincee, S. (1997). Ulusların Pazarlanması. Çev. Ahmet Buğdaycı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Kıvılcım, F. (2013). Küreselleşme Olgusu ve Çokuluslu Şirketlerin Küreselleşme Süreci Üzerindeki Rolü. Ekonomi Bilimleri Dergisi. 5 (2). 1-16.
• Lee, J. ve Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks. Review of Economics and Statistics. 85 (4). 1082-1089.
• Muhammad, B. ve Khan, M. K. (2021). Foreign Direct Investment Inflow, Economic Growth, Energy Consumption, Globalization and Carbon Dioxide Emission Around the World. Environmental Science and Pollution Research. 28 (39). 55643-55654.
• Muthuramu, P. ve Maheswari, T. U. (2019). Tests for Structural Breaks in Time Series Analysis: A Review of Recent Development. Shanlax International Journal of Economics. 7 (4). 66-79.
• Nugroho, A. D. ve Lakner, Z. (2022). Effect of Globalization on Coffee Exports in Producing Countries A Dynamic Panel Data Analysis. The Journal of Asian Finance, Economics and Business (JAFEB). 9 (4). 419-429.
• Olimpia, N. ve Stela, D. (2017). Impact of Globalisation on Economic Growth in Romania: An Empirical Analysis of its Economic, Social and Political Dimensions. Studia Universitatis “Vasile Goldis” Arad. Economics Series. 27 (1). 29-40.
• Öztürk, F. ve Kurt, İ. (2023). Küresel Rekabet Gücü ve İhracat Performansı İlişkisi OECD Ülkeleri Örneği. Fiscaoeconomia. 7 (2). 1291-1308.
• Pata, U. K. (2022). Zaman Serilerinde Eşbütünleşme Testleri. Biga İİBF Sanal Akademi Eğitimleri. https://www.youtube.com/watch?v=X-ilVFi8V44 (Erişim Tarihi: 26.10.2023).
• Petek, A., Doğaner, M. B. ve Altun, C. (2022). BİST-100’ü Etkileyen Reel Efektif Döviz Kuru, Cds,Politika Faizi Ve Reel Gsyih İlişkisinin Asimetrik Nedensellik Analizi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal. 8 (63). 1585-1597.
• Perron, P. (1989). The Great Crash The Oil Price Shock and The Unit Root Hypothesis. Econometrica: Journal of the Econometric Society. 1361-1401.
• Rogers, R. P. (2009). An Economic History of the American Steel Industry. London: Routledge.
• Sabır, H. (2002). Dünya Siyasetinde Küresel Rekabet Sistemi ve Politikaları. İstanbul: Derin Yayınları.
• Sabır, H. (2017). Azgelişmişlik ve Dış Ticaret. İstanbul: Kriter Yayınları.
• Sanayi Genel Müdürlüğü (2021). Demir Çelik Sektör Raporu. Ankara: Sanayi Genel Müdürlüğü Yayınları Sandalcılar, A. R. (2012). Türkiye’de Yabancı Doğrudan Yatırımların İstihdama Etkisi: Zaman Serisi Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi Dergisi. 26 (3,4). 273-285.
• Senarclens, P. D. (2001). International Organisations and the Challenges of Globalisation. International Social Science Journal. 53 (170). 509-522.
• Tekeli, İ. (2009). Sanayi Toplumu İçin Sanayi Yazıları. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tıraşoğlu, M. (2012). Türkiye Ekonomisi’nde İhracata Dayalı Büyüme Hipotezinin Yapısal Kırılmalı Birim Kök ve Eşbütünleşme Testleri ile İncelenmesi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası. 62 (2). 373-396.
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics. 66 (1-2). 225-250.
• Tuna, G. ve Öztürk, M. (2016). Piyasa Etkinliğinin Yapısal Kırılmalı Birim Kök Testleri ile İncelenmesi: Türkiye Pay Senedi Piyasası Uygulaması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 12 (12). 548-559. Türkiye İstatistik Kurumu https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 30.10.2023).
• Uçan, O. (2013). Döviz Kuru Dinamikleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Weiss, L. ve Hobson, J. M. (1999). Devletler ve Ekonomik Kalkınma. (Çev. Kıvanç Dündar). Ankara: Dost Yayınları.
• World Steel Association (2022). https://worldsteel.org/steel-topics/statistics/world-steel-in-figures-2023/ (Erişim Tarihi: 30.10.2023).
• Yeldan, E. (2016). Küreselleşme Sürecinde Türkiye Ekonomisi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Yılancı, V. (2009). Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye İçin İşsizlik Histerisinin Sınanması. Doğuş Üniversitesi Dergisi. 10 (2). 324-335.
• Yıldız, B. (2019). Küreselleşme ile Kamu Büyüklüğü Arasındaki Nedensellik İlişkisi OECD Ülkeleri Örneği. Mali Cozum Dergisi/Financial Analysis, 29 (155). 81-103.