Sağlık Kurumlarında Şiddet ve Çözüm Önerileri: Yöneticiler Üzerine Nitel Bir Araştırma

Year 2025, Volume: 6 Issue: 3, 9 - 22, 30.09.2025

Resul Güleç , Emine Arzu Tel

https://doi.org/10.52835/19maysbd.1736604

Abstract

Günümüz dünyasında şiddet toplumun bütün kesimlerine yayılmış, devlet ve toplumların önemli bir sorunu olmaya başlamıştır. İnsanlar bir şekilde fiziksel, sözel, cinsel ve psikolojik şiddet unsurlarına maruz kalabilmekte ve bunlardan kalıcı şekilde zarar görebilmektedir. Toplumsal şiddet artışının yansıdığı kurumlardan birisi de sağlık kurumlarıdır. Bu araştırma sağlık kurumlarında giderek artan şiddet sorununun nedenlerine sonuçlarına ve çözüm önerilerine katkı sağlamak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak sağlık kurumlarında yöneticilik yapmış sağlık çalışanları ile görüşmeler yapılarak, kendi ifadeleriyle düşüncelerini aktarmaları hedeflenmiştir. Araştırma bulgularına göre ise şiddetin en büyük sorununun sistemsel ve altyapısal sorunlardan kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. En sık karşılaşılan şiddet türünün sözel ve duygusal şiddet olduğu gözlemlenmiştir. Şiddeti önlemeye yönelik çözüm önerileri kapsamında ilk sırayı eğitim ve farkındalık, sağlık çalışanının ve hastanın iletişim becerileri gelmektedir. Sağlık sistemlerine etkileri incelendiğinde ise iş gücü kaybı, hizmetlerin aksaması, çalışanlarda yılgınlık gelmektedir. Sağlık hizmetlerindeki eksiklikler ve gerekli önlemlerin alınmamasından kaynaklı sorunlardan dolayı güvenlik konusunda boşluklar oluşmuştur. Sonuç olarak sağlık alanında devam eden bu sorunun çözümü için öncelikle sistemsel altyapının iyileştirilmesi, gerekli eğitimlerin verilmesi, güvenlik önlemlerinin alınması ve aynı zamanda gerekli yasal düzenlemelerin de yapılması sonucuna varılmıştır.

Keywords

Sağlıkta Şiddet , Sağlık Çalışanları , Şiddet Nedenleri.

Violence in Health Institutions and Solution Suggestions: A Qualitative Research on Managers

Abstract

Violence has become a significant issue affecting all segments of society today, posing a serious challenge for both governments and communities. Individuals may be exposed to various forms of violence-physical, verbal, sexual, and psychological-which can cause lasting harm. One of the institutions most affected by the increasing prevalence of societal violence is the healthcare sector.This study aims to examine the causes, consequences, and possible solutions to the growing problem of violence in healthcare settings. A qualitative research method was employed, and interviews were conducted with healthcare professionals who had previously worked as managers in healthcare institutions to capture their perspectives in their own words. The findings indicate that the primary cause of violence in healthcare is systemic and infrastructural deficiencies. The most frequently encountered types of violence are verbal and emotional abuse. Among the proposed solutions, the most emphasized measures include education, awareness programs, and improving communication skills between healthcare workers and patients. The effects of violence on healthcare systems include workforce loss, service disruptions, and burnout among employees. Additionally, gaps in security measures have emerged due to deficiencies in healthcare services and the lack of necessary precautions. In conclusion, addressing the ongoing issue of violence in healthcare requires systemic infrastructure improvements, the implementation of necessary training programs, revisions to existing regulations, enhanced security measures, and appropriate legal reforms.

Keywords

Violence in Healthcare , Healthcare Workers , Causes of Violence.

References

• Aktaş, E., Aydemir İ. (2018). Şiddete Maruz Kalan Sağlık Çalışanlarının Beyaz Kod Uygulamasına İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Türkiye Klinikleri. 3(1):32–47.
• Aktuğlu, K., Hancı, H. (1999). Acil Serviste Şiddet Tehdidi. Hekimin Yasal Sorumluluk ve Hakları (Tıp ve Sağlık Hukuku), Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Toprak Ofset, İzmir.
• Al, B., Zengin, S., Deryal, Y., Gökçen, C., Arı Yılmaz, D., & Yıldırım, C. (2012). Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet. Akademik Acil Tıp Dergisi, 11(2), 115-124.
• Annagür, B. (2010). Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet: risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2 (2), 161-173.
• Ayrancı, Ü., Yenilmez, Ç., Günay, Y., Kaptanoğlu, C. 2002. Çeşitli Sağlık Kurumlarında ve Sağlık Meslek Gruplarında Şiddete Uğrama Sıklığı, Anadolu Psikiyatri Dergisi, (3), ss. 147-154.
• Bıçkıcı, F. (2013). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve Neden Olan Faktörler : Bir Devlet Hastanesi Örneği. Sağlıkta Kalite ve Performans Derg. 2013;5:43–56.
• Bilişli, Y., & Hizay, D. (2024). Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşyerinde Şiddet: Üniversite Hastanesi Örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 11(52), 473-486.
• Büyükbayram, A., & Okçay, H. (2013). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddeti Etkileyen Sosyo-Kültürel Etmenler. Journal of Psychiatric Nursing/Psikiyatri Hemsireleri Dernegi, 4(1).
• Creswell, J. W. (2018). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni (3.Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çamcı, O., Kutlu, Y. (2011). Kocaeli’nde Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşyeri Şiddetinin Belirlenmesi, Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(1): s 9-16.
• Er T, Ayoğlu F.N, Açıkgöz B. (2021). Sağlık çalışanına yönelik şiddet: Risk faktörleri, etkileri, değerlendirilmesi ve önlenmesi. Turk J Public Health, 19(1):69-78.
• Erişen, M. A. (2024). Sağlık Çalışanlarında İletişim Becerileri ve Şiddet Görme Korkusu Üzerine Bir Araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(1), 351-360.
• Esen, H., & Aykal G. (2020). Sağlık kurumlarında yaşanan şiddetin değerlendirilmesi: Eğitim ve araştırma hastanesi örneği, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 1-9.
• Kara, G. (2020). Sağlıkta şiddet ve defansif tıp uygulamaları üzerine nitel bir araştırma. Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, 1-1, Samsun.
• Kaya, S., & Karagöz, M. B. (2024). Acil Servise Başvuran Hasta ve Hasta Yakınlarının Aydınlatılmış Onam Düzeyinin Sağlıkta Şiddet Olgusu Üzerine Etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2), 208-226.
• Özerkmen, N. (2012). Toplumsal bir olgu olarak şiddet. Akademik Bakış Dergisi. 1-19.
• Öztuna, Ş., & Gürhan, N. (2023). Sağlık alanında iletişim becerisi ve şiddet: Tokat ili örneği. Meyad Akademi, 4(1), 57-79.
• Pho, K. (2011). Understanding patient violence against health care workers. Retrieved January 14, 2020, from https://www.kevinmd.com/blog/2011/03/understandingpatie.
• Saines, JC. (1999). Violence and aggression in A&E: Recommendations for action. Accident and Emergency Nursing. 7 (1). 8-12.
• TBMM. (2013). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet Olaylarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu.
• TTB. (Türk Tabipler Birliği). (2013). Şiddetle başa çıkmak. Teknik Hazırlık & Baskı Hermes Tanıtım Ofset, Ankara.
• Uskun E, Batmaz K, Aydın G. (2022). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet ve İlişkili Faktörler: Araştırma Uygulama Hastanesi Örneği. Med J SDU Tıp Fakültesi Dergisi; 29(1): 23-35.
• Yeşiltaş, A., & Erdem, R. (2024). Şiddet Ve Defansif Tıp Uygulamaları Üzerine Nitel Bir Çalışma. The Journal of Academic Social Science, 74(74), 486-500.