"Milne Line" in the War of Independence

Year 1991, , 567 - 579, 01.07.1991

Mustafa Turan

https://doi.org/10.33419/aamd.703235

Cited By: 1

Abstract

After the invasion of Izmir, the Allies recognized the area extending from Aydın to the south, Aydın to Nazilli in the south-east, to Manisa and Turgutlu in the east and north-east, and Ayvalık and Bergama in the north. In order to occupy this area, the Greek forces' advance from İzmir to Anatolia was subjected to the resistance of the National Forces and the Greek forward operation was stopped on the Millennium on November 3.

Keywords

İzmir, occupation, Occupation of İzmir, Milne Line

İstiklâl Harbi’nde “Milne Hattı”

Abstract

İzmir’in işgalinden sonra Müttefikler, güneyde Aydın demiryoluna, güney-doğuda Aydın’dan Nazilli’ye, doğu ve kuzey-doğuda Manisa ve Turgutlu şehirlerine, kuzeyde ise Ayvalık ve Bergama’ya kadar uzanan sa¬hayı Yunan işgal mıntıkası olarak tanımışlardı. Bu sahayı işgal maksadıyla Yunanlıların, İzmir’den Anadolu içlerine ilerlemeleri Millî Kuvvetlerin mukavemetine uğramış ve Yunan ileri harekâtı 3 Kasım da Milen Hattı’nda durdurulmuştur.

Keywords

İzmir, İşgal, İzmir’in işgali, Milne hattı

References

• Türkân Ülkütaşır, “Mondros Mütarekesinin Sarsıntıları ve Karşı Direnişler” Belge¬lerle Türk Tarihi Dergisi, C. IV, S. 23, (Ağustos, 1969), s.45.
• 28 Haziran 1919 tarihinde Yunan işgalindeki Aydın’a Millî Kuvvetlerin taarruzuyla başlayan müsademeden sonra Yunanlılar Aydm’ı terketmek zorunda kalmışlar, çekilirler¬ken de Türk mahallelerini ateşe vermişler ve Türk halkına bir çok zulümlerde bulunmuş¬lardır. 57. Fırka Komutanı Albay Şefik Bey sivil halka bir zarar gelmemesi için tedbirler al¬mışsa da, işittikleri katliam haberleri ile çok kızgın olan bazı zeybekler Yunan askerleriyle birlikte hareket eden bazı Rumları öldürmüşlerdir. Bkz. Ömer Sami Coşar, İstiklâl Harbi Gazetesi, Yeni İstanbul Yayını, 1969, 1 Temmuz 1919. Bu konuda geniş bilgi için bkz. Ce¬lâl Bayar, Ben de Yazdım, C. VI, İstanbul, 1968, s. 1969 vd.; Asaf Gökbel, Milli Mücade¬lede Aydın, 1964, s. 244 vd.; Hamdi Buytulluoğlu, “Milli Mücadele Başlıyor” BTTD, C. III, S. 18, (Mart, 1969) s. 5; Rahmi Apak, İstiklâl Savaşında Garp Cephesi Nasıl Kuruldu?, İstanbul, 1942, s. 82 vd.
• Amiral Calthorpe, Commodore Fitzmaurice’i 21 Mayıs 1919’da yerine bırakmıştı. Bkz. Gotthard Jaeschke, Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri, (Çeviren: Cemal Köprülü), Ankara, 1986, s.88.
• Bu konuda diğer görüşler için bkz. Jaeschke, A.g.e., s.88-89.
• Jaeschke, A.g.e., s.88.
• Jaeschke, A.g.e., s.87; Kararda sözü edilen kişi General Allenby olmakla beraber uygulamada onu General Milne temsil edecekti. Bkz. Sina Akşin, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, İstanbul, 1976, s.464.
• Bayar, A.g.e., C. VII, İstanbul 1969, s. 2239; Jaeschke, A.g.e., s.87.
• ATAŞE (Askeri Tarih Stratejik Etüt Başkanlığı) Arşivi Kİ. 184, Ds. ıg-88 F. 314.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 30 Ds. 97-117 F. 2/1-4; Kİ, 118 Ds. 81-423 F. 37; Kâzım Özalp, Milli Mücadele, C. I, Ankara, 1988, s.53-54.
• Bayar, A.g.e., C. VII, s. 2239.
• Akşin, A.g.e., s. 463.
• Buytulluoğlu, A.g.m., BTTD, C. IV, S. 24 (Eylül, 1969), s.30
• Bayar, A.g.e., C. VII, s. 2254-2255.
• Tayyib Gökbilgin, Milli Mücadele Başlarken, C. II, Ankara, 1965, s. 177.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 30 Ds. 97-117 F.15; Milne Hattı’nı gösterir harita aynı Ds., F. 16’da mevcuttur. Ayrıca Kİ. 405 Ds. (11-9) F. 101 de Milne Hattı’nın bir krokisi bulun¬maktadır.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 275 Ds. 113-7,3 F. 23.
• Galip Kemali Söylemezoğlu, Başımıza Gelenler, İstanbul, 1939, s.203.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 183 Ds. 18-87 F- 55-
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 30 Ds. 97-117 F. 4/1-3.
• Kemal Atatürk, Nutuk, (1919-1927), Ankara, 1989, s. 235; ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 96 153'344 F. 4.
• Atatürk, Nutuk, s. 235; ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 30 Ds. 97-117 F. 15.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 87 Ds. 165-319 F. 13.
• Gökbilgin, A.g.e., C. II, s.178-179.
• Söylemezoğlu, A.g.e., s.203.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 183 Ds. 18-87 F. 63i Özalp, A.g.e., s.55-56.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 183 Ds. 18-87 F. IO^> KJ. 426 Ds. (1-5) 4 F. 15 (Bu tamim 12., 14., 20., 23., Kolordu ve 57. Fırka Kumandanlıklarına çıkarılmıştır.).
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 30 Ds. 97-117 F. 6/1-2.
• Gökbilgin, A.g.e., C. II, s.247-248. ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 183 Ds. 18-87 F. 58. ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 32;
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 184 Ds. 16-98 F. 169; General Milne’in yazısı için Bkz. ATA¬ŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 33-3.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 96 Ds. 153-344 F- 4 (Dahili memleket olayları hakkındaki 21 maddelik bu raporda, durumun 14. Kolordu ile 57. Fırka’ya yazılarak Yunan tecavüzlerine karşı halkın müdafaada bulunmalarının makul olacağı, ancak askerî kıtaların taarruzda bu¬lunmalarının mahzurlu olduğunun bildirildiği ifade edilmektedir.).
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 35.
• Gökbilgin, A.g.e., C. II, s. 180.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 26 Ds. 92-104 F. 60.
• Gökbilgin, A.g.e., C. II, s.177.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 43/2-3.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 34.
• Rumeli Hatt-ı Fasıl Komiseri Kaymakam (Yarbay) Keramettin Bey’in 10 Mart 1921 tarihli Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyaseti’ne yazısında bu husus belirtilmekte ve Barış Konferansı nezdinde herhangi bir teşebbüste bulunulması düşünülürse Komiserlik’te bulu¬nan kayıtlara nazaran bir vukuat listesinin derhal tanzim edilebileceği belirtilmektedir. Bkz. ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 536 Ds. 48-168 F. 13-1.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 35-3.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 37-4.
• Yunan işgal ve mezalimi konusunda yapılan müteaddit şikâyetleri incelemek üzere Paris Barış Konferansınca General Bunoust başkanlığında muhtelit bir komisyon kurulmuş¬tur. Komisyon yaptığı tahkikat sonunda tanzim ettiği mufassal raporu 7 Ekim 1919 tarihin¬de Konferansa sunmuştur. Beynelmilel Tahkik Heyeti’nin raporunda Yunanlılar İzmir ve civannda meydana gelen olaylardan mesul tutulmaktaydı. Bkz. ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 118 Ds. 81-423 F. 74; Türk İstiklâl Harbi, Gn. Kur. Harp Tarihi Dairesi, C. II, Kısım. 2, An¬kara, 1963, s. 361 vd.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 31 Ds. (62-A) 120 F. 36.
• Gökbilgin, A.g.e., C. II, S.İOO-İOİ.
• Gökbilgin, A.g.e., C. II, s.341-342.
• Söylemezoğlu, A.g.e., s. 203-204.
• Bayar, A.g.e., C. VII, s. 2255-2256.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 184, Ds. 19-87 F. 314.
• Uluğ İğdemir, Sivas Kongresi Tutanakları, Ankara, 1969, s.56.
• Atatürk, Nutuk, s. 237.
• Sebahattin Selek, İsmet İnönü, Hatıralar, C. I, İstanbul, 1985, s.209.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 26 Ds. 92-104 F. 94.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 119 Ds. 56-427 F. 43/2-3.
• Bayar, A.g.e., C. VII, s.2256.
• ATAŞE ARŞİVİ Kİ. 256 Ds. 5-6 F. 39.
• Atatürk, Nutuk, s. 308.