Çanakkale Savaşları Sırasında Osmanlı Hükümeti’ni ve Padişahı İstanbul’dan Taşıma Planları

Year 2008, Volume: 24 Issue: 70, 195 - 212, 03.03.2008

Mustafa Selçuk

Abstract

İtilâf Devletleri, Çanakkale savaşlarında Osmanlı Devleti’ni savaş dışı
bırakmak ve İstanbul’u ele geçirmek için Donanma ve Hava Kuvvetleri’nden oluşan filolarıyla İstanbul’u tehdit etmiş ve bombalamışlardır. Savaş süresince meydana gelen tahribatlar ve Osmanlı Devleti’nin aldığı önlemler bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Savaş esnasında Başkent
İstanbul’un maruz kaldığı tehlikeleri ortaya koymak için arşiv belgelerini
ve dönemin gazetelerini ana malzeme olarak kullanmak suretiyle özgün
bir çalışma yapmayı amaç edindik.

Keywords

İstanbul, Çanakkale Savaşı, Osmanlı, İtilaf Devletleri, Donanma

The Moving Plans Of Ottoman Government And Ottoman Sultan From İstanbul During The Gallipoli Wars

Abstract

The Allied Powers threatened and bombed İstanbul with their Navy and
Air Forces in the Gallipoli Campaing in order to disqualify The Ottoman
Empire from the war and capture İstanbul. The destructions during the war
and the precautions taken by The Ottoman Empire are the main issues in
this study. We have aimed at making an original study for bringing to light
the dangers that İstanbul, the capital city, faced during the war by utilizing
the archival documents and the newspapers of that time as our basic reference resources.

Keywords

İstanbul, The Gallipoli Campaing, Ottoman, The Allied Powers, Navy

References

• Ahmet İzzet Paşa, Feryadım, C.1, İstanbul, Nehir Yayınları, 1992.
• ARMAOĞLU, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi, C.1, Ankara, T.İ.B. Kültür Yay., 1994.
• BARTLETT, Ellis A., Çanakkale Gerçeği, İstanbul, Yeditepe Yay., 2005.
• BAYUR, Y. Hikmet, Türk İnkılâbı Tarihi, C.II, K.II, 3.bs., Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1991.
• BEYATLI, Yahya Kemal, Siyasi ve Edebi Portreler, İstanbul Fetih Cemiyeti, İstanbul, 1999.
• EİNTEİN, Lewis, Inside Constantinople, A Diplomatist’s Diary During the Dardanelles Expedition,April- September,1915, Londra, 1917.
• FELDMAN, Wilhelm, İstanbul’da Savaş Günleri, İstanbul, Selis Kitaplar, 2004.
• GÜLEN, Nejat, Şanlı Bahriyemiz, Türk Bahriyesinin 200 Yıllık Tarihçesi (1773-1973) , 2. Baskı, Kastaş Yay. İstanbul, 2001.
• HATEMİ, Nilüfer, Mareşal Fevzi Çakmak ve Günlükleri, C.1, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, 2002.
• İRTEM, Süleyman Kani, Meşrutiyetten Mütarekeye (1909- 1918) , (Haz. O.S.Kocahanoğlu), Temel Yay., İstanbul, 2004.
• İstanbul 1914-1923, Haz. Stefanos Yerasimos, İletişim Yayınları, İstanbul, 1996.
• JEVAKOF, Aleksandr, İstanbul 1914-1923, (Haz. S. Yerasimos), İletişim Yay., İstanbul, 1996.
• KARAL, E.Ziya, Osmanlı Tarihi, C.IX, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1996.
• KURŞUN, Zekeriya, “Çanakkale Muharebeleri”, DİA C.VIII, İstanbul, 1993.
• KÜÇÜK, Cevdet, “Balkan Savaşı”, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), C.V, İstanbul,1992.
• MOORHEAD, Alan, Gelibolu, Çev. A. Cevat Akkoyunlu, 5.bs., Doğan Kitapçılık A.Ş., İstanbul, 2004.
• MORGENTHAU, Henry, Ambassador Morgenthau’s Story, New York, 1918.
• Osmanlı Belgelerinde Çanakkale Muharebeleri I, Ankara, 2005.
• PAKALIN, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, C.1, MEB Yay. İstanbul 1993,.
• SANDERS, Liman V., Türkiye’de Beş Yıl, Çev. M.Ş.Yazman, İstanbul, Burçak Yayınevi, 1968.
• SELÇUK, Mustafa, Hedef Şehir İstanbul- Çankkale Geçildi mi?, İstanbul, Emre yay. 2005.
• Talat Paşa’nın Anıları, Haz. Alpay Kabacalı, İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2000.
• TERZİ, Arzu, Hazine-i Hassa Nezareti, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 2000
• TUNCOKU, Mete, Çanakkale 1915 Buzdağının Altı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 2002.
• TUTEL, Eser, Seyr-i Sefain Öncesi ve Sonrası, İletişim Yay., İstanbul, 2000.
• Türk Silahlı Kuvvetler Tarihi, Balkan Harbi, C.II, I. Kitap, Genelkurmay Başkanlığı Yay., 1993.
• TÜRKELDİ, A. Fuat, Görüp İşittiklerim, Ankara, Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1951.
• ——————, “Hazine-i Hassa” DİA., C.XVII, İstanbul,1998.
• UMAR, Ö.Osman, “Çanakkale Savaşı’nın Önemi ve Sonuçları”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S.15, İstanbul, 1998.
• YALÇIN, Durmuş ve Diğerleri, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi –I, Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yay. 2002.
• ZÜRCHER, Erik J., Savaş Devrim ve Uluslaşma, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., 2004.