Ataturk By British Sources

Year 1990, Volume: 7 Issue: 19, 75 - 92, 01.11.1990

Cemal Enginsoy

Abstract

Ataturk is the hero of many popular biographies in the world, especially in Western literature. With that; Works related to Atatürk are not limited to this field. It can be said that; the scope of many works in the field of modern Turkey, Ataturk largely gathers around the axis of attention. Britain supported Turks mostly through diplomatic means until World War I (1914-1918) and sometimes with military forces (as in the Crimean War of 1855-1856). Meanwhile, in the second half of the XIX century, he participated in the movements to share the Ottoman Empire, but he also made efforts to prevent it from disappearing as a whole (as in the Berlin Treaty of 1878). But we see that this traditional policy of Britain changed with the First World War. Because, together with Tsarist Russia, which had adopted the fall of the Ottoman Empire as the main goal, the Turks were also in the same ranks. Especially in the First World War, upon the collapse of Tsarist Russia and the defeat of the Ottoman Empire, Britain became the flag-bearer of the movement against the Turks. In the words of the well-known British writer Lord Kinross, "... all this (order) against the Turks was especially under the head of the (British) Prime Minister Lloyd George. Despite being a great (!) Leader, Lloyd George was a person with little knowledge of geography and historical events.

Keywords

Atatürk, Mustafa Kemal Pasha, British Sources

İngiliz Kaynaklarına Göre Atatürk

Abstract

Atatürk, dünyada, özellikle Batı literatüründe, popüler nitelikte birçok biyografinin kahramanıdır. Bununla beraber; Atatürk ile ilgili eserler, sadece bu alanla sınırlı değildir. Denilebilir ki; modern Türkiye’yi kapsamına alan pek çok eser, dikkatini büyük ölçüde Atatürk ekseni çevresinde toplar. İngiltere, I. Dünya Savaşı’na (1914-1918) kadar, daha çok diplomatik yoldan, bazen de (1855-1856 Kırım Savaşı’nda olduğu gibi) askerî kuvvetlerle Türkleri desteklemiştir. Bu arada, XIX.Yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı İmparatorluğu’nun paylaşılması için yapılan hareketlere katılmakla beraber, onun tüm olarak ortadan kalkmaması için (1878 Berlin Antlaşmasında olduğu gibi) gayret de sarfetmiştir. Ama, İngiltere’nin bu geleneksel siyasetinin I. Dünya Savaşı ile değiştiğini görüyoruz. Çünkü, Osmanlı İmparatorluğunun yıkılışını başlıca amaç olarak benimsemiş olan Çarlık Rusyası ile birlikte, Türkler de karşı artık aynı safta yer almıştır. Hele, I. Dünya Savaşı’nda, Çarlık Rusyasınm çökmesi ve OsmanlI İmparatorluğunun yenilmesi üzerine, İngiltere, Türklere karşı hareketin âdeta bayraktarı olmuştur. Tanınmış İngiliz yazarı Lord Kinross’un sözleri ile, “... Türklere karşı olan bütün bu (düzen), özellikle, çağın (İngiliz) Başbakanı Lloyd George’un başının altından çıkıyordu. Çok mükemmel (!) bir önder olmasına rağmen, Lloyd George, coğrafya ve tarihsel olaylar hakkında pek az bilgisi olan bir insandı.

Keywords

Atatürk, Mustafa Kemal Paşa, İngiliz Kaynakları

References

• Frank Knight, The Dardanelles Campaign, London, 1970, p. 34
• Arnold J. Toynbee, Turkey (çeviri: Türkiye), Milliyet yayınlan, 1971, s. 97-98
• Belleten, sayı: 80, Türk Tarih Kurumu, 1956, s, 351-352
• H.C. Armstrong, Gray Wolf, New York, 1961, p. 51
• David Walder, Çanakkale Olayı, Milliyet Yayınlan, 1970, s. 59-60
• David Hotham, The Turks, London, 1978, p. 22
• Geoffrey Lewis, Modem Turkey, London, 1974, p. 68-69
• Bilâl N.Şimşir, İngiliz Belgelerinde Atatürk (1919-1938), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1973
• Special News Bulletin, No. 4381, 15 Nov. 1980, p. 2-3
• Bernard Lewis, (çeviri) Modem Türkiye’nin Doğuşu, Ankara, 1988, s. 254-255
• Lord Kinross, (Çeviri) Bir Milletin Yeniden Doğuşu, İstanbul, 1967, s. 755-756.