Research Article
BibTex RIS Cite

İstanbul’un İşgali̇ Ve İşgal Dönemi̇ndeki̇ Uygulamalar (13 Kasim 1918-16 Mart 1920)

Year 2002, Volume: 18 Issue: 53, 319 - 372, 01.07.2002

Zekeriya Türkmen

Abstract

Tarih boyunca çeşitli medeniyetlere merkez olmuş İstanbul, Türkler tarafından fethedildikten sonra, stratejik konumu dikkate alınarak başkent yapılmış; kısa sürede önemli bir yönetim ve kültür merkezi haline getirilmiştir. Şark Meselesi'nin çözümlenmesinde düğüm noktası olarak kabul edilen İstanbul şehri, emperyalist devletlerin her zaman ilgisini çeken bir kent olmuştur. 30 Ekim 1918 tarihinde Osmanlı Devleti'nin imzaladığı Mondros Ateşkes Antlaşması, İstanbul'un işgaline uzanan süreci başlatmıştır. Müttefiklerin paylaşamadıkları bu şehri birlikte işgal etme planları, 13 Kasım 1918 tarihinde yürürlüğe konulmuş; İstanbul önlerine gelen İtilaf Devletleri donanması 465 yıllık Osmanlı başkentini askerî bir işgal ve abluka altına almıştır. 13 Kasım 1918'den 16 Mart 1920'ye uzanan süreçte İtilâf Devletleri işgal kuvvetleri İstanbul'da denetimi büyük ölçüde ellerine geçirmişlerdir. Bu zaman zarfında başkentteki uygulamaları ile bu işgalin geçici bir işgal olmadığını, burada kalıcı olduklarını göstermişlerdir. 5 Kasım 1919 tarihine gelindiğinde İtilâf Devletlerinin İstanbul’daki işgal kuvvetlerinin sayısı 50.000'i geçmiştir. İşgalciler, İstanbul'daki uygulamaları ile sömürü amaçlı olarak buraya geldiklerini de göstermekte idiler. Uzun bir işgal ve kontrol döneminden sonra İstanbul, Türk ordusunun denetimine geçmiş; başkenti bir oldu bitti ile işgal edenler; Türk bayrağını ve ordusunu selamlayarak şehri terk etmişlerdir.

Keywords

İstanbul İstanbul'un İşgali Mondros Ateşkes Antlaşması Osmanlı Devleti Kuva-yı Milliye

References

  • Aziz İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1989.
  • Ahmet Refik, Onuncu Asr-ı Hicride İstanbul Hayatı, Yay. Hz. Abdullah Uysal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1987.
  • Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey, Bir Zamanlar İstanbul, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul, Tarihsiz.
  • Edmondo de Amicis, İstanbul, Çev. Beynun Akyavaş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1986.
  • N. Iorga, Osmanlı Tarihi, (Çev. Bekir Sıtkı Baykal), c.V, Ankara 1948.
  • Soysal, İsmail, Fransız İhtilali ve Türk-Fransız Diplomasi Münasebetleri (1789-1802), Ankara 1964.
  • Gerard de Nerval, Muhteşem İstanbul, Çev. Refik Özdek, İstanbul 1974.
  • Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi: Nizam-ı Cedit ve Tanzimat Devirleri (1789-1856), Ankara 1961.
  • Driault, Edouard, Şark Meselesi, Çev, Mehmet Nazif, İstanbul 1328.
  • Uçarol, Rıfat, Siyasi Tarih (1789-1994), İstanbul 1995.
  • Esmer, Ahmet Şükrü, Siyasi Tarih, İstanbul 1944.
  • Kurat, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, Ankara 1970.
  • Tukin, Cemal, Osmanlı İmparatorluğu Devrinde Boğazlar Meselesi, İstanbul 1947.
  • Kürkçüoğlu, Ömer, Türk-İngiliz İlişkileri (1919-1926), Ankara 1978.
  • Bayur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılabı Tarihi, e. III/2, Ankara 1991.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dosya Usulü İrade Tasnifi (DUİT), Dosya (Ds): 54-1 (1 -10), Fihrist (F): 7, 29 Ağustos 1334.
  • Türkmen, Zekeriya , Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Ankara 2001.
  • Sertoğlu, Mithat, İstanbul, İslam Ansiklopedisi (İA), c. V/2, s, 1214/42.
  • Danişment, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, c. IV, İstanbul 1972.
  • Bıyıklıoğlu, Tevfik ve Ercan, Tevfik, Türk İstiklal Harbi Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı I, Genelkurmay ATAŞE Başkanlığı Yay., Ankara 1992.
  • Armaoğlu, Fahir, Siyasi Tarih (1789-1960), Ankara 1975.
  • Tevetoğlu, Fethi, Milli Mücadele Yıllarındaki Kuruluşlar, Ankara 1988.
  • Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye'de Siyasi Partiler, Ankara 1952.
  • Yüceer, Nasır, Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Ordusunun Azerbaycan ve Dağıstan Harekatı, Ankara 1996.
  • Ahmet İzzet Paşa, Feryadım, c.II, (Yay. Hz., Süheyl İzzet Furgaç-Yüksel Kanar), İstanbul 1993.
  • Ayışığı, Metin, Mareşal Ahmet İzzet Paşa (Askerî ve Siyasî Hayatı), Ankara 1997.
  • Orbay, Rauf, Cehennem Değirmeni-Siyasî Hatıralarım, (Yay., Hz. Emre Yayınevi), İstanbul 1993.
  • Fromkin, David, Barışa Son Veren Barış, Modern Ortadoğu Nasıl Yaratıldı 1914-1918, (Çev. Mehmet Harmancı), İstanbul 1994.
  • Gnkur. (Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı) ATAŞE Arşivi: 1/3, Kls: 6, Ds: 25, F: 3,4,4/5.
  • Gnkur. (Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı) ATAŞE Arşivi: 1/3 Kls: 51, Ds: 198, F: 1.
  • İkdam nr: 7811, 10 Kasım 1918; Vakit nr: 377, 10 Kasım 1918; Takvim-i Vekayi (TV) nr: 3392, 12 Teşrin-i sani (Kasım) 1918. ; TV nr: 3392,12 Teşrin-i sani 1918.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi: 1/4, Kls: 51, Ds. H-l, F: 28-30.
  • Türkmen, Zekeriya, Mustafa Kemal Paşa ve Yıldırım Ordular Grup Komutanlığı, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sy: 46, Ankara, Mart 2000.
  • Türkmen, Zekeriya, Yeni Devletin Şafağında Mustafa Kemal (Ekim 1918-Ocak 1920), Ankara 2002.
  • Atatürk, M. Kemal, Nutuk, c. I, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1987.
  • Temel, Mehmet, İşgal Yıllarında İstanbul'un Sosyal Durumu, Ankara 1998.
  • Himmetoğlu, Hüsnü, Kurtuluş Savaşında İstanbul ve Yardımları, c.I, İstanbul 1975.
  • Tansel, Selahattin, Mondros'tan Mudanya'ya Kadar, e. I, Ankara 1973.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 50, nr: 16.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 49-2, nr: 72, F: 3.
  • Türkmen, Zekeriya, İşgal Yıllarında İstanbul'daki Uygulamalar: Mütareke Döneminde Ermeniler Tarafından Türk Çocuklarının Kaçırılması ve Hristiyanlaştırılması, KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, c.II, Sy: 2, Ankara Güz 2000.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 52-2, nr: 79, F: 8.
  • BOA., Babıali Evrak Odası (BEO), Meşihat Gelen nr: 352732.
  • Criss, Bilge, İşgal Altında İstanbul 1918-1923, İstanbul 1994.
  • Johnson, Clarence Richard, İstanbul 1920, (Çev. Sönmez Taner), İstanbul 1995.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 59-1, nr: 40.
  • Atay, Falih Rıfkı, Mustafa Kemal'in Mütareke Defteri, İstanbul 1955.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS, Ds: 49-2, nr: 66. ; BOA., BEO., Harbiye Giden nr: 344540.
  • Tansel, Selahattin, Mondros'tan Mudanya’ya Kadar, c.I, İstanbul 1991.
  • Topuzlu, Cemil, 80 Yıllık Hatıralarım, İstanbul 1982.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi: l/.l, Kls: 25, Ds: 68, F: 42-2, 42-5.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi: 1/1, Kls: 25, Ds: 68, F: 34/1. 30 Teşrin-i sani 1335.
  • Kural, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1990.
  • Gökbilgin, Tayyip, Milli Mücadele Başlarken, Mondros Mütarekesinden Sivas Kongresine, Birinci Kitap, Ankara 1959.
  • Yerasimos, Stefanos, İstanbul 1914-1923, İstanbul 1996, s. 133-138.
  • BOA., Meclis-i Vükela Mazbatası (MV), Defter nr: 215, karar nr: 129.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS, 49-2, nr: 27, F: 2.
  • Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, 4 Kasım 1918,5 nci İçtima, 11 nci İn'ikad, s. 81.
  • Ertürk, Hüsamettin, İki Devrin Perde Arkası, İstanbul 1957.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/4, Kls: 51, Ds: H-3, F: 16-18; 1/1, Kls: 6, Ds: 25, F: 42-60.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/4, Kls: 51,Ds:H-3,F: 23.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/1, Kls: 6, Ds: 25, F: 81/2.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/1, Kls: 6, Ds: 25, F: 60; 1/4, Kls: 51, Ds: H-4, F: 16-17.
  • Belen, Fahri, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, c. V. Genelkurmay Basımevi, Ankara 1967.
  • Akşin, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, İstanbul 1983.
  • Bıyıklıoğlu, Tevfik, Trakya'da Milli Mücadele, c. I, Ankara 1955.
  • Rado, Şevket, I. Umumi Harpte ve Mütareke Günlerinde İstanbul, Hayat Tarih Mecmuası, sy: 3, Nisan 1971.
  • Yenigün, nr: 289,4 Kanun-ı sani 1920. ; İkdam Gazetesi, nr : 7803, 2 Kasım 1918.
  • BOA. BEO., Dahiliye Giden nr: 349377.16 Teşrin-i evvel 1336; BEO., Maliye Giden nr: 350282; BOA. DH. KMS., Ds: 53-3, Nr: 32, F: 2
  • Orhonlu, Cengiz, Yunan İşgalinin Meydana Getirdiği Göç ve Yunanlıların Yaptıkları Tehcirin Sonuçları Hakkında Genel Düşünceler, Belleten, Sy: 148, Ekim 1973.
  • Türkmen, Zekeriya, Belgelerle Yunan Mezalimi, Ankara 2000.
  • BOA., BEO., Dahiliye Giden nr: 345442. ; BOA. BEO., Maliye Giden nr: 348110; 348775. ; BOA. BEO., Harbiye Giden nr: 346212.
  • BOA., DUİT, Ds: 54-1 (1-11), F: 12-6. ; 79-4, nr: 176-6-2, F: 1-2. ; BOA. DH. (Şifre Kalemi) ŞFR, Ds: 107, nr: 46.
  • Palmer, Alan, Osmanlı İmparatorluğu Son Üçyüz Yıl Bir Çöküşün Yeni Tarihi, İstanbul 1995.
  • Yerasimos, Stefanos, Türk-Sovyet İlişkileri Ekim Devriminden Millî Mücadeleye, İstanbul 1979.
  • Tasvir-i Efkâr nr: 2977, 4 Şubat 1920; İkdam nr: 8255, 4 Şubat 1920; İkdam nr: 8320,13 Nisan 1920.
  • Vakit nr: 1058, 1059, 18-19 Kasım 1920; İleri nr: 1017, 16 Kasım 1920. ; Eskigün nr: 31,17 Şubat 1919.
  • BOA., DH. (İdare-i Umumiye) İUM., Ds: 19-15, nr; 1-23, F: 4-7.
  • Yenigün, nr : 269, 4 Kanun-ı evvel 1919. ; Yenigün, nr: 289,4 Kanun-ı sani 1920. ; Yenigün, nr: 289, 4 Kanun-ı sani 1920. ; Yenigün, nr: 333, 17 Şubat 1920.
  • BOA., DH. KMS., Ds: 37 2. nr: 32. ; BOA., MVM., nr; 217, belge nr: 65. ; BOA., BEO., Harbiye Gelen nr: 341160.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi, 1/2, Kls: 78, Ds: 51, F: 3.
  • Ertürk, Hüsamettin, Milli Mücadele Senelerinde Teşkital-ı Mahsusa, (Yay, Hz, Tevfik Apay), Basılmamış Daktilo Metin, Gnkur. ATAŞE Başkanlığı Kütüphanesi, Ankara 1975.
  • Türkmen, Zekeriya, Ali Rıza Paşa Kabinesi ve Kuva-yı Milliye İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sy: 46, Ankara-Mart 2000.
  • Atatürk, M. Kemal, Nutuk, c,I, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1987.
  • Gnkur, ATAŞE Arşivi, Türk İstiklal Harbi Koleksiyonu, Kls: 27, Ds; 1336/21, F: 4.
  • Belen, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, Ankara 1983.
  • Güner, Zekai ve Karabaş, Orhan, Milli Mücadele Dönemi Beyannameleri ve Basım, Ankara 1990.
  • Harp Tarihi Vesikaları Dergisi (HTVD)., Sy: 19, Belge nr: 499.
  • Yerasimos, Stefanos, İstanbul 1914-1923,İstanbul 1996.
  • Türkmen, Zekeriya, Kuleli Kaynaklı Şehitlerimiz, İstanbul 1993.
  • Aydın, Mesut, Milli Mücadele Döneminde TBMM Hükümeti Tarafından İstanbul'da Kurulan Gizli Gruplar ve Faaliyetleri, İstanbul 1992.
  • Eldem, Vedat, Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomisi, Ankara 1994.
  • Boratav, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 1908-1985, Gerçek yay., 1993.
  • Ayışığı, Metin, Kurtuluş Savaşı'nda Türkiye'ye Gelen Amerikan Heyetleri, Basılmamış Doçentlik Takdim Tezi, Balıkesir 1995.
  • Helmut Von Moltke, Moltke'nin Türkiye Mektupları, (Çev. Hayrullah Örs), İstanbul 1969.
  • Özsavcı, Tarık, Cumhuriyet Devrinde İtfaiye, İstanbul 1973.

Year 2002, Volume: 18 Issue: 53, 319 - 372, 01.07.2002

Zekeriya Türkmen

Abstract

Being a Central place for various civilizations throughout history, İstanbul became the Capital city after its conquest by Turks due to its strategic position and soon it turned out to be cultural and significant administrative center. The city of İstanbul, which was considered to be a crucial point for the resolution of the "Eastern Question", had always received quite attention from the imperialist States. Mudros Armistice Pact signed by the Ottoman State on October the 30th of 1918 initiated the events that brought the occupation of İstanbul. Being unable to divide the city for each State, Allied Forces'pian to invade İstanbul together was initiated by the Naval Forces of Entente State for blockade and military occupation of the 465-year-old capital city of Ottoman Empire. During the period from the October 13th of 1918 through the March 16th of 1920, the control of the city was nearly in the hands of Entente States. Their management and applications during this period clearly showed that they were here for the permanent rather than a short period. In November 5,1919, the number of Entente Powers in İstanbul were more than 50,000. The behavior and govemance of the occupants indicated that their presence in İstanbul was for the imperialistic reasons. After a lengthy occupation and foreign control, the city again was in the control ofTurkish Army and those who occupied the capital were forced to leave and salute Turkish flag and Army.

Keywords

İstanbul The occupation of İstanbul Mudros Armistice Pact Ottoman State Kuva-yi Milliye (national forces)

References

  • Aziz İstanbul, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1989.
  • Ahmet Refik, Onuncu Asr-ı Hicride İstanbul Hayatı, Yay. Hz. Abdullah Uysal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1987.
  • Balıkhane Nazırı Ali Rıza Bey, Bir Zamanlar İstanbul, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul, Tarihsiz.
  • Edmondo de Amicis, İstanbul, Çev. Beynun Akyavaş, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., Ankara 1986.
  • N. Iorga, Osmanlı Tarihi, (Çev. Bekir Sıtkı Baykal), c.V, Ankara 1948.
  • Soysal, İsmail, Fransız İhtilali ve Türk-Fransız Diplomasi Münasebetleri (1789-1802), Ankara 1964.
  • Gerard de Nerval, Muhteşem İstanbul, Çev. Refik Özdek, İstanbul 1974.
  • Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi: Nizam-ı Cedit ve Tanzimat Devirleri (1789-1856), Ankara 1961.
  • Driault, Edouard, Şark Meselesi, Çev, Mehmet Nazif, İstanbul 1328.
  • Uçarol, Rıfat, Siyasi Tarih (1789-1994), İstanbul 1995.
  • Esmer, Ahmet Şükrü, Siyasi Tarih, İstanbul 1944.
  • Kurat, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, Ankara 1970.
  • Tukin, Cemal, Osmanlı İmparatorluğu Devrinde Boğazlar Meselesi, İstanbul 1947.
  • Kürkçüoğlu, Ömer, Türk-İngiliz İlişkileri (1919-1926), Ankara 1978.
  • Bayur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılabı Tarihi, e. III/2, Ankara 1991.
  • Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA), Dosya Usulü İrade Tasnifi (DUİT), Dosya (Ds): 54-1 (1 -10), Fihrist (F): 7, 29 Ağustos 1334.
  • Türkmen, Zekeriya , Mütareke Döneminde Ordunun Durumu ve Yeniden Yapılanması (1918-1920), Ankara 2001.
  • Sertoğlu, Mithat, İstanbul, İslam Ansiklopedisi (İA), c. V/2, s, 1214/42.
  • Danişment, İsmail Hami, İzahlı Osmanlı Tarihi Kronolojisi, c. IV, İstanbul 1972.
  • Bıyıklıoğlu, Tevfik ve Ercan, Tevfik, Türk İstiklal Harbi Mondros Mütarekesi ve Tatbikatı I, Genelkurmay ATAŞE Başkanlığı Yay., Ankara 1992.
  • Armaoğlu, Fahir, Siyasi Tarih (1789-1960), Ankara 1975.
  • Tevetoğlu, Fethi, Milli Mücadele Yıllarındaki Kuruluşlar, Ankara 1988.
  • Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye'de Siyasi Partiler, Ankara 1952.
  • Yüceer, Nasır, Birinci Dünya Savaşında Osmanlı Ordusunun Azerbaycan ve Dağıstan Harekatı, Ankara 1996.
  • Ahmet İzzet Paşa, Feryadım, c.II, (Yay. Hz., Süheyl İzzet Furgaç-Yüksel Kanar), İstanbul 1993.
  • Ayışığı, Metin, Mareşal Ahmet İzzet Paşa (Askerî ve Siyasî Hayatı), Ankara 1997.
  • Orbay, Rauf, Cehennem Değirmeni-Siyasî Hatıralarım, (Yay., Hz. Emre Yayınevi), İstanbul 1993.
  • Fromkin, David, Barışa Son Veren Barış, Modern Ortadoğu Nasıl Yaratıldı 1914-1918, (Çev. Mehmet Harmancı), İstanbul 1994.
  • Gnkur. (Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı) ATAŞE Arşivi: 1/3, Kls: 6, Ds: 25, F: 3,4,4/5.
  • Gnkur. (Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı) ATAŞE Arşivi: 1/3 Kls: 51, Ds: 198, F: 1.
  • İkdam nr: 7811, 10 Kasım 1918; Vakit nr: 377, 10 Kasım 1918; Takvim-i Vekayi (TV) nr: 3392, 12 Teşrin-i sani (Kasım) 1918. ; TV nr: 3392,12 Teşrin-i sani 1918.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi: 1/4, Kls: 51, Ds. H-l, F: 28-30.
  • Türkmen, Zekeriya, Mustafa Kemal Paşa ve Yıldırım Ordular Grup Komutanlığı, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sy: 46, Ankara, Mart 2000.
  • Türkmen, Zekeriya, Yeni Devletin Şafağında Mustafa Kemal (Ekim 1918-Ocak 1920), Ankara 2002.
  • Atatürk, M. Kemal, Nutuk, c. I, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1987.
  • Temel, Mehmet, İşgal Yıllarında İstanbul'un Sosyal Durumu, Ankara 1998.
  • Himmetoğlu, Hüsnü, Kurtuluş Savaşında İstanbul ve Yardımları, c.I, İstanbul 1975.
  • Tansel, Selahattin, Mondros'tan Mudanya'ya Kadar, e. I, Ankara 1973.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 50, nr: 16.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 49-2, nr: 72, F: 3.
  • Türkmen, Zekeriya, İşgal Yıllarında İstanbul'daki Uygulamalar: Mütareke Döneminde Ermeniler Tarafından Türk Çocuklarının Kaçırılması ve Hristiyanlaştırılması, KÖK Sosyal ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, c.II, Sy: 2, Ankara Güz 2000.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 52-2, nr: 79, F: 8.
  • BOA., Babıali Evrak Odası (BEO), Meşihat Gelen nr: 352732.
  • Criss, Bilge, İşgal Altında İstanbul 1918-1923, İstanbul 1994.
  • Johnson, Clarence Richard, İstanbul 1920, (Çev. Sönmez Taner), İstanbul 1995.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS., Ds: 59-1, nr: 40.
  • Atay, Falih Rıfkı, Mustafa Kemal'in Mütareke Defteri, İstanbul 1955.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS, Ds: 49-2, nr: 66. ; BOA., BEO., Harbiye Giden nr: 344540.
  • Tansel, Selahattin, Mondros'tan Mudanya’ya Kadar, c.I, İstanbul 1991.
  • Topuzlu, Cemil, 80 Yıllık Hatıralarım, İstanbul 1982.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi: l/.l, Kls: 25, Ds: 68, F: 42-2, 42-5.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi: 1/1, Kls: 25, Ds: 68, F: 34/1. 30 Teşrin-i sani 1335.
  • Kural, Akdes Nimet, Türkiye ve Rusya, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1990.
  • Gökbilgin, Tayyip, Milli Mücadele Başlarken, Mondros Mütarekesinden Sivas Kongresine, Birinci Kitap, Ankara 1959.
  • Yerasimos, Stefanos, İstanbul 1914-1923, İstanbul 1996, s. 133-138.
  • BOA., Meclis-i Vükela Mazbatası (MV), Defter nr: 215, karar nr: 129.
  • BOA., (Dahiliye Nezareti Kalem-i Mahsus Müdüriyeti) DH. KMS, 49-2, nr: 27, F: 2.
  • Meclis-i Mebusan Zabıt Ceridesi, 4 Kasım 1918,5 nci İçtima, 11 nci İn'ikad, s. 81.
  • Ertürk, Hüsamettin, İki Devrin Perde Arkası, İstanbul 1957.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/4, Kls: 51, Ds: H-3, F: 16-18; 1/1, Kls: 6, Ds: 25, F: 42-60.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/4, Kls: 51,Ds:H-3,F: 23.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/1, Kls: 6, Ds: 25, F: 81/2.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi 1/1, Kls: 6, Ds: 25, F: 60; 1/4, Kls: 51, Ds: H-4, F: 16-17.
  • Belen, Fahri, Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi, Birinci Dünya Harbinde Türk Harbi, c. V. Genelkurmay Basımevi, Ankara 1967.
  • Akşin, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele, İstanbul 1983.
  • Bıyıklıoğlu, Tevfik, Trakya'da Milli Mücadele, c. I, Ankara 1955.
  • Rado, Şevket, I. Umumi Harpte ve Mütareke Günlerinde İstanbul, Hayat Tarih Mecmuası, sy: 3, Nisan 1971.
  • Yenigün, nr: 289,4 Kanun-ı sani 1920. ; İkdam Gazetesi, nr : 7803, 2 Kasım 1918.
  • BOA. BEO., Dahiliye Giden nr: 349377.16 Teşrin-i evvel 1336; BEO., Maliye Giden nr: 350282; BOA. DH. KMS., Ds: 53-3, Nr: 32, F: 2
  • Orhonlu, Cengiz, Yunan İşgalinin Meydana Getirdiği Göç ve Yunanlıların Yaptıkları Tehcirin Sonuçları Hakkında Genel Düşünceler, Belleten, Sy: 148, Ekim 1973.
  • Türkmen, Zekeriya, Belgelerle Yunan Mezalimi, Ankara 2000.
  • BOA., BEO., Dahiliye Giden nr: 345442. ; BOA. BEO., Maliye Giden nr: 348110; 348775. ; BOA. BEO., Harbiye Giden nr: 346212.
  • BOA., DUİT, Ds: 54-1 (1-11), F: 12-6. ; 79-4, nr: 176-6-2, F: 1-2. ; BOA. DH. (Şifre Kalemi) ŞFR, Ds: 107, nr: 46.
  • Palmer, Alan, Osmanlı İmparatorluğu Son Üçyüz Yıl Bir Çöküşün Yeni Tarihi, İstanbul 1995.
  • Yerasimos, Stefanos, Türk-Sovyet İlişkileri Ekim Devriminden Millî Mücadeleye, İstanbul 1979.
  • Tasvir-i Efkâr nr: 2977, 4 Şubat 1920; İkdam nr: 8255, 4 Şubat 1920; İkdam nr: 8320,13 Nisan 1920.
  • Vakit nr: 1058, 1059, 18-19 Kasım 1920; İleri nr: 1017, 16 Kasım 1920. ; Eskigün nr: 31,17 Şubat 1919.
  • BOA., DH. (İdare-i Umumiye) İUM., Ds: 19-15, nr; 1-23, F: 4-7.
  • Yenigün, nr : 269, 4 Kanun-ı evvel 1919. ; Yenigün, nr: 289,4 Kanun-ı sani 1920. ; Yenigün, nr: 289, 4 Kanun-ı sani 1920. ; Yenigün, nr: 333, 17 Şubat 1920.
  • BOA., DH. KMS., Ds: 37 2. nr: 32. ; BOA., MVM., nr; 217, belge nr: 65. ; BOA., BEO., Harbiye Gelen nr: 341160.
  • Gnkur. ATAŞE Arşivi, 1/2, Kls: 78, Ds: 51, F: 3.
  • Ertürk, Hüsamettin, Milli Mücadele Senelerinde Teşkital-ı Mahsusa, (Yay, Hz, Tevfik Apay), Basılmamış Daktilo Metin, Gnkur. ATAŞE Başkanlığı Kütüphanesi, Ankara 1975.
  • Türkmen, Zekeriya, Ali Rıza Paşa Kabinesi ve Kuva-yı Milliye İlişkileri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sy: 46, Ankara-Mart 2000.
  • Atatürk, M. Kemal, Nutuk, c,I, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1987.
  • Gnkur, ATAŞE Arşivi, Türk İstiklal Harbi Koleksiyonu, Kls: 27, Ds; 1336/21, F: 4.
  • Belen, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, Ankara 1983.
  • Güner, Zekai ve Karabaş, Orhan, Milli Mücadele Dönemi Beyannameleri ve Basım, Ankara 1990.
  • Harp Tarihi Vesikaları Dergisi (HTVD)., Sy: 19, Belge nr: 499.
  • Yerasimos, Stefanos, İstanbul 1914-1923,İstanbul 1996.
  • Türkmen, Zekeriya, Kuleli Kaynaklı Şehitlerimiz, İstanbul 1993.
  • Aydın, Mesut, Milli Mücadele Döneminde TBMM Hükümeti Tarafından İstanbul'da Kurulan Gizli Gruplar ve Faaliyetleri, İstanbul 1992.
  • Eldem, Vedat, Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğunun Ekonomisi, Ankara 1994.
  • Boratav, Korkut, Türkiye İktisat Tarihi 1908-1985, Gerçek yay., 1993.
  • Ayışığı, Metin, Kurtuluş Savaşı'nda Türkiye'ye Gelen Amerikan Heyetleri, Basılmamış Doçentlik Takdim Tezi, Balıkesir 1995.
  • Helmut Von Moltke, Moltke'nin Türkiye Mektupları, (Çev. Hayrullah Örs), İstanbul 1969.
  • Özsavcı, Tarık, Cumhuriyet Devrinde İtfaiye, İstanbul 1973.
There are 96 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Articles
Authors

Zekeriya Türkmen This is me

Publication Date July 1, 2002
Published in Issue Year 2002 Volume: 18 Issue: 53

Cite

Chicago Türkmen, Zekeriya. “İstanbul’un İşgali̇ Ve İşgal Dönemi̇ndeki̇ Uygulamalar (13 Kasim 1918-16 Mart 1920)”. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 18, no. 53 (July 2002): 319-72.
 Download Cover Image