Osmanlı,
XIII. yüzyılın sonlarında Anadolu Selçukluları ile Bizans sınırları arasında
kendisini gaza’ya adamış küçük bir uç beyliği olarak tarih sahnesine
çıkmıştır. Bu gaza faaliyetlerinin merkezini Balkanlar oluşturmuştur. Osmanlı
fetihlerinin Balkanlar’da hızla yayılmasıyla sancak denilen idari
birimler oluşturulmuştur. Bu bağlamda, Rumeli’de Gelibolu ve Vize’den sonra
Çirmen Sancağı kurulmuştur. Çirmen’in sancak merkezi olmasında Meriç Vadisi’ne
hâkim ve Edirne’yi koruyacak stratejik bir konumda olması etkili olmuştur.
Çirmen Sancağı, stratejik konumu sebebiyle Osmanlı’nın ilk askeri zümresini
oluşturan yaya ve müsellem teşkilatının merkezlerinden
biri olarak, askeri üs vazifesi gören bir uç
sancağı olarak gelişmiştir. Bu özelliğini 16. Yüzyıl sonlarına kadar
korumuştur.
Bu çalışma ile Osmanlı Devletinin
Balkanlar’daki fetihlerinde önemli bir üs görevi gören Çirmen Sancağının merkez
ile olan ilişkileri ortaya konmaya çalışılacaktır. Bu bağlamda, Çirmen’e ait şu
ana kadar tespit edilmiş yegâne şeriyye sicil defteri olan, 15. Numaralı Çirmen
Şeriyye Sicil Defteri kullanılmıştır. Bu sicil defterinde yer alan ve merkezden
gönderilen ferman ve berat belgeleri esas alınmıştır. Bu suretle, merkez ile
taşra arasındaki bürokratik ilişkinin hangi yollarla sağlandığı ve merkez ile
taşra arasındaki ilişkilerin hangi konular üzerinde yoğunlaştığı tespit
edilerek, Çirmen örneği üzerinden, Osmanlı idare tarihi çalışmalarına mütevazı
bir katkı sunulmak istenmektedir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | October 12, 2018 |
Submission Date | July 26, 2018 |
Acceptance Date | September 11, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Volume: 1 Issue: 2 |