Amerikan ve Kanada Basınında Doğu Trakya’nın Yunanistan Tarafından İşgali

Yıl 2025, Sayı: 16, 235 - 249, 28.10.2025

Burçin Işım

https://doi.org/10.32953/abad.1652011

Öz

Osmanlı Devleti I.Dünya Savaşı’nda yenilmişti. Osmanlı Devleti’nin düştüğü bu zor durumdan faydalanmak isteyen Yunanistan, Doğu Trakya’nın kendisine verilmesini talep ediyordu. Nitekim San-Remo Konferansı Doğu Trakya’yı Yunanistan’a vermişti. Askeri hazırlıklarını tamamlayan Yunanistan, 20 Temmuz 1920’de saldırı başlattı. Aynı gün Tekirdağ, 25 Temmuzda ise Edirne Yunanistan tarafından işgal edildi. Böylece kısa süre içinde Doğu Trakya askeri harekâtı sonuçlandı.
Yunanistan’ın başlattığı bu saldırı Amerikan ve Kanada basınının dikkatini çekmişti. Çalışmamızda Amerikan ve Kanada basının işgali nasıl duyurduğunu anlatmaya çalışacağız. Trakya harekâtı ile ilgili birçok haber gazetelerde yerini almıştı. Kralın Tekirdağ’a yapılan askeri harekâtı Averof gemisinden izlemesi ilk sayfalardan duyurulmuştu. Basın Yunan ordusunun yaptığı askeri harekâttan başarı ile bahsetmiş, birçok yerde Yunan ordusuna övgüler düzmüştü. Türk kolordusunun yaptığı savunma ise görmezden gelinmişti. Kısacası Amerikan ve Kanada basını tarafsız kalmayı başaramamıştı.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti , Amerika , Kanada , Yunanistan , Trakya , Edirne , Tekirdağ , Kırklareli , Basın

Occupation of Eastern Thrace By Greece in The American Press

Öz

Kaynakça

• Arşiv Kaynakları
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Osmanlı Arşivi (BOA)
• Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO)
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Asayiş Evrakı (DH.EUM.AYŞ)
• Dahiliye Nezareti İdare-i Umumiye Evrakı (DH.İ.UM)
• Dahiliye Nezareti Emniyet-i Umumiye Müdüriyeti Kalem-i Hususi (DH.EUM.KLH)
• Meclis-i Vükela Mazbataları (MV)
• Ankara Üniversitesi İnkılap Tarihi Enstitüsü Arşivi (TİTEA)
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar (İBBAKSA)
• Süreli Yayınlar Amerika ve Kanada Basını Berkeley Daily Gazette Ellensburg Daily Record Meriden Morning Record Lawrence Journal-World Lewiston Evening Journal Prescott Journal Miner Providence News Spokane Daily Chronicle The Bakersfield Californian The Border Cities The Deseret News The Evening Tribune The Gazette Times The Gettysburg Times The Lewiston Daily Sun The Meriden Daily Journal The Middletown News-Signal The Nevada Daily Mail The Owosso Argus: Press The Pittsburg Press The Portsmouth Daily Times The Rochester Sentinel The Spokesman=Review The Telegraph-Herald Providence News Kanada Basını The Calgary Daily Herald The Vancouver Sun The Ottowa Evening Cıtızen The Toronto World The Montreal Gazette The Morning Leader Türk Basını Akşam Alemdar Dersaadet İkdam İleri Muvakkit Vakit Yenigün
• Araştırma ve İnceleme Eserler
• AKIN, Veysi, “Cafer Tayyar Paşa’nın Esir Alınışı ve Esaret Hayatı”, İlmi Araştırmalar: Dil, Edebiyat, Tarih İncelemeleri, sy, I, 1995, ss. 31-38.
• AKŞİN, Sina, İstanbul Hükümetleri ve Milli Mücadele-III-İç Savaş ve Sevr’de Ölüm, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, c. IV Basım İstanbul 2017.
• BIYIKLIOĞLU, Tevfik Trakya’da Milli Mücadele, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, c. I, 3. Türk Tarih Kurumu Basımevi, bs., 3, Ankara 1992.
• DOĞRUÖZ, Türkan, Milli Mücadelede Kırklareli, Kırklareli Belediyesi Kültür Yayınları, Kırklareli 2007.
• GÖRGÜLÜ, İsmet, On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922 Balkan-Birinci Dünya ve İstiklal Harbi, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, bs., 2, Ankara 2014.
• GÜNER, Zekai, Trakya Paşaeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyetinin Kuruluşu ve Faaliyetleri (1 Aralık 1918-13 Mayıs 1920), Atatürk Kültür, Dil ve Tarih ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 1998.
• GÜNEŞ, İhsan, Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Türkiye’de Hükümetler-Programları ve Meclisteki Yankıları (1908-1923), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2012 İstanbul.
• Harp Tarihi Vesikaları Dergisi (HTVD), Yıl:7, sy. 24, Belge Nr, 605, 606, 607,608,609, 610, 630, Haziran 1958 Ankara.
• HELMREİCH, Paul C. Sevr Entrikaları, Çev: Şerif Erol İstanbul 1996.
• KAMİL, İbrahim, Bulgaristan Diplomatik Belgelerine Göre Anadolu’da ve Trakya’da Milli Mücadele (1919-1922), Nobel Yayınları, Ankara 2020.
• MACMILLAN Margaret, Paris Barış Konferansı 1919, Çev: Belkıs Dişbudak, Ankara 2004.
• MERAY, Seha L., Osman Olcay, Osmanlı İmparatorluğunun Çöküş Belgeleri Sevr Antlaşması Mondros Bırakışması İlgili Belgeler, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2020.
• ÖĞRETEN, Ceyhun “Amerikan Basınında Türk Millî Mücadelesi 19 Mayıs 1919-23 Nisan 1920”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi”, sy. 35, ss. 165-204.
• ÖZCAN, Ufuk “Wilson Prensipleri Üzerine”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, c. 2, sy. 4, ss. 37-48.
• ÖZDEMİR, Mustafa Burak, “Osmanlı İmparatorluğu’nun Taksim Projesi: San-Remo Konferansı (18-26 Nisan 1920)”, T.C. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale 2018.
• ÖZKAN, Kenan, “Yunan İşgali Sonrasında Doğu Trakya’dan Bulgaristan’a İltica Hareketi”, Belleten, Türk Tarih Kurumu, c. LXXXVII, sy. 309, ss. 635-684.
• TANSEL, Selahattin, Mondros’tan Mudanya’ya Kadar III, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2019.
• YAVUZ, Resul, “Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan Sevr Barış Antlaşmasına Giden Süreçte Türk Diplomasisi”, T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Doktora Tezi, İzmir 2016.