DEPLOYING TURKISH ARMED FORCES IN INTERNATIONAL MILITARY INTERVENTIONS IN ACCORDANCE WITH DOMESTIC LAW

Year 2015, Issue: 3, 247 - 265, 01.05.2015

Yasin Aslan

Abstract

The Turkish Armed Forces may be deployed abroad by a decision of the Grand
National Assembly of Turkey (GNAT) after the Council of Ministers submits a
mandate seeking permission for sending troops abroad, including all ministers’
signature to the General Assembly of GNAT and permission given by GNAT.
This mandate is a Parliament decision and is a significant example of relations
between legislative and executive. In accordance with the Constitution article
117 paragraph 2; Internal Service Code of Turkish Armed Forces article 35, and
Internal Service Regulation of Turkish Armed Forces article 85 paragraph 1;
Turkish Armed Forces have a duty to defend country against threats and dangers
from abroad; to sustain and empower standing strong military forces to deter
threats; to operate abroad in accordance with the decision of the GNAT; and
to help maintain international peace and security. The Constitutional Court
cannot supervise decision of the GNAT because this decision is not a code,
nor is an internal regulation.

Keywords

Military operations, use of force, mandate, national security, Constitution, legitimacy.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin Uluslararası Askerî Müdahalelerde Görevlendirilmesinin İç Hukuktaki Dayanakları

Abstract

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK)nin ülke dışına gönderilmesi, Bakanlar Kurulunda
tüm bakanlarca imzalanan ve Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)’nden
bu yönde izin talebini içeren bir tezkerenin Başbakanlık tarafından TBMM
Başkanlığına sunulması ve bu tezkerenin TBMM Genel Kurulunda görüşülüp
oylanması sonucunda alınan karar ile gerçekleşmektedir. Bu kararlar, Meclis
kararı niteliğindedir ve yasama organının yürütme organıyla ilişkilerine dair
kararlardan birine örnek teşkil etmektedir. Anayasa’nın 117/2, TSK İç Hizmet
Kanunu’nun 35 ve TSK İç Hizmet Yönetmeliği’nin 85/1’inci maddelerine
göre, TSK’nin görevi, yurt dışından gelecek tehdit ve tehlikelere karşı Türk
vatanını savunmak, caydırıcılık sağlayacak şekilde askerî gücün muhafazasını
ve güçlendirilmesini sağlamak, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla yurt
dışında verilen görevleri yapmak ve uluslararası barışın sağlanmasına yardımcı
olmak olarak tespit edilmiştir. Anayasanın 92’nci maddesi gereğince, TSK’nin
yurt dışına gönderilmesine TBMM izin verir. TBMM’nin bu konudaki kararı
kanun veya iç tüzük niteliğinde olmadığından, Anayasa Mahkemesinin denetimine
tabi değildir. Kuvvet kullanımı bir devlet için en önemli konulardan birisi
olduğu için kuvvet kullanımında yetkili organlar Anayasa’da düzenlenmiştir.
Ancak bu düzenlemeler açık ve net olmadığı için yeni tartışmaları da gündeme
getirmiştir. Bu tartışmaların ilkini yasama ve yürütme arasındaki yetki tartışması
oluştururken ikincisini yürütmenin kendi içindeki yetki kullanımı tartışması
oluşturmaktadır. Özellikle Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi ilkesinin
getirilmiş olması bu tartışmayı arttırmaktadır.

Keywords

Askerî harekât, kuvvet kullanımı, tezkere, millî güvenlik, Anayasa, meşruluk.