TÜRK DOKUMA SANATINDA SÖZLÜK DENEMESİ: AKSARAY-TAŞPINAR HALILARI SÖZLÜĞÜ ÖRNEĞİ

Year 2016, Issue: 55, 560 - 572, 01.09.2016

Kudret Safa Gümüş Deniz Gümüş

Abstract

Günümüzde Türk el sanatlarından biri olan Dokuma sanatı, önem arz eden bir bilim dalı olmasına rağmen bu alan üzerinde yapılmış kapsamlı bir sözlük bulunmadığı görülmektedir. Yöre bazında oluşturulan sözlüklerin daha sonra ortak bir terim sözlüğü haline getirilmesi, dokuma sanatına fayda sağlayacaktır. Türk dokuma sanatında bulunan bu eksikliği gidermek için araştırmacıların amacı, Anadoluyu bir bütün olarak ele alıp mükemmel bir dokuma sözlüğü oluşturmaktır; ancak Anadolu topraklarındaki dokuma merkezlerini araştırmak ve ortak bir sonuca ulaşmak çok uzun bir çalışmayı gerektirmektedir. Bu nedenle bu çalışma ile küçük sözlük denemelerinden yola çıkarak bütüne ulaşmanın doğru olacağı kanaatindeyiz. Bu alanda yapılacak çalışmaların alan araştırmasıyla tespiti mümkündür. Bu sebeple Aksarayın Taşpınar kasabasında halı dokuyan yaklaşık oniki kişinin ses kaydı alınmış ve dokuma ile ilgili kelimeler ortaya çıkarılmıştır. Çalışmaya konu olan kelimeler dokuyucunun ağzından bizzat çıkan gerçek kelimelerdir. Daha sonra bu kelimeleri, özenle tanımlayarak hazırladığımız sözlük denemesi ile Aksaray-Taşpınar yöresine ait bir nevi Dokuma Sözlüğü oluşturulmuştur. Bu çalışma, 20132014 yılları arasında yörede yaptığımız araştırmalardan derlediğimiz küçük bir sözlük denemesidir.

Keywords

Sanat, Dokuma, Sözlük, Aksaray- Taşpınar.

TRIAL OF TURKISH ART OF WEAVING IN THE DICTIONARY: EXAMPLE OF THE AKSARAY-TAŞPINAR CARPETS DICTIONARY

Abstract

Although the art of weaving which is one of the Turkish handcrafts is an important field, it is seen that there is not a comprehensive dictionary in this field. The region based dictionaries are turned into dictionary of term and this provides benefit to this art. The aim of the researchers is to create a perfect dictionary by dealing as a whole Anatolia. But researching the whole centers of weaving in Anatolia and obtaining a result requires long term studies. So, researchers consider that it is useful to reach the whole from small trying of dictionaries. The research can be detected by making field study. For this reason, twelve peoples voice records have been made living in town of Taşpınar in Aksaray and revealed the words that are related with weaving. These words are the real words which are directly getting away from the mouth of the weaver. Afterwards, these words have been identified conscientiously and have been formed a weaving dictionary belongs to Taşpınar-Aksaray. This research is a trying of dictionary which we have compiled from our searching in 2013-2014.

Keywords

Art, Carpet, Dictionary, Aksaray- Taşpınar