Abstract
Zamir nsi bugüne kadar dilciler tarafından birçok ulusal ve uluslararası bilimsel çalışmada ele alınarak çeşitli yönleriyle incelenmiş, hakkında farklı görüşler ileri sürülmüştür. Fakat özellikle ortaya çıkışı, kökeni, sesbirim mi biçimbirim mi olduğu, işlevleri olmak üzere koruyucu ünsüz olup olmadığı, Çağatay Türkçesi ile Özbek Türkçesi ve Yeni Uygur Türkçesindeki kullanımı gibi hususlara genel kabul gören bir çözüm getirilememiştir. Bu makalede zamir nsi ile ilgili yapılan çalışmalar özetlendikten sonra bu sesin kullanım alanları, ortaya çıkışı ve kökeni, sergilemiş olduğu çeşitli işlevleri ve bu işlevlerin gelişim safhaları ele alınmıştır. Doldurma bir ses olarak ortaya çıkan /n/ sesinin zamanla işlev kazanıp anlam farklılığı oluşturarak sesbirimden biçimbirime geçme yani zamir n'sine dönüşme süreci ve bu süreç sonunda kazandığı işlevler incelenmiştir. Ayrıca zamir n'sinin koruyucu ünsüz olup olmadığı tartışılmış ve Tarihî Çağatay Türkçesi ile bunun devamı olan Özbek Türkçesi ve Yeni Uygur Türkçesinde kullanılmadığı yönündeki iddialar metinlerden alınan örneklerle çürütülmüştür. Daha sonra bu sesin söz konusu dillerdeki durumu ve diğer Türk dillerine göre sınırlı kullanımı üzerinde durulmuştur.
Keywords
Abstract
The topic of pronominal n has been studied by several linguists in many national and international scientific symposiums using different linguistic approaches with regard to its origin, functions and usages in different Turkic dialects such as Chaghatai, Uzbek and New Uighur. However a clear answer to those questions has not been found yet, at least an answer accepted by the majority of Turkologs. In this article, having summarized the previous studies on the pronominal n, we have taken the issues of its origin, different usages, functions and appearing stages of is functions. The sound n, at the beginning must have been a supporting-functionless sound but then it gained some funtions and moved from being a phoneme to a morpheme. We also discussed whether it is a protective consonant and whether has been used in historical Chaghatai Turkish texts and in modern dialects of Uzbek and Uighur. Despite the common belief in Turkology that the pronominal n has not been used in Chaghatai, Uzbek and Uighur, we are of the opinion that the pronominal n has been used in aforementiond languages.
Keywords
Details
| Other ID | JA54MT24JY |
|---|---|
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | May 1, 2017 |
| Submission Date | May 1, 2017 |
| Published in Issue | Year 2017 Issue: 60 |