Koklear İmplantlı Çocukların Gelişimsel Sürecine Ailelerin Bakışı: Ailesel Bakış Perspektifi Anketi ile Değerlendirme

Year 2025, Volume: 8 Issue: 3, 355 - 362, 22.10.2025

Merve Durgut , Fatih Mutlu , Murat Öztürk , Günay Kırkım

https://doi.org/10.53446/actamednicomedia.1752733

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, koklear implant (Kİ) uygulanan çocukların ebeveynlerinin implantasyon sürecine ve çocuklarının gelişimsel sürecine ilişkin algılarının Ailesel Bakış Perspektifi Anketi (ABPA) aracılığıyla değerlendirilmesi amaçlandı.
Yöntem: Merkezimizde Kİ cerrahisi uygulanmış, odyolojik kontrolleri devam eden 100 çocuğun ebeveyni dahil edildi. Katılımcılara, çocuklarının rutin kontrollerinde karar verme, implantasyon süreci, implantın etkisi, destek, iletişim, kendine güven, iyilik hâli, sosyal ilişki, eğitim, klinik destek ve genel değerlendirme başlıklarında 11 alt ölçek ve toplam 58 maddeden oluşan ABPA yüz yüze uygulandı. Veriler tanımlayıcı istatistiksel yöntemlerle değerlendirildi.
Bulgular: Çocukların kronolojik yaşı 121,2 (24-204) ay, Kİ yaşı ise 34,8 (10-132,1) ay idi. Çocukların %50’si kız, %50’si erkekti, %53’ü bilateral, %39’u sağ, %8’i sol kulak Kİ kullanıyordu. ABPA’nın %77’sini anne-baba birlikte, %8’ni yalnızca anne, %6’sını yalnızca baba, %9’unu diğer aile bireyleri doldurdu. Ebeveynlerin %97’si implantasyon sürecini çok stresli, %92’si implantın çocuklarının gelecekte mesleki başarısına katkı sağlayacağını, %90’dan fazlası ise implant sonrası çocuklarının çevresel uyaranlara tepkilerinin arttığını belirtti. Ebeveynlerin %99’u Kİ merkezinin yeterli bilgilendirme yaptığını ve eğitim kurumu ile iletişim halinde olmaları gerektiğini belirttiler.
Sonuç: Bulgular, Kİ’ın çocukların yalnızca işitme becerilerini değil, aynı zamanda sosyal, akademik ve duygusal gelişimlerini olumlu yönde etkilediğini; bu sürecin ebeveynler için sabır ve destek gerektiren, ancak yüksek memnuniyetle sonuçlanan çok boyutlu bir deneyim olduğunu ortaya koydu.

Keywords

Koklear implant , ebeveyn algısı , ailesel bakış perspektifi anketi , sosyal gelişim , eğitim süreci , klinik hizmetler

Parents' Perspective on the Developmental Process of Children with Cochlear Implants: Assessment Using the Family Perspective Questionnaire

Abstract

Objective: The aim of this study was to evaluate the perceptions of parents of children with cochlear implants (CI) regarding the implantation process and their children's developmental process using the Family Perspective Questionnaire (FPQ).
Methods: The study planned to include 100 parents of children who had undergone CI surgery at our centre and were continuing with audiological follow-ups. The FPPQ, consisting of 11 subscales and a total of 58 items covering decision-making during routine check-ups, the implantation process, the effect of the implant, support, communication, self-confidence, well-being, social relationships, education, clinical support, and general evaluation, was administered face-to-face to the participants. The data were evaluated using descriptive statistical methods.
Results: The children's chronological age was 121.2 (24-204) months, and their CI age was 34.8 (10-132.1) months. 50% of the children were female, 50% were male, 53% had bilateral implants, 39% had implants in the right ear, and 8% had implants in the left ear. 77% of the ABPA forms were completed by both parents, 8% by the mother alone, 6% by the father alone, and 9% by other family members. 97% of parents reported that the implantation process was very stressful, 92% believed that the implant would contribute to their children's future professional success, and over 90% noted that their children's responses to environmental stimuli had increased after implantation. According to 99% of parents, the CI centre provided comprehensive information, and they highlighted the need for continuous communication with the educational institution.
Conclusion: The findings revealed that CI positively affect not only children's hearing abilities but also their social, academic, and emotional development; this process is a multidimensional experience that requires patience and support from parents but results in high satisfaction.

Keywords

Cochlear implant , parental perception , family perspective survey , social development , educational process , clinical services

References

• Yeter G, Piştav Akmeşe P, Kirazlı G, Öğüt F, Kirazlı T. Koklear implantlı okul öncesi çocukların dil, bilimsel süreç ve işitsel muhakeme becerilerinin araştırılması. Turk J Audiol Hearing Res, 2022;5(2):35-41. doi:10.34034/tjahr.1114039
• Zaidman-Zait A, Young RA. Parental involvement in the habilitation process following children's cochlear implantation: an action theory perspective. J Deaf Stud Deaf Educ. 2008;13(2):193-214. doi:10.1093/deafed/enm051
• Peker S. Koklear İmplant Uygulanan Çocuklar ve Ebeveynlerinin Yaşam Kalitesi ve Ebeveynlerin Bakım Yükünün Sağlıklı Çocuklar ve Ebeveynleri ile Karşılaştırılması [Doktora tezi]. İzmir, Türkiye: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Cerrahi Hastalıkları Hemşireliği Anabilim; 2019.
• Incesulu A, Vural M, Erkam U. Children with cochlear implants: parental perspective. Otol Neurotol. 2003;24(4):605-611. doi:10.1097/00129492-200307000-00013
• Akan M. Koklear İmplantlı Çocukların Gürültüde Konuşmayı Anlama Becerilerinin Değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. İzmir, Türkiye: Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Odyoloji Bilim Dalı; 2020.
• Archbold S, Lutman ME. Nottingham Pediatric Cochlear Implant Program and Institute of Sound and Vibration Research, University of Southampton. Copyright 2000.
• Archbold S, Sach T, O'neill C, Lutman M, Gregory S. Outcomes from cochlear implantation for child and family: parental perspectives. Deafness & Education International. 2008;10(3):120-142. doi:10.1179/146431508790559751
• O’Neill C, Lutman ME, Archbold SM, Gregory S, Nikolopoulos TP. Parents and their cochlear implanted child: questionnaire development to assess parental views and experiences. Internatioanal Journal of Pediatric Otorhinolaryngology. 2004;68(2):149-160. doi: 10.1016/j.ijporl.2003.09.015.
• Piplani S, Kalaiah MK, Shastri U. Relationship between parental stress and attitude towards cochlear implantation outcomes in children in an Indian context. CoDAS, vol.34, n5, e20210125, 2022. doi:10.1590/2317-1782/20212021125.
• Cejas I, Mitchell CM, Barker DH, Sarangoulis C, Eisenberg LS, Quittner AL. Parenting stress, self-efficacy, and involvement: effects on spoken language ability three years after cochlear implantation. Otol Neurotol. 2021;42(10S):S11-S18. doi:10.1097/MAO.0000000000003374
• Spahn C, Richter B, Burger T, Löhle E, Wirsching M. A comparison between parents of children with cochlear implants and parents of children with hearing aids regarding parental distress and treatment expectations. Int J Pediatr Otorhinolaryngol. 2003;67(9):947-955. doi:10.1016/s0165-5876(03)00160-5
• Warner-Czyz AD, Nelson JA, Kumar R, Crow S. Parent-reported quality of life in children with cochlear implants differs across countries. Front Psychol. 2022;13:966401. Published 2022 Oct 6. doi:10.3389/fpsyg.2022.966401
• Geers A, Brenner C, Nicholas J, Uchanski R, Tye-Murray N, Tobey E. Rehabilitation factors contributing to implant benefit in children. Ann Otol Rhinol Laryngol Suppl. 2002; 189:127-130. doi:10.1177/00034894021110s525
• Cuda D, Manrique M, Ramos Á, et al. Improving quality of life in the elderly: hearing loss treatment with cochlear implants. BMC Geriatr. 2024;24(1):16. doi:10.1186/s12877-023-04642-2
• Waltzman SB, Cohen NL, Green J, Roland JT Jr. Long-term effects of cochlear implants in children. Otolaryngol Head Neck Surg. 2002;126(5):505-511. doi:10.1067/mhn.2002.124472 16. Rochd S, Benhoummad O, Lakhdar Y, et al. Health-related quality of life in children with cochlear ımplants from parents' perspective. J Audiol Otol. 2023;27(3):115-122. doi:10.7874/jao.2022.00353