Examples of Boucla and Gouna from the Greek Cemetery of the St. Nicholas Church in Myra / Demre

Year 2015, Issue: 18, 299 - 324, 01.06.2015

Ebru Fatma Fındık

Abstract

During the excavations at the Church of St. Nicholas in the Demre district of Antalya Province under the direction of Prof. Dr. Yıldız Ötüken, burials were uncovered about 1-1.50 m. beneath the surface. Thought to date to the Ottoman period, possibly from the 18th to the early 20th centuries, a Greek cemetery was uncovered east and north-east of the church. Some skeletons were uncovered with remains of textiles while others had round silver objects. The textiles are badly preserved and include fragments of a shalwar baggy trousers and a kaftan. The kaftan is embroidered with floral compositions together with cross motifs. Our research identified parallels to the costumes and silver jewelry at the island of Kastellorizo offshore from Kaş. Some of the Greek population of Demre migrated to that island in the course of the great population exchange of 1923. It is further known that the Greeks of the island and the Greeks of Demre had close connections through the Church of St. Nicholas. Therefore, it was inevitable that a common culture and traditions developed because of their strong geographic, religious and ethnic relationships. As of 2012, our research concentrated on the island of Kastellorizo. Regular weekend excursions during the summer months allowed us to collect data on the socio-cultural, religious and economic relations between the Greeks of Demre and Kastellorizo that has gone since the Ottoman period. This article presents the gouna costume with embroidery and the boucla jewelry worn by the women of the island, and has attempted to assess the connections between the two Greek communities through the evidence derived from the cemetery and burial traditions.

Myra / Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi Rum Mezarlığından Boucla ve Gouna Örnekleri

Abstract

Antalya İli sınırları içindeki antik Myra kenti modern Demre İ.S. 5-15. yy.’lar arasında Likya Bölgesi’nin metropolisidir. Kent, Patara’da doğduğu ve 4. yy.’da Myra’da piskoposluk yaptığı bilinen Aziz Nikolaos sayesinde önem kazanmıştır1. Ölümünden sonra 5. yy.’da azizin adına bir kilise ve mezar yapısı inşa edilmiş; 6. yy.’dan itibaren Kudüs yolu üzerindeki mezarı önemli bir ziyaret yeri olmuştur2. Ortaçağ’da Aziz Nikolaos Kilisesi’nin çevresindeki yapılarla birlikte bir manastırın parçası olduğu, kilisenin batı avlusundaki bir kitabe ile belgelenir3. Myra kenti ve kilise 7. yy.’dan 11. yy.’ın ortalarına kadar süren Arap akınlarının yanı sıra, deprem ve sel gibi doğal afetlerle tahrip olmuştur. 1071 yılındaki Malazgirt Savaşı’ndan sonra Türkler bölgeye yerleşmeye başlamış; 1207’de Antalya’nın ardından kent, tamamen Türkler tarafından fethedilmiştir4. Tarihi kesin olarak bilinmemekle birlikte, olasılıkla 13. yy.’ın ikinci yarısında veya Geç Ortaçağ’da, yerleşimi kuzeyden çevreleyen Myros Çayı’nın taşması sonucu kilise galeri seviyesine kadar alüvyon toprakla dolmuş ve bu tarihten sonra kullanılmaz olmuştur5. 1383-1394 yılları arasında Myra’nın adı bilinen son metropoliti Matthaios’tur6; 15. yy.’da ise kentin adı piskoposluk listelerinden silinmiştir.

References

• Acara 1994 M. Acara, “Maden Buluntular”, bk.: Y. Ötüken, “1993 Yılı Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi Kazısı”, KST 16.2 (1994) 361-375.
• Anrich 1913-1917 G. Anrich, Hagios Nikolaos, Der Heilige Nikolaos in der Griechischen Kirche, Texte und Untersuchungen (1913-1917).
• Armağan 1997 A. L. Armağan, XVI. Yüzyılda Teke Sancağı (Tapu Tahrir Defterlerine Göre) (Ankara Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi 1997).
• Bulgurlu 2010 V. Bulgurlu, “Erken Gezginlerin Gözüyle Myra / Demre”, bk.: N. Çevik (ed.), Arkeolojisinden Doğasına Myra / Demre ve Çevresi (2010) 273-291.
• Cockerell 1903 S. P. Cockerell (ed.), Travels in Southern Europe and the Levant 1810-1817, The Journal of C. R. Cockerell, R. A. (1903).
• Condra 2013 J. Condra (ed.), Encyclopedia of National Dress Traditional Clothing Around the World (2013).
• Choniates 1835 Niketas Choniates, Historia (1835).
• Dalvimart 1802 O. Dalvimart, The Costume of Turkey (1802).
• Demiriz 1966 Y. Demiriz, “Demre’deki Aziz Kilisesi”, TürkAD XV.I, 1966, 13-34.
• Diamandaras 1988 Α. Σ. Διαμαντάρας, Ο Παράπλους της Λυκίας. Από Μεγίστης Καστελλόριζον Εις Λυκίαν.
• Επιμέλεια, Α. Κ. Μιχαλάκης - Ε. Ι. Χατζηγιννάκης (ed.) (1988).
• Eideneier 1987 H. Eideneier, Neograeca medii aevi: Text und Ausgabe. Tagungsakten zum internationalen wissenschaftlichen Symposion von 1986 zur Herausgabe von Texten der Byzantinischen Volksliteratur (1987).
• Erdal 1997 Ö. D. Erdal, Demre Aziz Nikolaos Kilisesi’nden Çıkarılan İnsan İskeletlerinin Antropolojik Açıdan İncelenmesi (Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi 1997).
• Erdal 2009a Ö. D. Erdal, “Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Topluluğundaki Travmaların Paleoepidemiyolojik Analizi”, H.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, 26.2, 2009, 97-113.
• Erdal 2009b Ö. D. Erdal, “Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Geç Bizans ve Yakınçağ İnsanlarının Yaşam Biçimleri”, Adalya XII, 2009, 361-388.
• Erten 1940 S. F. Erten, Antalya Tarihi (1940).
• Feld 1975 O. Feld, “Die Innenausstattung der Nikolaoskirche in Myra”, bk: J. Borchhardt (ed.), Myra. Eine lykische Metropole, IstForsch 30 (1975) 360-397.
• Fellows 1840 Sir C. Fellows, An Account of Discoveries in Lycia: being a journal kept a second excursion in Asia Minor (1840).
• Fındık 2007 E. Fındık, “Myra-Demre Aziz Nikolaos Kilisesi Kazılarından Osmanlı Dönemi Seramik Cam ve Diğer Buluntular”, SERES’07 IV. Uluslararası Katılımlı Seramik, Cam, Emaye, Sır ve Boya Semineri, 27-29 Kasım 2007, Eskişehir (2007) 728-748.
• Güçlü 2010 M. Güçlü, “Selçuklulardan Cumhuriyet’e Demre Bölgesi”, bk.: N. Çevik (ed.), Arkeolojisinden Doğasına Myra / Demre ve Çevresi (2010) 305-318.
• Håland 2008 E. J. Håland, “Greek Women and Death, ancient and modern: A Comparative Analysis”, bk.: E. J. Håland. (ed.), Women, Pain and Death: Rituals and EverydayLife on the Margins of Europe and Beyond (2008) 34-62.
• Harrison 1963 R. M. Harrison, “Churches and Chapels of Central Lykia”, AnatSt 13, 1963, 117-151.
• Hauser 1943 W. Hauser, “Greek Island Embroideries”, The Metropolitan Museum of Modern Art Bulletin, New Series 1.8, 1943, 251-260.
• Hederer 1924 H. Charles, L’Ile du Chateau-Rouge (1924).
• Hellenkemper – Hild 2004 H. Hellenkemper – F. Hild, Lykien und Pamphhylien, TIP 8 (2004).
• Hondros (t.y) Κ. Μ. Χονδρός, Οι Φορεσιές Των Γυναικών της Μεγίστης (Καστελλόριζου) (t.y.).
• Jaussen 1917 A. S. Jaussen, Raphael, L’Ile de Castellorizo (1917).
• Karakaya 2010 N. Ç. Karakaya, “Myra Aziz Nikolaos Kilisesi ve Duvar Resimleri Işığında Aziz Nikolaos’un Yaşamı ve Kişiliği”, bk.: N. Çevik (ed.), Arkeolojisinden Doğasına Myra / Demre ve Çevresi (2010) 127-135.
• Kazhdan 1991 A. P. Kazhdan, Dictionary of Byzantium (1991).
• Köroğlu 2004 G. Köroğlu, Anadolu Uygarlıklarında Takı (2004).
• Lemos 2002 I. S. Lemos The Protogeometrik Aegean (2002).
• Lethaby 1915 W. R. Lethaby, Myra and Lycian Sculpture, Antiquities of Ionia V (1915).
• Mayer 1803 L. Mayer, Luigi, Views in Palestine: from the original drawings of Luigi Mayer with an historical and descriptive account of the country and its remarkable places: Luigi Mayer (1803).
• Mellink 1965 M. J. Mellink, “Archaeology in Asia Minor”, AJA 69.2, 1965, 144-145.
• Nazım 1961 Nabizade Nazım, Hikayeler, Külliyat II. A. B. Serengil (haz.) (1961). Osman Hamdi – Launay 1873
• Osman Hamdi Bey – Marie de Launay, 1873 Yılında Türkiye’de Halk Giysileri, Elbise-i Osmaniyye. E. Üyepazarcı (çev.) (1999).
• Ötüken 1990 S. Y. Ötüken, “1989 Yılında Antalya’nın Demre İlçesi’ndeki Aziz Nikolaos Kilisesi’nde Yapılan Çalışmalar”, KST XIII (1990) 179-192.
• Ötüken 1994 S. Y. Ötüken, “1993 Yılı Demre, Aziz Nikolaos Kilisesi Kazısı”, KST 16.2 (1994) 361- 375.
• Pappas 2010 N. Pappas - N. Bogiatzis, An Island in Time: Castellorizo in Photographs 1890-1948 (2010).
• Pekhlivanidis 1989 Γ. Πεχλιβανίδης, Αττάλεια και Ατταλειώτες, Τόμος Β (1989).
• Peschlow 1975 U. Peschlow, “Die Architektur der Nikolaoskirche in Myra”, bk.: J. Borchhardt (ed.), Myra. Eine lykische Metropole, IstForsch 30 (1975) 303-359.
• Petropoulos 1963 Β. Έγγραφα Ρόδου και Καστελλορίζου Των Ετών 1847-1874. Μνημεία του Μεταβυζαντινού Δικαίου 5, Γ.Α. Πετρόπουλος (ed.) (1963).
• Peterson – von Luschan 1889 E. Petersen – F. von Luschan, Reisen in Lykien Milyas und Kibyratis (1889).
• Psalty 1952 F. Psalty, “Saint Nicolas succasseur de Neptune et Père Noél”, TTOK Belleteni 120, 1952, 27-28.
• Rott 1908 H. Rott, Kleinasiatische Denkmaeler aus Pisidien, Pamphylien Kappadokien (1908).
• Sevcenko 1984 I. Ševčenko – N. P. Ševčenko, The Life of Saint Nicholas of Sion (1984).
• Siké 1991 Y. de Siké, “Miroir d’une société insulaire: le manteau nuptial de Kastellorizo”, Costumes de la collection d’Aumale, 1914-1938, Musée de l’Homme, Novembre 1990-mai 1991 (1991) 65-67.
• Simpson 2013 C. Simpson, “Greek embroidery and the making of heritage”, Modern Greek Studies (Australia and New Zealand) Vol. 16-17A, 2013, 275-292.
• Spratt – Forbes 2008 T. A. B. Spratt – E. Forbes, Likya’da Yolculuklar, D. Türker (çev.) (2008).
• Şefik 1937 M. Şefik, İstiklal Harbinde 57. Tümen ve Aydın Milli Cidali (1937) C. I.
• Tarsouli 1951 A. Tarsouli, Embroideries and costumes of Dodecanese (1951).
• Texier 1839-1849 C. Texier, Description de l’Asie Mineure; Beaux Arts, Monuments Historiques, Plan et Topographie des Cités Antiques I-III (1839-1849).
• Texier 2002 C. Texier, Küçük Asya, A. Suat (çev.) (2002) C. III.
• Salname-i Vilayet-i Konya, Mali 1330, Def’a. 30, 657, 715.
• Salname-i Vilayet-i Konya, H 1322, Def’a.29, 318, 173-175.
• E. F. Fındık, The Transformation of the Metropolis of Myra into an Ottoman village. http://asorblog. org/?p=3884. Erişim: 12.12. 2013.
• http://www.castellorizo.org/museum/jewellery.html. Erişim: 12.12.2013.
• http://www.rizospastis.gr/story.do?id=2633092&publDate=. Erişim: 12.12.2013.
• http://ellinwnparadosi.blogspot.com/2012_01_01_archive.html. Erişim: 12.12.2013.
• https://www.pinterest.com/gdra47/χρώματα-του-χθες/ Erişim: 24.12.2004.
• http://www.oxfordreference.com/view/10.1093/acref/9780195046526.001.0001/acref-9780195046526-e2886?rskey=YaYTAn&result=2886. Erişim: 13.03.2015.