Martin Lings and His Interpretation of Wahdat Al-Wujud

Year 2025, Issue: 17, 1 - 15, 30.06.2025

Ömer Faruk Kahve

Abstract

Martin Lings (Shaykh Abu Bakr Sirāj al-Din) is an intellectual who has come to be known by literate people nowadays, especially as an authority in the theoretical and practical aspects of tasawwuf. As a successor of René Guénon and Fritjhof Schuon, he is one of the key representatives of the Traditionalist School. The purpose of this article is to determine and examine the doctrine that underlies primary component of Martin Lings’s sufi thought. This is important because the understanding of the wahdat al-wujud (unity of being) lies at the basis of his sufi thought. Meanwhile such an evaluation can also contribute to tasawwuf research on the Traditionalist School. Lings holds a significant role within this school of thought. Lings, who is one of the leading figures in this field through his ecploration of symbolism in the works of major European literary figures -especially William Shakespeare- as well as in his studies on ancient wisdom traditions, provides insights into the contemporary relevance of the wahdat al-wujud. While focusing only on Martin Lings’s interpretation on wahdat al-wujud, this study will not address its epistemological signifance. In this sense, the study is essentially concerned with determining what kind of approach Martin Lings takes toward the wahdat al-wujud, which is central to his sufi thought, rather than offering a critique of it. According to him, wahdat al-wujud is not merely a doctrine that emerged with Ibn al-ʿArabī, but rather a truth that has existed since the earliest periods of Islam. His contributions are also valuable in demonstrating how sufi thought has been received within the geographical and societal context in which he lived. In addition to these, in the introduction, Martin Lings’s life, his affiliation with the Traditionalist School and his thoughts on Ibn al-ʿArabī will be briefly mentioned in order to place his thought into proper context. In this study, a qualitative content analysis approach was adopted.

Keywords

Sufism , wahdat al-wujud , Martin Lings , Abu Shaykh Abu Bakr Sirāj al-Din , Traditionalist School

Martin Lings ve Vahdet-i Vücûd Yorumu

Abstract

Martin Lings (Ebûbekir Sirâceddin) günümüzde okur-yazarlar tarafından tanınan ve ayrıca daha hususî anlamda tasavvuf çalışmaları konusunda hem nazarî hem de amelî yönüyle bilinen bir entelektüeldir. René Guénon ve Fritjhof Schuon’dan sonra Gelenekselci Ekol’ü yaşatmaya devam eden önemli temsilcilerdendir. Bu çalışmanın amacı Martin Lings’in tasavvufî düşüncesinin temelinde yer alan doktrinin belirlenmesi ve incelenmesidir. Onun tasavvuf düşüncesinin temelinde vahdet-i vücûd anlayışı yatmaktadır. Ayrıca böylesi bir değerlendirme Gelenekselci Ekol üzerine yapılacak tasavvuf araştırmalarına da katkı sağlayabilir. Lings bu ekol içerisinde önemli bir role sahiptir. Kadim irfan gelenekleri ve başta William Shakespeare olmak üzere bilhassa Avrupa’da yaşamış önemli edebiyatçılar üzerine yaptığı çalışmalarında semboller üzerine yoğunlaşan ve bu alanda yetkin isimlerden biri olan Lings’in vahdet-i vücûd üzerine yaptığı değerlendirmelerin günümüzde bu düşüncenin nasıl işleneceği hususunda bir fikir verebileceği düşünülmüştür. Bu yazıda vahdet-i vücûdun epistemolojik değeri üzerinde durulmayacak, yalnızca Martin Lings’in vahdet-i vücûd hakkındaki yorumlarına odaklanılacaktır. Bu anlamda çalışma, esasen vahdet-i vücûdun bir değerlendirmesi değil Martin Lings’in vahdet-i vücûd hakkında nasıl bir yaklaşıma sahip olduğunun tespit edilmesidir. Ona göre vahdet-i vücûd yalnızca İbnü’l-Arabî ile ortaya çıkmış bir doktrin değil, İslâm’ın ilk dönemlerinden itibaren mevcut bir hakîkattir. Lings’e dair bu yorumların değerlendirilmesi, yaşadığı coğrafya ve toplum bakımından tasavvuf düşüncesinin nasıl alımlandığını gösterme noktasında da katkı sağlayacaktır. Bunların yanı sıra girişte Martin Lings’in düşüncesinin doğru bir temele oturtulması adına hayatı, Gelenekselci Ekol ile irtibatı ve İbnü’l-Arabî hakkındaki düşüncelerine de kısaca temas edilecektir. Çalışmada nitel içerik analiz yöntemi kullanılmıştır.

Keywords

Tasavvuf , Vahdet-i Vücûd , Martin Lings , Ebûbekir Sirâceddin , Gelenekselci Ekol

References

• Alkan, Ercan. “A’yân-ı Sâbite Teorisi”. İslam Düşüncesinde Teoriler Metafizik Varlık Düşüncesi ve Sıfatlar. haz. Ömer Türker. 2/758-774. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2021.
• Alkan, Ercan. “Osmanlı Dönemi Fusûsü’l-hikem Şerh Literatürü”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi 15/30 (Aralık 2019), 211-240.
• Bedirhan, Muhammed. “Vahdet-i Vücûd Ekolü”. İslam Düşüncesinde Teoriler Metafi-zik Ekoller, Yöntemler ve Büyük Anlatılar. haz. Ömer Türker. 1/144-190. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2021.
• Demirli, Ekrem. İbnü’l Arabî Metafiziği. İstanbul: Sufi Kitap, 2017.
• Demirli, Ekrem. “Vahdet-i Vücûd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 42/431-435. İstanbul: TDV Yayınları, 2012.
• Demirli, Ekrem. “Vahdet-i Vücûd Teorisi”. İslam Düşüncesinde Teoriler Metafizik Ekoller, Yöntemler ve Büyük Anlatılar. ed. Ömer Türker. 1/426-456. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2021.
• Elîf Efendi, Hasîrîzâde. et-Tuhfetü’l-Mürsele Şerhi. haz. Ercan Alkan. Hikemiyat, 2022.
• Guénon, René. İnisiyasyona Toplu Bakışlar II. çev. Mahmut Kanık. Ankara: Hece Yayınları, 2003.
• Guénon, René. İslâm Maneviyatı ve Taoculuğa Toplu Bakış. çev. Mahmut Kanık. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016.
• Güven, Murat Salim. “Şâzeliyye”. Türkiye’de Tarikatlar. ed. Semih Ceyhan. İstanbul: İsam Yayınları, 2015.
• Kara, İsmail. “‘Unuttuklarını Hatırla!’ Şerh ve Haşiye Meselesine Dair Birkaç Not”. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 28 (Haziran 2010), 1-67.
• Kartal, Abdullah. “Tasavvufun Bir İlim Olarak İnşâ Süreci: Şer’î ve Metafizik Bir İlim Olarak Tasavvuf”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/02 (2015), 149-175.
• Kazımı, Rıza Şah. “Ebûbekir Sirâceddin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37/260-262. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Kazımı, Rıza Şah. “Martin Lings: The Sanctity of Sincerity”. Temenos Academy Review 14. U.K.: The Temenos Academy, 2011.
• Koltaş, Nurullah. Gelenekselci Ekol ve İslam. İstanbul: İnsan Yayınları, 2013.
• Koltaş, Nurullah. “İsâ Nûreddin (Frithjof Schuon)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 22/483-484. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
• Koltaş, Nurullah. Martin Lings. Köln: Plural Publications GmbH, 2020.
• Kutluer, İlhan. “Nasr’da Gelenek Kavramı ve İslam Felsefesi Geleneği”. Tasavvuf ve Dini Çoğulculuk Notlar 1. İstanbul: BİSAV, 2003.
• Lings, Martin. Antik İnançlar Modern Hurafeler. çev. Nurullah Koltaş. İstanbul: İnsan Yayınları, 2019.
• Lings, Martin. Collected Poems. London: Perennial Books, 1987.
• Lings, Martin. “Frithjof Schuon, An Autobiographical Approach”. Sophia The Journal of Traditional Studies 4/2 (1998).
• Lings, Martin. Gerçek Bilgi (Yakîn Risâlesi), Tasavvufun Îman, Vizyon ve Mârifet Anlayışı. çev. Nurullah Koltaş. İstanbul: Nefes Yayınları, 2017.
• Lings, Martin. Hz. Muhammed’in Hayatı. çev. Nazife Şişman. İstanbul: İnsan Yayınları, 2019.
• Lings, Martin. “Islam: An Introduction”. Enduring Utterance: Collected Lectures (1993-2001). ed. Trevor Banyard. London: The Matheson Truth, 2014.
• Lings, Martin. “Nihaî Gerçeklikle Alakalı Sorulara Tasavvufî Cevaplar”. çev. Nurullah Koltaş. Aşk ve Hikmet Yolu Tasavvuf. ed. Jean-Louis Michon - Roger Gaetani. İstanbul: İnsan Yayınları, 2014.
• Lings, Martin. On Birinci Saat -Gelenek ve Nübüvvetin Işığında Modern Dünyanın Manevî Bunalımı-. çev. Ufuk Uyan. İstanbul: İnsan Yayınları, 2016.
• Lings, Martin. Öze Dönüş. çev. Zeynep Tan. İstanbul: İnsan Yayınları, 2014.
• Lings, Martin. Shakespeare’in Kutsal Sanatı. çev. İhsan Durdu. İstanbul: Ayışığı Kitapları, 2001.
• Lings, Martin. Tasavvuf Nedir? çev. Semih Ceyhan. İstanbul: Nefes Yayınları, 2017.
• Lings, Martin. Yirminci Yüzyılda Bir Veli. çev. Betül Özel Çiçek. İstanbul: Sufi Kitap, 2018.
• Nasr, Seyyid Hüseyin. Söyleşiler. İstanbul: İnsan Yayınları, 1996.
• Schuon, Frithjof. Tasavvuf: Kabuk ve Öz. çev. Veysel Sezigen. İstanbul: İz Yayıncılık, 2006.
• Schuon, Frithjof. “The Perennial Philosophy”. The Underlying Religion: An Introduction to The Perennial Philosophy. ed. Martin Lings - Clinton Minnaar. Bloomington: World Wisdom, 2007.
• Tahralı, Mustafa. “Abdülhâdî (John Gustaf Aguéli)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/205-206. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Tahralı, Mustafa. Çağ ve Hakîkat – René Guénon’dan seçme Makaleler ve Yorumlar. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat, 2018.
• Tirmîzî, Hakîm et-. Hatmu’l-Evliyâ Velîliğin Sonu. çev. Salih Çift. İstanbul: İnsan Yayınları, 2018.
• Uludağ, Süleyman. “Makam”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/409-410. Ankara: TDV Yayınları, 2003.