Ortaokul Öğrencilerinde Okul İklimi, Okula Bağlılık ve Okul Yaşam Kalitesi Algısının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 1 - 17, 30.12.2018

Şerife Dönmez

Öz

 

Bu
çalışmanın amacı ortaokul öğrencilerinde okul iklimi, okula bağlılık ve okul
yaşam kalitesi algısının cinsiyet, sınıf düzeyi, farkı sosyo-ekonomik düzey
değişkenleri açısından incelemek ve ayrıca okul iklimi, okula bağlılık ve okul
yaşam kalitesinin birbirleriyle olan ilişkisini araştırmaktır. Araştırma
amacına uygun olarak Aydın ili, Efeler ilçesinde, 2011-2012 eğitim öğretim yılı
ikinci dönemde öğrenim gören üç farklı sosyo-ekonomik düzeyde yer alan
okullardan 568 öğrenci (295 kız, 273 erkek) üzerinde yapılmıştır. Verilerin
analizinde tek yönlü varyans analizi (One-Way Anova), bağımsız gruplar için t-testi ve Pearson Momentler Çarpımı
Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu elde edilen
bulgularda, ortaokul öğrencilerinin okul iklimi algısı, okula bağlılık düzeyi
ve okul yaşam kalitesi algısı arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin
olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Okul iklimi, Okula Bağlılık

Kaynakça

• Akgün, A., Gönen, S. ve Aydın, M. (2007). İlköğretim Fen ve Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299.
• Arastaman, G. (2006). Ankara İli Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okula Bağlılık Durumlarına İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Arastaman, G. (2009). Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Okula Bağlılık (School Engagement) Durumlarına İlişkin Öğrenci, Öğretmen ve Yöneticilerin Görüşleri. Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 102-112.
• Balkıs, M., Duru, E. ve Buluş, M. (2005). Şiddete Yönelik Tutumların Özyeterlik, Medya, Şiddete Yönelik İnanç, Arkadaş Grubu ve Okula Bağlılık Duygusu ile İlişkisi. Ege Eğitim Dergisi, 6(2), 81-97.
• Bess, T. A. (1993). The Quality of School Life: Assessing Student Satisfaction (Elektronik Sürüm). University of Minnesota: United States.
• Blum, R. (2005). School Connectedness: Improving The Lives of Students. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health, 1-20.
• Bozkurt, N. (2004). Bir Grup Üniversite Öğrencisinin Depresyon ve Kaygı Düzeyleri ile Çeşitli Değişkenler Arasındaki İlişkiler. Eğitim ve Bilim, 29(133), 52-59.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. 7. Basım, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Can, S. (2008). Ortaokul Öğrencilerinin Okula Bağlılık Düzeylerini Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Caraway, K., Tucker, C. M., Reinke, W. M., Hall, C. (2003). Self-Efficacy, Goal Orientation, and Fear of Failure as Predictors of School Engagement in High School Students. Psychology in the Schools, 40(4), 417-427. Doi: 10.1002/pits.10092
• Cernkovich, S. A. ve Giardano, P.C. (1992). School Bonding, Race and Delinquency. Criminology, 30(2), 361-291.18Mayıs 2016 tarihinde DOI: 10.1111/j.1745-9125.1992.tb01105.x adresinden alınmıştır.
• Çalık, T., Özbay, Y., Özer, A., Kurt T., Kandemir, M. (2009). İlköğretim Okul Öğrencilerinin Zorbalık Statülerinin Okul İklimi, Prososyal Davranışlar, Temel İhtiyaçlar Ve Cinsiyet Değişkenlerine Göre İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yöntemi, 15, 60, 555-576.
• Çalık, T. ve Kurt, T. (2010). Okul İklimi Ölçeği’nin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 35(157), 167-190.
• Doğan, S., Uğurlu, C. T., ve Demir, A. (2014). 4+4+4 Eğitim Sisteminin Okul Paydaşlarına Olumlu ve Olumsuz Etkilerinin Yönetici Görüşlerine Göre İncelenmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(1), 115-138.
• Doğan, U. (2014). Öğrenci Bağlılık Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirliği. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 390-403. Doi: 10.12738/estp.2014.6.2058
• Doğan, U. ve Çelik, E. (2014). Examining the Factors Contributing to Students’ Life Satisfaction.Educational Sciences: Theory & Practice, 14(6), 121-2128.
• Durmaz, A. (2008). Liselerde Okul Yaşam Kalitesi (Kırklareli İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Fullarton, S. (2002). Student Engagement With School: Individual and School-Level Influences.(Report No. 27). Australia: LSAY.
• Gül, S. K. ve Güneş, İ. D. (2009). Ergenlik Dönemi Sorunları ve Şiddet. Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 79-100.
• Hernandez., Thomas J., Seem. ve Susan R. (2004). A Safe School climate: A Systemic Approach and the School Counselor. Professioanal School Counseling, 7(4), 256-268.
• Hopson, L. M. ve Lee, E. (2011). Mitigating the Effect of Family Poverty on Academic and Behavioral Outcomes: The Role of School Climate in Middle and High School. Children and Youth Services Review, 33, 2221-2229.
• Kaplan, L. S. ve Geoffroy, K. E. (1990). Enhancing the School Climate: New Opportunities for the Counselor. School Counselor, 38(1), 7-12.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi. 22. Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• Karatzias, A., Papadioti-Athanasiou, V., Power, K. G. ve Swanson, V. (2001). Quality of School Life. A Cross-cultural Study of Greek and Scottish Secondary School Pupils. European Journal of Education, 36(1), 91-105.
• Kızmaz, Z. (2006). Okullardaki Şiddet Davranışının Kaynakları Üzerine Kuramsal Bir Yaklaşım. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30(1), 47-70.
• Korkut, F. (2002). Lise Öğrencilerinin Problem Çözme Becerileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 177-184.
• Libbey, H. P. (2004). Measuring Student Relationships to School: Attachment, Bonding, Connectedness, and Engagement. Journal of School Health, 74(7), 274-247.
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, E., Karip, E., Erkan, S. (2010). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Okul İklimine İlişkin Algılarını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38: 213-224.
• Özdemir, M. ve Kalaycı, H. (2013). Okul Bağlılığı ve Metaforik Okul Algısı Üzerine Bir İnceleme: Çankırı İli Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2125-2137.
• Rehber, E. ve Atıcı, M. (2009). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Empatik Eğilim Düzeylerine Göre Çatışma Çözme Davranışlarının İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 323-342.
• Sarı, M. (2006). Okul Yaşam Kalitesi: Tanımı, Değişkenleri ve Ölçülmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(32), 139-151.
• Sarı, M. (2007). Demokratik Değerlerin Kazanımı Sürecinde Örtük Program: Düşük ve Yüksek Okul Yaşam Kalitesine Sahip İki İlköğretim Okulunda Nitel Bir Çalışma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi: Adana.
• Shaposka, H. M. (1997). Community Involvement, Economic Status, and the Quality of School Life: A Multi-Site Case Study of School Districts in the Mon Valley Education Consortium. Unpublished Doctorate Thesis,Pittsburgh University: United States.
• Şentürk, C. ve Sağnak, M. (2012). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Davranışları ile Okul İklimi Arasındaki İlişki. Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(1), 29-47. Şirin, M. (2011). Kesintili Eğitim Çağda Dünyanın Bir Gerçeğidir. Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 21(7), 61-68.
• Uzun, N. ve Sağlam, N. (2005). Sosyo-ekonomik Durumun Çevre Bilinci ve Çevre Akademik Başarısı Üzerindeki Etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 194-202.
• Yaşar, M. C. ve Aral, N. (2011). Altı Yaş Çocuklarının Yaratıcı Düşünme Becerilerine Sosyo-Ekonomik Düzey ve Anne Baba Öğrenim Düzeyinin Etkisinin İncelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 137-145.
• Yılmaz, K. (2005). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Okul Yaşamının Niteliğine İlişkin Görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (1), 1-13.
• Wang, M. ve Holcombe, R. (2010). Adolescents’ Perceptions of School Environment, Engagement, and Academic Achievement in Middle School. American Educational Research Journal, 47(3), 633-662. Doi: 10.3102/0002831209361209
• Wang, M., Selman R., Dishion, T. ve Stormshak, E. (2010). A Tobit Regression Analysis of the Covariation Between Middle School Students’ Perceived School Climate and Behavioral Problems. Journal of Research on Adolescence, 06/2010; 20(2), 274-286. Doi: 10.1111/j.1532-7795.2010.00648.x
• Welsh, W. N. (2000). The Effects of School Climate on School Disorder. The Annals of the American Academy of Political and Social Science,567:88, 86-107. Doi: 10.1177/000271620056700107.
• Willms, J. D. (2003). Student Engagement at School: A Sense of Belonging and Participation. Paris: Organization for Economic Cooperation and Development,1-83. 6 Ocak 2016 tarihinde https://www.oecd.org/edu/school/programmeforinternationalstudentassessmentpisa/33689437.pdf adresinden alınmıştır.