Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri 1

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 29 - 32, 29.06.2021

Aylin Kirişçi Sarıkaya

Öz

Kitabın Editörü: Rıza Kardaş
Yayınevi: Milli Eğitim Yayınevleri
Basım Yılı: 1992
Sayfa Sayısı: 326
ISBN: 975.11.276.6

Öz: Ziya Gökalp (1876-1924), gerek akademik gerek toplumsal gerekse siyasi alanda Türk düşünce tarihine önemli katkılar sunmuş ve değerli eserler bırakmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarındaki çalkantılı siyasi ve toplumsal olaylara şahit olan yazarın görüşlerinin, yaşadığı dönemin etkisi ile zamanla milliyetçiliğe doğru evirildiği gözlenmektedir. Bu çalışmada, Ziya Gökalp'in çeşitli dergilerde eğitim hakkında kaleme aldığı yazılarının Rıza Kardaş tarafından bir araya getirildiği ve ilk kez 1973’te yayınlanan Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri 1 kitabı incelenmiştir. Bu eserde Gökalp, daha çok bir sosyolog olarak öne çıkmakta ve Osmanlı İmparatorluğu'ndaki “eğitim sorunu” (maarif meselesi) ve “yetiştirme sorunu” (terbiye meselesi)nu çözümsüz bırakan noktalara değinmektedir. Oldukça geniş kapsamlı olan kitap, toplam altı kısım ve 14 bölümden oluşmaktadır. Kitapta dönemin eğitim ve bilim sorunlarının temelinin, ülkenin medeniyet anlamında batılaşırken Türklüğün ve milliliğin korunması sorunu olduğu belirtilmektedir. Dönemin ruhunu oldukça etkili bir şekilde yansıtan eserin, günümüz Türk eğitim felsefesi ve politikasının temellerini oluşturduğu ve günümüze ışık tuttuğu için önemli bir referans kaynağı olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

eğitim, öğretim, kültür, milliyetçilik

The Social and Cultural Foundations of Education 1

Öz

Ziya Gökalp (1876-1924) made important contributions to the history of Turkish thought in both academic, social, and political fields and left valuable works. It is observed that the views of the author, who witnessed the turbulent political and social events in the last years of the Ottoman Empire, evolved towards nationalism over time with the influence of the period in which he lived. In this study, the book Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri 1 (The Social and Cultural Foundations of Education 1) which was first published in 1973 was analyzed. In this book, Ziya Gökalp's articles on education which had been published in various journals were gathered by Rıza Kardaş. In this work, Gökalp came to the fore as a sociologist and touched on the points such as "education problem" and "upbringing problem" which were unsolved in the Ottoman Empire. The book, which is quite comprehensive, consists of a total of six parts and 14 chapters. In the book, it is stated that the basis of the education and science problems was the problem of preserving Turkishness and nationality while the country was westernized in terms of civilization. The work, which reflects the spirit of the period quite effectively, is a precious reference source. It forms the foundations of today's Turkish education philosophy and policy and sheds light on the present.

Anahtar Kelimeler

Education, Teaching, Culture, Nationalism

Kaynakça

• Adanalı, A. H. (2004). Ziya Gökalp’in Eğitim Felsefesi ve Yüksek Eğitim Hakkındaki Görüşleri, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 45(1), 57-70.
• Berkes, N. (1985). Felsefe ve Toplumbilim Yazıları. İstanbul: Adam Yayınları.
• Gökalp, Z. (1992). Terbiyenin Sosyal ve Kültürel Temelleri. R. Kardaş (Ed.). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Nomer, N. (2017). Ziya Gökalp’s idea of cultural hybridity, British Journal of Middle Eastern Studies, 44(3), 408-428.
• Kenan, S. (2013). Türk Eğitim Düşüncesi ve Deneyiminin Dönüm Noktaları Üzerine Bir Çözümleme, Osmanlı Araştırmaları / The Journal of Ottoman Studies, 41, 1-31.
• Parla, T. (1985). The Social and Political Thought of Ziya Gökalp. Leiden: Brill.
• Safarian, A. (2004). Ziya Gökalp on National Education, Iran & the Caucasus, 8(2), 219-229.
• Toprak, Z. (2009). Osmanlı’da Toplumbilimin Doğuşu. M. Gültekingil & T. Bora (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 1: Tanzimat ve Meşrutiyet’in Birikimi (310-327) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.