Ahdî-i Bağdâdî’nin Yayımlanmamış Şiirleri III (ö. 1002/1593-94)

Year 2015, Volume: 2 Issue: 2, 39 - 51, 01.03.2015

Hasan Gültekin

https://doi.org/10.30803/adusobed.188785

Cited By: 1

Abstract

Keywords

-

Ahdî-i Bağdâdî’nin Yayımlanmamış Şiirleri III (ö. 1002/1593-94)

Abstract

Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ adlı tezkiresi ile bilinen aynı zamanda şiirleri de bulunan 16. asrın tanınmış şair ve yazarlarındandır. Asıl adı Gelibolulu Âlî ve Beyanî’ye göre Ahmed, Âşık Çelebi ve Riyazî’ye göre Mehdî’dir. Ahdî kendi tezkiresinde adını Ahdî ibnü Şemsî-i Bağdâdî olarak kaydetmiştir. Bağdatlı olan Ahdî’nin doğum tarihine dair herhangi bir kayıt yoktur. Tezkiresi’nin sebeb-i te’lîf kısmında verdiği bilgiye göre Hüsrev adlı şair arkadaşı ile Anadolu’ya gitmeye karar vermiş, bir süre Anadolu’nun çeşitli yerlerini gezdikten sonra İstanbul’a gelmiştir. Ahdî, güzel sözlerle övdüğü İstanbul’da uzun süre kalmış ve bu süre içinde dönemin ünlü şairleri, âlimleri, sanatkârları ve devlet büyükleri ile tanışıp sohbetlerine katılmıştır. İstanbul’dan ayrılmaya karar verdiğinde tanıştığı ve görüştüğü şair, âlim, sanatkâr ve devlet adamlarının biyografilerini içeren bir tezkire kaleme almak fikri aklına gelmiştir. Eserini yazmış ve Şehzade Selim’e Kütahya’da sunduktan sonra da Bağdat’a geri dönmüş, uzun bir süre burada yaşadıktan sonra vefat etmiştir.Ahdî’nin elimizde bulunan şiirleri onun Türk diline hâkim olduğu kadar Farsçaya da hâkim olduğunu, bu dili kullanarak da zorlanmadan şiir yazabildiğini gösterir. Mürettep bir divanı olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmaktadır ve kütüphanelerde de divan nüshasına henüz rastlanmamıştır fakat bir divançe oluşturacak kadar şiiri değişik yazmalarda yer almaktadır. Şiirlerinin bir kısmı da kendi tezkiresinde bulunmaktadır. Ayrıca Hasibe Mazıoğlu ve Zülfü Güler, değişik yazmalarda Ahdî’ye ait buldukları şiirleri yayımlamışlardır. Bu makale ile biz de Mecmû’a-i Nezâyir adlı elyazması bir nazire mecmuasında bulunan ve Ahdî’nin nazire olarak yazdığı on sekiz gazelini bilim âlemine duyuruyoruz

Keywords

Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ, tezkire, Mecmû’a-i Nezâyir, nazîre, elyazması, dîvân, dîvânçe.

References

• AKÜN, Ömer Faruk (1981),“Ahdî”, İslâm Ansiklopedisi, İstanbul: Türk Diyanet Vakfı Yay., Cl, 5. 509—514.
• GIBB, E.J . Wilkinson (1999), Osmanlı Şiir Tarihi I—V, (terc: Ali Çavuşoğlu), Ankara: Akçağ Yay.
• GÜLER, Zülfü (1994), Ahdî ve Gülşen—i Şu’arâ Bibliyografi/ası ve Yayınlanmamış Şiirleri, Fırat Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 6, S. 1—2, 5. 107-119.
• Ahdî, Tezkiresi’nde bu nazirenin sadece bir beytini vermiş olup Sânî Beg’e nazire olarak yazdığını
• da belirtmiştir. Bk. Solmaz, 2005:248.
• Bu gazel Hasibe Mazıoğlu’nun makalesinde de vardır. Ayrıca bu gazele Ahdî’nin kardeşi Muradî ve
• akrabası Zühdî de birer nazire yazmışlardır.