Aydın İli Efeler İlçesi Kestanelerinde (Castanea sativa Mill.) Anaç Seleksiyonu

Yıl 2024, , 123 - 129, 30.06.2024

Koray Karataş , Engin Ertan

https://doi.org/10.25308/aduziraat.1475102

Öz

Bu çalışma Aydın İli Efeler İlçesinde kestane anaç adaylarının belirlenmesi amacıyla 2019-2021 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmada yaklaşık 40 km2 kestane alanı taranmıştır. Araştırma alanında hastalık ve zararlılardan etkilenmediği gözlemlenen, verim gücü yüksek 11 adet genotip tespit edilmiştir. Genotiplerin tohumları katlanmış, çimlenmeye başlayan tohumlar önce saksılara dikilmiş, elde edilen genç bitkiler deneme bahçesine aktarılmışlardır. Genotiplerden elde edilen çöğürlerde vejetasyon periyodu sonunda bitki gelişimi ile ilgili özellikler incelenmiştir. Elde edilen veriler varyans analizleri ve tartılı derecelendirme yöntemleri ile değerlendirilmiş ve genotiplerin aldığı puanlar belirlenmiştir. Araştırma sonucunda EK 3, EK 5 ve EK 6 kodlu genotipler en yüksek puanlara sahip olmuşlar ve anaç adayı olarak seçilmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Kestane, Anaç, Seleksiyon

Proje Numarası

2021-YL-055

Rootstock Selection of Chestnuts (Castanea sativa Mill.) in Efeler District of Aydın Province

Öz

This study was carried out between 2019 and 2021 to determine chestnut rootstock candidates in Efeler District of Aydın Province. Approximately 40 km2 chestnut area was observed in this study. In the research area, 11 high-yielding genotypes which were observed to be unaffected by diseases and pests were identified. The seeds of the genotypes were stratificated, then the seeds that started to germinate were first planted in pots, and the resulting young plants were transferred to the trial garden. At the end of the vegetation period, characteristics related to plant development were examined in the seedlings obtained from the genotypes. The data obtained were evaluated using variance analysis and weighted rating methods, and the scores received by the genotypes were determined. As a result of the research, genotypes coded EK 3, EK 5 and EK 6 had the highest scores and were selected as rootstock candidates.

Anahtar Kelimeler

Chestnut, Rootstock, Selection

Proje Numarası

2021-YL-055

Kaynakça

• Aktaş G (2019) Aydın İli Nazilli İlçesi Oyukbaba Dağı’ndaki Kestane (Castanea Sativa) Topluluklarının Ekolojisi ve Ekonomik Önemi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyükyılmaz M, Ağaoğlu Y S, Bulagay A N (1988) Armut standart çöğür anacı seçimi-II. Bahçe, 17 (1-2): 59-76.
• Caraffini B (1988) Old cestnut cppice can be rejuvenated by grafting. Hort. Abst., 58: (1980).
• Çiçek E, Tilki F (2007) Seed size effects on germination, survival and seedling growth of Castanea sativa Mill. February 2007 Journal of Biological Sciences 7(2) DOI:10.3923/jbs.2007.438.441
• Ertan E, Seferoğlu G (1998) Kestane çöğürü yetiştiriciliği. Ege Bölgesi I. Tarım Kongresi, 1. Cilt, Sh: 7-14, Aydın.
• Ertan E (1999) Seleksiyon İle Belirlenmiş Ege Bölgesi Kestane (Castanea sativa Mill.) Tiplerinin Anaçlık Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar, ADÜ. Fen Bilimleri Enst. Doktora Tezi, Aydın
• Ertan, E., G. Seferoğlu, G. G. Dalkılıç, F. E. Tekintaş, S. Seferoğlu, F. Babaeren, M. Önal, Z. Dalkılıç, (2007). Selection of Chestnuts (Castanea sativa Mill.) Grown in Nazilli District, Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 31 (2), 115-123.
• Jaynes R A (1975) Chestnuts.In Janick, J., and J. Moore, ed., p. 490–503. Advances in Fruit Breeding, Purdue Univ. Press, West Lafayette, IN.
• Özkarakaş İ, Önal K (1993) Ege Bölgesinde kestane çoğaltımında en uygun göz aşı yöntemi ve zamanının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Tanm ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ege Tanmsal Araştırma Enstitüsü, Proje Formu Menemen-İzmir.
• Pıglıuccı M, Paolettı C, Fıneschı S, Marıa E M (1991) Phenoptypic integration in chestnut (Castanea sativa Mill.): Leaves versus fruits, Botanical Gazette 152 (4): 514-521.
• Serdar, Ü., (2002). Camili yöresinde (Artvin-Borçka) kestane seleksiyonu. O.M.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 17 (1): 57-60.
• Serdar, Ü., Demirsoy, H., (2006). Orta Karadeniz Bölgesi için üstün kestane genotiplerinin belirlenmesi ve çeşit tescili. TOVAG-105 O 073 Nolu Proje, 1. Gelişme Raporu.
• Serdar, Ü., Macit İ., (2010). New advances in chestnut growing in the Black Sea Region, Turkey. Proc. 1st European Congress on Chestnut. Acta Horticulturae 866: 303-308.
• Serdar, Ü., (1999). Selection of chestnut (Castanea sativa Mill.) in Sinop vicinity.Proc.2nd Int. Symp.on Chestnut. Acta Hort. 494: 327-332.
• Soylu A (1982) Kestanelerin aşıyla çoğaltımı üzerine bir araştırma. Bahçe, 11 (2): 5-16, 1982.
• Soylu A (1984) Kestane Yetiştiriciliği ve Özellikleri. Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü, Yayın No: 59, Yalova, 1984.
• Soylu A (1986) Bazı önemli kestane çeşitleri arasındaki melezlemelerden elde edilmiş çöğürlerin gelişme karakterleri. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü Dergisi, Cilt: 15 (1-2). Bahçe (1-2), 22-33
• Soylu A (1990) Kestanelerde mürekkep hastalığına dayanıklı anaç yetiştiriciliği. TYUAP Ege Marmara Dilimi, Bahçe Bitkileri Grubu Abav Toplantısı, 18-21 Eylül 1990, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Menemen- İzmir.
• Soylu A (2004) Kestane Yetiştiriciliği ve Özellikleri (Genişletilmiş II. Baskı). HASAD Yayıncılık Ltd. Şti. , 64 s. İstanbul.
• Soylu A, Eriş A, Özgür M, Dalkılıç Z (1999) Researches On The Rootstock Potentıalıty Of Chestnut Types (Castanea Satıva Mıll.) Grown In Marmara Regıon. Proc. 2nd Int. Symp. on Chestnut. Acta Hort. 494: 213-221.
• Soylu A, Serdar Ü (2000) Rootstock selection on chestnut (Castanea sativa Mill.) in the middle of black sea region in Turkey. Acta Horticulturae. 538. 483-487. 10.17660/ActaHortic.2000.538.85.
• Wu G L (1990) An experiment on grafting on young chestnut seedlings. Hort. Abst., 60: 8788.