FARKLI SORGUM x SUDANOTU MELEZİ (Sorghum bicolor x Sorghum sudanense Stapf.) ÇEŞİTLERİNİN EGE SAHİL KUŞAĞINDAKİ VERİM VE VERİM ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2015, Cilt: 12 Sayı: 2, 93 - 100, 01.06.2015

Ali Salman Bülent Budak

Öz

Bu çalışma, Ege Üniversitesi Bayındır ve Ödemiş Meslek Yüksekokulu deneme tarlalarında 2013 yılı vejetasyon
döneminde yürütülmüştür. Denemede Nutri Honey, Aneto, Greengo ve Gardavan (sorgum x sorgum sudanotu)
çeşitleri kullanılmıştır. Araştırmada salkım oluşturma süresi, yaprak-sap oranı, bitki boyu, yeşil ot verimi, kuru
madde verimi, ham protein oranı ve ham kül değerleri incelenmiştir. Elde edilen verilere göre; her iki lokasyonda
da yeşil ot ve kuru madde verimi açısından ve Greengo ve Garvadan çeşitleri en iyi sonucu vermişler, salkım
oluşturma süresine çabuk ulaşan Nutri Honey çeşidi verim değerleri açısından daha düşük performans
göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Sorgum x sudanotu melezi, verim, verim özellikleri, Akdeniz İklimi

A Study on Yield and Yield Properties of Different Varieties of Hybrid Sorghum x Sorghum Sudan Grass (Sorghum bicolor x Sorghum sudanense Stapf.)

Öz

This study was conducted in Bayindir and Ödemis vocatinonal highschool experimental fields of Ege University
during 2013 vegetational period. Nutri Honey, Aneto, Greengo and Gardavan varieties were used plant matterial.
Some characteristics such as panicle ripening time, leaf-stem ratio, plant height, herbage and dry matter yield,
crude protein ratio and crude ash ratio were tested.
According to data obtained, and Greengo and Garvadan varieties has given best result in terms of green matter
yield and dry matter yield in both location. Nutri Honey cultivar which rich ripening period early gives lower
performance in terms of yield.

Anahtar Kelimeler

Sorghum x sudan grass, yield, yield properties, Mediterranean Climate

Kaynakça

• Açıkgöz E (1991) Yembitkileri, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 633-2, Bursa.
• Açıkgöz N, Akbaş ME, Moghaddam A, Özcan K (1994) PC'ler için veritabanı esaslı Türkçe istatistik paketi: TARİST. In: Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, 25-29 Nisan 1994, Bornova-İzmir, 131-136.
• Açıkgöz E, Hatipoğlu R, Altınok S, Sancak C, Tan A, Uraz D (2005) Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara.
• Anonim (2006) Çayır mera yem bitkileri danışma kurulu ön raporu. 6-7 Nisan 2006, Denizli.
• Anonim (2013a) Ödemiş meteoroloji istasyonu iklim verileri. Ödemiş, İzmir. A n o n i m ( 2 0 1 3 b ) http://www.tarim.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Tes cil/Teknik%20 Talimatlar/S%C4%B1cak%20 %C4%B0klim%20Tah%C4%B1llar%C4%B1/sorgu m%20teknik%20talimat%C4%B1.pdf
• Balabanlı C ve Türk M (2005) Sorgum, sudanotu melez ve çeşitlerinin Isparta koşullarında verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 9: 3.
• Balabanlı C Albayrak S, Türk M, Yüksel O (2006) 4342 Sayılı mera kanunu uygulanmasında karşılaşılan sorunlar ve çözüm yolları. Süleyman Demirel Ünivertesi, Orman Fakültesi Dergisi 1: 75-81.
• Başaran R (2011) Bartın'da sorgum (Sorghum bicolor (L.) Moench) çeşitlerinin ikinci ürün silajlık olarak yetiştirilmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Çiğdem İ, Uzun F (2006) Samsun ili taban alanlarında ikinci ürün olarak yetiştirilebilecek bazı silajlık sorgum ve mısır çeşitleri üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 21(1): 14-19.
• Geren H, Kavut YT (2009) İkinci ürün koşullarında yetiştirilen bazı sorgum (Sorghum sp.) türlerinin mısır (Zea mays L.) ile verim ve silaj kalitesi yönünden karşılaştırılması üzerine bir araştırma, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46(1): 9-16
• Güçük T, Baytekin H (1999) Bozova sulu koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen silaj mısır, silaj sorgum ve s o rg u m - s u d a n o t u m e l e z ç e ş i t l e r i n d e h a s a t zamanlarının verim ve bazı silaj özelliklerine etkisi. In: Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, 15-18 Kasım 1999, Adana, 178-183.
• Gül İ, Bağbaş M (1999) Diyarbakır sulu koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilen silaj sorgum, sorgum sudanotu melezi ve sudanotu çeşitlerinde verim ve verim özelliklerinin incelenmesi. In: Türkiye III. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri, 15-18 Kasım 1999, Adana, 306-311.
• Güneş A, Acar R (2005) Karaman ekolojik koşullarında silajlık sorgum x sudanotu melezinin II. ürün olarak yetiştirme imkânlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 19(35): 8-15.
• Heath ME, Barnes RF, Metcalfe DS (1985) Forages. Iowa State University Press, Ames.
• İptaş S, Yılmaz M (1995) Silajlık sorgum (Sorghum bicolor (L.) Moench) ve sorgum x sudanotu melezleri (Sorghum bicolor x Sorghum sudanense Stapf.)'nde farklı sıra aralıklarının bazı morfolojik ve tarımsal özelliklere etkisi üzerine bir araştırma. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12: 203-212.
• İptaş S, Brohi AR, Aktaş A (2001) Sorgum x sudanotu melezinde (Sorghum vulgare Pers. X Sorghum sudanense (Piper) Stapf.) azotlu gübreleme ve biçim yüksekliğinin verim ve kaliteye etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi 7 (2): 69-74.
• Keskin B, Yılmaz İH, Akdeniz H (2005) Sorgum x sudanotu melezi (Sorghum bicolor x Sorghum sudanense Mtapf.) çeşitlerinde hasat zamanının verim ve verim unsurlarına etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 36(2): 145-150.
• Mülayim M, Özköse A, Işık Ş (2009) Konya koşullarında sorgum x sudanotu melezi çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal özelliklerin belirlenmesi. In: Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi Bildirileri Cilt 2. Hatay, 627- 630.
• Sağlamtimur T, Tansı V, Baytekin H Çukurova koşullarında ikinci ürün olarak yetiştirilecek silaj sorgum çeşitlerinin bazı tarımsal karakterlerinin saptanması üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 3(3): 40-50.
• Siefers MK, Bolsen KK (1997) Agronomic and silage quality traits of forage sorghum cultivars in 1995. In: Türkiye I. Silaj Kongresi Bildirileri, Bursa, 93-96.
• Tekeli AS, Baytekin H, Şılbır Y Kendir H, Deveci M, Tan A, Ateş E (2005) Meraların korunma ve kullanımı. In: TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası G. Teknik Kongresi Bildirileri.
• Uzun F, Çiğdem İ (2005) Yemlik kocadarı ve kocadarı-sudan otu melezleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 20(2): 66-72.
• Yılmaz İ (2000) Van koşullarında uygun silajlık sorgum, sudanotu ve sorgum-sudanotu melezi çeşitlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. In: Proceedings of the International Animal Nutrition Congress, 4-6 September 2000, 413-419. Sorumlu Yazar Ali SALMAN
• [e-mail] Ege Üniversitesi
• Bayındır Meslek Yüksekokulu, Bayındır-İzmir Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 22.12.2015