İKİNCİ ÜRÜN SİLAJLIK MISIRIN (Zea Mays L.) SULAMA ZAMANININ PLANLANMASI ve SU-VERİM-KALİTE İLİŞKİLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2011, Cilt: 8 Sayı: 1, 73 - 82, 01.03.2011

MEHMET EMİN Arıtürk YEŞİM Erdem

Öz

Tekirdağ koşullarında 2006 yılında II. ürün mısır bitkisinin (Zea mays L.) farklı sulama metotları altında, yeterli ve kısıtlı sulama uygulamalarına karşılık sulama programlarının oluşturulması amacıyla yürütülen bu çalışmada, toplam büyüme mevsimi boyunca su ihtiyacının %0, %50 ve %100' ünün karşılandığı durumlarda verim ve verim öğeleri, su-verim ilişkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, mevsimlik bitki su tüketimi değerleri karık sulama yönteminde 388 - 506 mm, damla sulama yönteminde 293 - 429 mm arasında değişmiştir. En yüksek yeşil ot verimi, karık ve damla sulama yöntemi için sırasıyla 98.96 t ha-1 ve 92.91 t ha-1 ile büyüme mevsimi boyunca sulama suyu ihtiyacının tam olarak karşılandığı deneme konusundan elde edilmiştir. Ayrıca, araştırmada uzaktan algılama tekniklerinden biri olan infrared termometre tekniği kullanılarak, sayısal yaklaşım ile hesaplanan bitki su stresi indeksi (CWSI) ile verim arasında sulama zamanı planlamasına baz oluşturacak ilişkiler belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Su üretim parametreleri, bitki su tüketimi, bitki su stres indeksi (CWSI), yaprak alan indeksi (LAI)

Determination of Irrigation Scheduling and Water Yield Quality Releationship of Second Crop Maize (Zea mays L.)

Öz

The main objectives of this study which was conducted under Tekirdağ conditions and different irrigation
methods in 2006 were to obtain irrigation scheduling of second crop maize (Zea mays L.) under adequate soil
water supply during to whole growing season and under limited soil water supply at the different combinations. In
this research, yield and yield components and yield response factors were determined under the conditions which
0%, 50% and 100% of water requirement was supplied during the whole growing season.As a result, the seasonal
crop evapotranspiration for the furrow and drip irrigation methods changed as 388 - 506 mm and 293 - 429 mm,
respectively. The highest green crop yield was obtained for the furrow and drip irrigation methods as 98.96 t ha
and 92.91 t ha , respectively, from the plots which irrigation water was adequately applied during total growing
season. Generally, the effects of irrigation methods on yield and yield parameters were not statistically
significant, while the effects of irrigation levels on yield and yield parameters were statistically significant. Also,
the objective of this study is to determine the relationship between CWSI which was calculated by using the
empirical approach and yield to be based on irrigation scheduling of maize using infrared thermometer which is
one of the remote sensing techniques

Anahtar Kelimeler

Water-production parameters, evapotranspiration, crop water stress index (CWSI), leaf area index (LAI)

Kaynakça

• Alderfasi,A. ve D.C. Nielsen. 2001. Use of crop water stress index for monitoring water status and scheduling irrigation in wheat. Agric. Water Management, 47, pp. 69-75.
• Ayyıldız, M. 1990. Sulama Suyu Kalitesi ve Tuzluluk Problemleri. Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayınları, 1196, Ankara. Mısırın Su Tüketimi, T.C. Başbakanlık, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Samsun Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Genel Yayın No: 91, Rapor Serisi No: 78, Samsun.
• Benami, A. ve M.H. Diskin. 1965. Design of Sprinkling Irrigation, Lowdermilk Faculty of Agricultural Engineering, Publication 23, Technicon, Israel Institute of Technology, pp: 1 - 165, Haifa, Israel.
• Blake, G.R. 1965. Bulk density methods of soil analysis. Part I., Am. Soc. Agron., 9, pp: 374 - 390, Soil Science Society ofAmerica, Madison.
• Criddle, W.D., S. Davis, C.H. Pair ve D.G. Shockley. 1956. Methods for Evaluation of Irrigation Systems. USDA Agric. Handbook, 82 p., Washington D.C.
• Çakır, R. 2004. Effect of water stress at different development stages on vegetative and reproductive growth of corn. Field Crops Research, 89, pp: 116.
• Dağdelen, N., E. Yılmaz, F. Sezgin ve T. Gürbüz. 2006. Water-yield relation and water use efficiency of cotton (Gossypium hirsutum mays Management., 82, pp: 6385.
• Doorenbos, J. ve A.H. Kassam. 1979. Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper No: 33, Sulama yöntemi Sulama düzeyi I1 I2 I3 I1 I2 I3 0.41 0.41 0.87 0.36 0.39 0.94 0.50 0.55 - 0.55 0.54 - Rome, Italy.
• Gardner, F.P., R.B. Pearce ve R.L. Mitchell. 1985. Physiology of Crop Plants. Iowa State University Pres, 327 p., USA.
• Idso, S.B., R.D. Jackson, P.J. Pinter ve J.L. Hatfield. 1981. Normalizing the stressdegreeday parameter for environmental variability.Agric. Meteorol., 24, pp. 45- 55.
• Irmak, S., Z.H. Dorota ve R. Baştuğ. 2000. Determination of crop water stress index for irrigation timing and yield estimation of corn.Agron. J., 92, pp. 1221-1227.
• İstanbulluoğlu, A. ve I. Kocaman. 1996. Tekirdağ Koşullarında Mısırın Su Verim İlişkileri. Trakya Üniv. Tekirdağ Zir. Fak. Genel Yayın No: 251, Araştırma Yayın No: 97, Tekirdağ.
• Kaman, H. 2007. Geleneksel kısıntılı ve yarı ıslatmalı sulama uygulamalarına bazı mısır çeşitlerinin verim tepkileri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi,Adana.
• Kanber, R., A. Yazar ve M. Eylen. 1990. Çukurova Koşullarında Buğdaydan SonraYetiştirilen İkinci Ürün Mısırın Su-verim ilişkisi. KHM Araştırma Enstitüsü Yayınları. Genel Yayın No: 173, Rapor Serisi No: 108, 77s, Tarsus.
• Karabulut, A. ve Ö. Canbolat. 2005. Yem Değerlendirme ve Analiz Yöntemleri, Uludağ Üniv. Ziraat Fak.Yayınları, 520s., Bursa.
• Kızıloğlu, F.M., Ü. Şahin, Y. Kuşlu ve T. Tunç. 2009. Determining wateryield relationship, water use efficiency, crop and pan coefficients for silage maize in a semiarid region. Irrig. Sci., 27(2), pp. 129-137.
• Konak, C. 1994. Ege Bölgesinde Mısır Çeşitlerinin Verim Performansları. Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları, İzmir.
• Köksal, H. 1995. Çukurova koşullarında II. ürün mısır bitkisi suverim ilişkileri ve CERES-Maize büyüme modelinin yöreye uygunluğunun saptanması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 197s.,Adana.
• List, R.J. 1971. Smitsonian Meteorological Tables, Revised Edition. Smitsonian Msc. Collections, Vol: 114, Smitsonian Institute, Washington.
• Manga, N., V. Tansı ve T. Sağlamtimur. 1991. Akdeniz bölgesinde ikinci ürün olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde silaj verimi ve bazı agronomik karakterler üzerine hasat zamanının etkisi. Türkiye Çayır Mera Yem Bitkileri Kongresi, İzmir.
• Musick, J. T. ve D.A. Dusek. 1980. Irrigated corn yield response to water. Transactions of the ASAE, 23, pp. 92-98.
• Nielsen, D.C. ve B.R. Gardner. 1987. Scheduling irrigations for corn with the crop water stres index (CWSI), Appl. Agric. Res., 2, pp. 295-300.
• Orak, A., İ. Başer ve İ. Nizam. 2002. Mısır ve Sorgum Çeşitlerinin Yeşil Ot Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. TÜBAP-253 No' lu Proje Sonuç Raporu, Tekirdağ.
• Orta, A.H., Y. Erdem ve T. Erdem. 2003. Crop water stress index for watermelon. Scientia Hort., 98, pp. 121-130.
• Ödemiş, B. ve R. Baştuğ. 1999. İnfrared termometre tekniği kullanılarak pamukta bitki su stresinin değerlendirilmesi ve sulamaların programlanması, J of Agric. and Forestry, 23, pp. 31-37.
• Payero, J.O. ve S. Irmak. 2007. Design, construction, installation, and performance of two large repacked weighing lysimeters for measuring crop evapotranspiration.Irrig. Sci
• , 26(2), pp. 191-202.
• Steele, D.D., E.C. Stegman ve B.L. Gregor. 1994. Field comparison of irrigation scheduling methods for corn. Trans.ASAE, 37, pp. 1197-1203.
• Stewart, D.W. ve L.M. Dwyer. 1999. Mathematical characterization of leaf shape and area of maize hybrids. Crop. Sci., 39, pp. 422-427.
• Walker, W.R. ve G.V. Skogerboe. 1987. Surface Irrigation. Theory and Practice. Prentice- Hall, Englewood Cliffs, 375p., New Jersey.
• Yazar,A.,A.T. Howell, D.A. Dusek ve K.S. Copeland. 1999. Evaluation of crop water stress index for LEPA irrigated corn. Irrig. Sci., 18, pp. 171-180.
• Yuan, B.Z., J. Sun ve S. Nishiyama. 2004. Effect of drip irrigation on strawberry growth and yield inside a plastic greenhouse. Biosystem Engin., 872, pp. 237- 245.
• Yurtsever, N. 1984. Deneysel İstatistik Metotları. Köy Hizmetleri Genel Müd.Yayınları, No: 56,Ankara.
• Zhang, H., M. Wang ve C. Liu. 1999. Water yield relations Geliş Tarihi Kabul Tarihi : 20.06.2011