AYDIN EKOLOJİK KOŞULLARINDA LAVANTA (LAVANDULA ANGUSTİFOLİA MİLL.)’NIN BAZI AGRONOMİK VE KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE BİTKİ SIKLIĞI VE AZOTLU GÜBRENİN ETKİSİ

Yıl 2005, Cilt: 2 Sayı: 2, 13 - 19, 01.06.2005

Olcay Arabacı Emine Bayram

Öz

Aydın ekolojik koşullarında 2001-2004 yılları arası dört yıl süre ile yürütülen bu çalışmada, farklı bitki sıklıkları (20x20, 40x20,60x20 ve 80x20 cm) ve azotlu gübrenin (0 kg/da ve 10 kg/da) lavanta (Lavandula angustifolia Mill)’nın bazı agronomik ve kalite özellikleri üzerine etkisi araştırılmıştır. Drog çiçek veriminin 2002 yılında ortalama 134 kg/da, 2003 yılında 216 kg/da ve 2004 yılında 443 kg/da olduğu belirlenmiştir. Bitki sıklığı verimi istatistiksel bakımdan önemli miktarda arttırmış ve en yüksek verim 20x20 cm bitki sıklığından elde edilmiştir. Uçucu yağ oranın 2002 yılında ortalama %1.54, 2003 yılında %2.34 ve 2004 yılında %2.22 olduğu tespit edilmiştir. Uçucu yağ oranına azotlu gübrexbitki sıklığı ikili interaksiyonun önemli bir etkisi olmuştur. Uçucu yağın en önemli bileşeni olan Linalil Asetat oranı yıllara göre %25.82-54.76 arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Lavanta, Lavandula angustifolia Mill., drog çiçek, uçucu yağ, Linalily Asetat

The Effect of Nitrogen Fertilization and Plant Density on Some Agronomic and Quality Traits of Lavender (Lavandula angustifolia Mill.) Under Ecological Conditions of Aydin

Öz

The effect of nitrogen fertilizer (0 kg/da and 10 kg/da) and different plant densities (20x20, 40x20, 60x20 and
80x20 cm) on some agronomic and quality traits of Lavender (Lavandula angustifolia Mill.) were investigated
under ecological conditions of Aydin during consecutive four years in 2001-2004. The mean yield of drug flower
was 134 kg/da in 2002, 216 kg/da in 2003 and 443 kg/da in 2004. The density of plant increased the yield
significantly, and maximum yield was obtained with 20x20 cm plant density. The mean essential oil contents
were 1.54% in 2002, 2.34% in 2003 and 2.22% in 2004. Nitrogenxplant density interaction had significant effect
on essential oil content. Linalyl acetate ratio, the most important component of essential oil varied from 25.82%
to 54.76% for the years.

Anahtar Kelimeler

Lavender, Lavandula angustifolia Mill., drug flower yield, essential oil, linalyl acetate

Kaynakça

• Açıkgöz, N., M.E. Akkaş, A.F. Moghaddam, K. Özcan, 1994. PC'ler için Veri Tabanı Esaslı Türkçe İstatistik : TARIST, Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994, İzmir, Bitki Islahı Bildirileri,C.2, S. 264-267.
• Aksoy, E., G.B.Aydın, S. Seferoğlu, 1998.Adnan Menderes Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Arazisi Topraklarının Önemli Karakteristikleri ve Sınıflandırılması. Ege Bölgesi 1. Tarım Kongresi 7-11 Eylül, Aydın, C:2, S: 469-477.
• An, M., T. Haig, P. Hatfield, 2001. On site field sampling and analysis of fragrance from living lavender ( angustifolia microextracion coupled to gas chromatography and ion- tr ap mas s s pectrometry. Jour nal of ChromatographyA, 917, 245-250.
• Anonim, 2002. http://www.die.gov.tr
• Anonim, 2004. Lavender. http://www. İenica.net/crops/ lavender.htm
• Arabacı, O., A. Ceylan, 1990. Bazı Parfüm Bitkilerinde ( Lavandula angustifolia, Melissa officinalis, Salvia sclarea
• ) Verim ve Ontogenetik Varyabilite Üzerine
• Araştırma. E.Ü. Fen Bilim. Ens. Der. C: 1, No: 1, S: 233-236.
• Baytop, T., 1999. Türkiye'de Bitkiler ile Tedavi (Geçmişte ve Bugün) ilaveli İkinci baskı, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
• Ceylan,A., 1996. Tıbbi Bitkiler II (Uçucu Yağ Bitkileri) Ege Üniv. Zir. Fak.Yay. No: 481, Bornova.
• Ceylan, A., A. Vömel, N. Kaya, N. Çelik, E. Niğdeli, 1988. Bitki Sıklığının Lavanta'da (Lavandula officinalis Verim ve Kaliteye Etkisi Üzerinde Araştırma,E.Ü. Zir. Fak. Der. C:25, No:2, S:135-145. L.)
• Ceylan,A., E. Bayram, N. Özay, 1996. Farklı Bitki Sıklığı ve Azot Dozlarının Lavanta (Lavandula angustifolia Mill.)'nın Bazı Agronomik ve Teknolojik Özelliklere Etkisi. Tr. J. ofAgriculture and Forestry 20, s.567-572.
• Davis, P.H., 1982. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Vol.7. Edinburgh Univ. Press, Edinburg.
• Freudenberg, G., R. Caeser, 1954. Arzneipflanzen Anbau und Verwertung, Paul Parey in Berlin und Hamburg.
• Heeger, E.F.1956. Handbuch des Arznei-und Gewurzpflanzenbaues, Deutscher Bauernverlag Berlin.
• Koç, H., 2002. Bitkilerle Sağlıklı Yaşama, Gaziosmanpaşa Ün. Zir. Fak., Tokat.
• Peterson, L., 2002. The Australian Lavender Industry, A review of oil production and related products. Rural industries research and development corporation, RIRDC Publication No 02/052, RIRDC Project No: SAG-2A.
• Svab, J. D. Földesi, I. Hethelyi,A. Gulyas, 1971. Mütragyazi tartankiserlet Levendula (Lavandula officinalis Kultura'ban (Long-term fertilization trials with lavender). Kertgadosasog, 2(4)39-48 (Bib.12 English Summary) Hc.Abs.1971-7402. )
• Venskutonis, P.R.,A. Dapkevicius, M. Baranauskiene, 1997. Composition of the essential oil of lavender (Lavandula angustifolia
• Mill.) from Lithuania. Journal of Essential Oil Research 9:1, 107110.
• Wagner, H., 1980. Pharmazeutische Biologie 2. drogen und ıhra Inhaltshoffe, Gustav Fisher Verlag-Stuttgard New York.
• Wichtl, M., 1971. Die Pharmakognostichchemische Analys., Band 12, Frankfurt/M.
• Wichtl, M., 1984. Teedrogen, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft mbH Stuttgard, S.393.
• Zeybek, N., U. Zeybek, 1994. Farmasötik Botanik, E. Ü. Ecz. Fak.Yay. No: 2, Bornova. Lavandula : 26.04.2005 : 07.09.2005