Comparison of Some Quality Criteria of Chaste Tree (Vitex agnus-castus), Pine and Multifloral Honey

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 1, 17 - 21, 04.07.2017

Aytül Uçak Koç , Mete Karacaoğlu Mustafa Doğan

https://doi.org/10.25308/aduziraat.294889

Cited By: 1

Öz

This research was done to determine some quality parameters of chaste honey produced in Aydin province and also compare it with the pine and multifloral honey. In this study, some chemical parameters of fresh chaste honey, pine honey and also multifloral honey produced by local beekeepers in Central Anatolia obtained from beekeepers in Aydin province were determined. Data of three honey groups were analyzed with simple analysis of variance (ANOVA). In order to analyze all traits together, multivariate variance analysis and discriminant analysis were used with SPSS package program. In the study, all the differences among the groups for evaluated traits were found to be statistically significant (P<0.05). Chaste tree, multifloral and pine honey means for moisture (%), invert sugar (glucose+fructose), fructose/glucose, pH, free acids (meq/kg), electrical conductivity (mS/cm), diastase activity, HMF and prolin were 15.95±0.040, 16.86±0.341 and 17.11±0.273; 73.76±0.572%, 60.92±1.195% and 60.9±0.426%; 1.16±0.03, 1.15± 0.5 and 1.36±0.104;  3.75±0.033, 4.08±0.015 and 4.02±0.143; 26.6±0.3, 36.03±0.534 and 27.3±0.36; 0.42±0.001, 0.73±0.009 and 1.17±0.08; 27.3±0.208, 23.15±4.10 and 24.07±1.17; 4.92±0.08, 0.56±0.037 and 0.93±0.0305 mg/kg; 980±37,4 922±45,8 mg/kg, respectively.

According to the multivariate analysis of variance applied to the study data, distances between all groups are significant (P<0.01). The result of discriminant analysis honeydew was the most distant group from the other honeys. In addition, chaste tree honey and multifloral honey demonstrated distribution away from each other. The important result determined in this study chaste tree honey formed separate cluster when routine chemical parameters are used in the absence of specific markers.

Anahtar Kelimeler

Aydın region, chaste tree (Vitex agnus castus) honey, unifloral honey, pine honey, chemical parameters

Hayıt (Vitex agnus-castus), Çam ve Karışım Çiçek Balının Bazı Kalite Kriterleri Açısından Karşılaştırılması

Öz

Bu araştırma, Aydın yöresinde üretilen hayıt balının bazı kalite parametrelerinin belirlenerek, çam ve karışım çiçek balları ile karşılaştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Aydın ili sınırları içinde üretilmiş ve yeni hasat edilmiş hayıt balı, çam balı ve yöre arıcılarının Orta Anadolu’da ürettiği karışım çiçek ballarının bazı kimyasal parametreleri belirlenmiştir. Üç bal grubunda her bir özelliğe ait veriler basit varyans analizi (ANOVA) ile değerlendirilmiştir. Tüm özelliklerin bir arada değerlendirilmesi için, çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) ve diskriminant analizi yapılmıştır. Çalışmada, üzerinde durulan özellikler bakımından gruplar arası farklar önemli bulunmuştur (P<0.05). Hayıt, karışım çiçek ve çam ballarında sırasıyla; nem oranı %15.95±0.040,  %16.86±0.341 ve %17.11±0.273; invert şeker (glikoz+früktoz) oranı %73.76±0.572, %60.92±1.195 ve %60.9±0.426; früktoz/glikoz oranı %1.16±0.03, %1.15±0.5 ve %1.36±0.104; pH değeri 3.75±0.033,  4.08±0.015 ve 4.02±0.143; serbest asitlik (meq/kg) 26.6±0.3, 36.03±0.534 ve 27.3±0,36; elektriksel iletkenlik (mS/cm) 0.42±0.001, 0.73±0.009 ve 1.17±0.08; diastaz sayısı 27.3±0.208 ve 23.15±4.10 ve 24.07±1.17, HMF miktarı (mg/kg) ise 4.92±0.08, 0.56±0.037 ve 0.93±0.0305 olarak belirlenmiştir. Ayrıca hayıt ve karışım çiçek ballarında prolin miktarı da sırasıyla 980±37.4 mg/kg ve 922±45.8 mg/kg olarak saptanmıştır. 

Araştırma verilerine uygulanan çok değişkenli varyans analizine göre, tüm gruplar arası uzaklıklar önemlidir (P<0.01). Diskriminant analizi sonucuna göre, çam balı diğer ballara en uzak grubu oluşturmuştur. Ayrıca, hayıt balı ile karışım çiçek balları da birbirinden uzakta dağılım göstermişlerdir. Araştırma sonuçları özgün markerlerinin yokluğunda da rutin kimyasal parametreler kullanılarak hayıt balının diğer ballardan ayrı küme oluşturduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Aydın yöresi, karışım çiçek balı, çam balı, hayıt (Vitex agnus-castus) balı, kimyasal parametreler

Kaynakça

• Anonim (1991) Ülkemizde Bazı Önemli Orman Tali Ürünlerinin Teşhis ve Tanıtım Kılavuzu. Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Yayın No. 659 Seri No. 18 Ankara, 38s.
• Anonim (2016) http://http://www.tuik.gov.tr/ Son erişim tarihi: 05.12.2016.
• Belitz HD, Grosch W, Schieberle P (1992) Food Chemistry, 4th revised and extended edn. Berlin (DE): Springer.
• Blamey M, Grey-Wilson C (1998) Mediterranean Wild Flowers. HarperCollins Publisher, London, UK, 560 p.
• Bogdanov S (1997) Charakterisierung von Schweizer Sortenhonigen. Agrarforschung 4:427–430.
• Brickell C, Zuk JD (1996) A-Z Encyclopedia of Garden Plants. DK Publishing Inc., New York, USA, 1095 p.
• Cemeroğlu B (1992) Meyve ve Sebze İşleme Endüstrisinde Temel Analiz Metotları. Biltav Yayın. 381 s. ANKARA.
• Cheifetz A, Double C, Barnard L, Imwold D (1999) Trees and Shrubs. Laurel Glen Publishing, San Diego, USA, 1008 p.
• Crane E (1979) Biological Properties of Honey. A Comprehensive Survey Honey. Ed. Eva Crane. Heinemann: Londra. 608s.
• Crane E (1990) Bees and Beekeeping: Science, Practice and World Resources. Heinemann Newnes Oxford, UK. Pp.xvii+614pp.
• Devillers J, Marlot M, Pham-Delegue MH, Dore JC (2004) classification of monofloral honeys based on their quality control data. Food Chemistry 86:305-312.
• Fallico B, Arena, E, Zappala, M (2009) Prediction of honey shelf life. Journal of Food Quality 85: 305-313.
• Fallico B, Zappala M, Arena E, Verzera A (2004) Effects of conditioning on HMF content in unifloral honeys. Food Chemistry 85: 305-313.
• Güler Z (2005) Doğu Karadeniz Bölgesinde üretilen balların kimyasal ve duyusal nitelikleri. Gıda 30(6):379-384.
• Kahraman T, Büyükünal SK, Vural A, Altunatmaz SS (2010) Physico-chemical properties in honey from different regions of Turkey. Food Chemistry 1:41–44.
• Kayacık H (1966) Orman ve Park Ağaçlarının Özel Sistematiği, III. Cilt Angiospermae (Kapalı Tohumlular). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları O.F. Yayın No. 106, Kurtulmuş Matbaası, İstanbul, 291 s.
• Krell R (1996) Value added products from beekeeping: FAO Agricultural Services. Rome: Bulletin 124: 10-11.
• Mendes E, Proença EB, Ferreira IM, Ferreira MA (1998) Quality evaluation of Portuguese honey. Carbohydrate Polymerase 37:219-223.
• Perez-Arquillue C, Conchello P, Arino A, Juan T, Herrera A (1994) Quality evaluation of Spanish rosemary (Rosemarinus officinalis) honey. Food Chemistry 51:207-210.
• Persano OL, Piro R (2004) Main European unifloral honeys: descriptive sheets. Apidologie 35 (Suppl. 1):38–81.
• Piro R, Guidetti G, Persano L, Piazza M (2002) Mathematical diagnosis of unifloral honeys. Symposium “II Ruolo della ricerca in apicoltura” Bologna, 235-240.
• Polunin O, Baktır İ (1991) Ağaçlar ve Çalılar. Akdeniz Üniversitesi Basımevi, Antalya, 127-128 s.
• Şahinler N, Şahinler S, Gül A (2004) Biochemical composition of honeys produced in Turkey. Journal of Apicultural Research 43(2):53-56.
• Sanz ML, Gonzalez M, de Lorenzo C, Sanz J, MartÍnez-Castro I. (2005) A contribution to the differentiation between nectar honey and honeydew honey. Food Chemistry 91: 313–317.
• Silici S, Tolon B (2002) Further Chemical and Palynological Properties of Some Unifloral Turkish Honeys. The First German Bee Products and Apitherapy Congress, Passau, Germany, March 23-27. 61p.
• Singh N, Bath PK (1997) Quality evaluation of different types of Indian honey. Food Chemistry 58: 129-133.
• Sorkun K, Doğan N, Gümüş Y, Ergün K, Bulakeri N, Işık N (2002) Türkiye’de üretilen doğal ve yapay balların ayırt edilmesinde fiziksel, kimyasal ve mikroskobik analizleri. Mellifera 2(4):13-21.
• Sunay AE, Boyacıoğlu D (2008) Türk çam balının belirleyici özellikleri. 1. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, 25-27 Kasım 2008. MUĞLA.
• Terrab A, Diez M, Heredia FJ (2002) Characterization of Moroccan unifloral honeys by their physicochemical characteristics. Food Chemistry 79:373-379.
• Vinci G, Carunchio F, D’Ascenzo F, Ruggieri R, Tarola, A (1997) Chemical Composition (water, sugars, HMF, N) of Different Botanical Origin Honey Samples: A Statistical Evaluation. Euro Food Chem IX, Autheticity and Adulteration of Food, The Analytical Approach, Interlaken 671-676.
• Yao I, Jiang Y, Singanusong R, Datta N, Raymont K (2004) Phenolic acids and abscisic acid in Australian Eucalyptus honeys and their potential for floral authentication. Food Chemistry 86:169-177.
• Yılmaz H, Küfrevioğlu Öİ (2003) Bal proteinleri. Gıda 28:155-157.
• Yücel B (2008) Çam balı ile ilgili genel özellikler. 1. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongresi, 25-27 Kasım 2008. MUĞLA.